Zbornik radova KNJIŽEVNOST ZA DECU U NAUCI I NASTAVI, 2024 (str. 459-470)
AUTHOR(S) / AUTOR(I): Nevena I. Lukinić Janjuš
DOI: 10.46793/KDNN23.459LJ
ABSTRACT / SAŽETAK:
Predmet proučavanja ovog rada čine pripovetke „Bure” i „Krug”, koje se nalaze u okviru prozne zbirke Saputnici (1913) Isidore Sekulić, a koje su i deo školskog programa osnovne i srednje škole. Pregnantnog semantičkog potencijala, kategorije bureta i kruga iz naslova uzimaju se kao prostorne metafore pomoću kojih se dolazi do spoznaja istina o svetu. Budući da takva vrsta povlašćenog saznanja pripada pripovednom „ja”, čiji glas preovlađuje u ispovednoj prozi kakva je zbirka Saputnici, kao središnji integrativni faktor nastavne interpretacije postavlja se lik glavne junakinje. U radu se tako prati razvojni put pripovednog subjekta i njegovog odnosa prema svetu kojim je okružen – od ličnog izbora bureta kao zatvorenog prostora u kom se sanjari i mašta i koji pruža slobodu stvaranja sopstvenog sveta, ali i koji dovodi do spoznaje o prolaznosti i smrti, pa sve do kruga čija nametnuta zatvorenost onespokojava i uznemirava subjekta, proizvodeći u njemu osećaj neslobode.
KEYWORDS / KLJUČNE REČI:
Isidora Sekulić, Saputnici, „Bure”, „Krug”, metafore bureta i kruga, lik, nastava
REFERENCES / LITERATURA
- Bajić (1994): LJ. Bajić, Metodički pristup zbirci pripovedne proze, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Božić (2020): S. Božić, Putovanje kao literarna i nastavna inspiracija (Metodički pristup tekstovima o putovanju Vide Ognjenović i Isidore Sekulić u osnovnoj školi), Zbornik radova Učiteljskog fakulteta, br. 14, Leposavić: Učiteljski fakultet Prizren–Leposavić, 73–87.
- Brajović (2005): T. Brajović, Oblici modernizma, Beograd: Društvo za srpski jezik i književnost Srbije.
- Despić (2007): Đ. Despić, Funkcija intertekstualnosti i decentralizacija subjekta u „Buretu” Isidore Sekulić, Nasleđe – časopis za književnost, umetnost i kulturu, god. 4, br. 7, Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, 67–77.
- Jerkov (1998): A. Jerkov, Vrhunac moderne: Saputnici Isidore Sekulić i mogućnosti njihovog tumačenja, Svet reči, 6/8, Beograd: Društvo za srpski jezik i književnost, 75–77.
- Matoš (1952): A. G. Matoš, Ples riječi, u: E. Finci (prir.), Eseji i feljtoni o srpskim piscima, Beograd: Prosveta.
- Nikolić (1999): M. Nikolić, Metodika nastave srpskog jezika i književnosti, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Program nastave i učenja za šesti razred osnovnog obrazovanja i vaspitanja iz predmeta Srpski jezik i književnost (2018): Službeni glasnik Republike Srbije – Prosvetni glasnik, god. LXVII, br. 15, 271–276.
- Pravilnik o izmenama Pravilnika o planu i programu nastave i učenja za gimnaziju iz predmeta Srpski jezik i književnost za treći razred gimnazije (2020): Službeni glasnik Republike Srbije – Prosvetni glasnik, god. LXIX, br. 12, 14–34.
- Pule (1993): Ž. Pule, Metamorfozekruga, Sremski Karlovci – Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića.
- Sekulić (1961): I. Sekulić, Saputnici. Pisma iz Norveške, Novi Sad: Matica srpska.
- Skerlić (1964): J. Skerlić, Dve ženske knjige, u: M. Begić (prir.), Piscii knjige V, Sabrana dela Jovana Skerlića, Beograd: Prosveta.
- Stojanović Pantović (2006): B. Stojanović Pantović, Saputnici Isidore Sekulić i ekspresionistički duhovni prostor, Pobuna protiv središta (novi prilozi o modernoj srpskoj književnosti), Pančevo: Mali Nemo, 81–90.
- Hamović (2017): V. Hamović, Vreme i prostor u pripoveci „Bure” Isidore Sekulić. Jedna moguća interpretacija, Književnostijezik, LXIV/3–4, Beograd: Društvo za srpski jezik i književnost Srbije, 459–468.