URBANISTIČKO ISKUSTVO NACIONALNOG PARKA „ĐERDAP“ U 20 GODINA PRIMENE ZAKONA O PLANIRANJU I IZGRADNJI

„URBANIZAM I ODRŽIVI RAZVOJ” (2024),  [19-26]

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Dragan Drndarević

E-MAIL: dragandrndarevic15@gmail.com

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/Urbanizam24.019D

ABSTRACT / SAŽETAK:

Ovaj rad je plod ličnog iskustva i proistekao iz ugla upravljača Nacionalnog parka „Đerdap“. Urbanističko iskustvo Nacionalnog parka „Đerdap“ od početka svog osnivanja (1974), a naročito u poslednjih dvadeset godina primene Zakona o planiranju i izgradnji, otkriva mnoge pojave koje nisu u funkciji zaštite i adekvatnog urbanističkog razvoja ovog područja. Ovaj rad je samo pokušaj da se pronikne u suštinu nesklada između zakonskih obaveza koje upravljač ima, i onog što se u stvarnosti dešava. Nacionalni park „Đerdap“ kao specifičan zaštićen prirodni prostor od nacionalog značaja zahteva mnogo pažljiviji pristup i zahteva veće uvažavanje upravljača ovog područja u kontekstu planiranja i uređenja prostora. Dosadašnje iskustvo pokazuje da je pažnja prema Nacionalom parku „Đerdap“ poklonjena, ali da nije dovoljna. Neki od dokaza jesu da u pripremi planske dokumentacije nije urađena nijedna kredibilna studija, pre svega studija krajolika Nacionalnog parka „Đerdap“, kao i studija narodnog graditeljstva i graditeljstva uopšte, a da se propisuju određena pravila koja nemaju adekvatnu urbanističku niti arhitektonsku potvrdu niti uporište. Da bi se stekli svi preduslovi punog poštovanja, potrebno je u Zakonu o planiranju i izgradnji, preispitati određene odredbe, a između ostalog, navesti kao obavezujuće, da tokom celokupnog procesa izrade (pre svega Prostornog plana, urbanističkih planova i urbanističkih projekata), u punom smislu reči bude uključen i poštovan upravljač Nacionalnog parka, i da se poštuju uslovi i podaci koje on propisuje, a koji su argumentovani i održivi. Potreban je i stalni monitoring implemetacije planske dokumentacije i odgovornost nadležnih za nečinjenje. U protivnom, devastacija je neminovna.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

Naciolani park „Đerdap“, upravljač zaštićenog prirodnog dobra, tematske studije krajolika i narodnog graditeljstva, monitoring implementacije, devastacija

REFERENCES / LITERATURA:

  • „Plan upravljanja nacionalnim parkom Đerdap za period 2020-2029“. https://npdjerdap.rs/wp-content/uploads/2022/10/26.09.2022.Plan_upravljanja_NP_Djerdap_2020-2029_-2.pdf
  • Prostorni plan područja Nacionalnog parka „Đerdap“ (Službeni glasnik SRS, 34/1989) urađen od strane Zavoda za ekonomiku domaćinstva
  • Prostorni plan područja posebne namene Nacionalnog parka „Đerdap“ (Sl glasnik RS, 43/13)
  • Prostorni plan područja posebne namene Nacionalnog parka „Đerdap” (Sl. glasnik RS, br.117/2022 od 26.10.2022.)
  • Prostorni plan opštine Golubac („Sl. glasnik opštine Golubac“, broj 3/2011),
  • Prostorni plan opštine Majdanpek („Sl. list opštine Majdanpek“, broj 15/2012),
  • Prostorni plan opštine Kladovo („Sl.list opštine Kladovo“, broj 1/2012) i planovima nižeg reda:
  • Plan detaljne regulacije naselja Tekija („Sl.list opštine Kladovo“, broj 3/2015),
  • Plan generalne regulacije naselja Donji Milanovac („Sl. list opštine Majdanpek“, broj 11/2015),
  • Plan generalne regulacije naselja Mosna („Sl. list opštine Majdanpek“, broj 10/2015)
  • Zakon o nacionalnim parkovima (“Sl. glasnik RS”, br. 84/2015).
  • Zakon o zaštiti prirode (“Sl. glasnik RS”, br. 36/2009, 88/2010, 91/2010 – ispravka, 14/2016, 95/2018 i 71/2021)
  • Zakon o potvrđivanju Evropske konvencije o predelu („Sl. Glasnik RS – Međunarodni ugovori“, broj 4/2011-1)