14. Savetovanje o elektrodistributivnim mrežama Srbije, sa regionalnim učešćem (2024), Broj rada: I-4.09
AUTOR / AUTHOR(S): Sanja Mijović, Slobodan Kujović, Marija Mijović
DOI: 10.46793/CIRED24.I-4.09SM
SAŽETAK / ABSTRACT:
Jedan od najvažnijih globalnih izazova 21. veka su klimatske promene i zagađenje životne sredine. U to su nas uverile brojne poplave, suše, toplotni talasi, uragani i požari. Ozbiljnost problema je prepoznata u celom svetu. Prema podacima Evropske agencije za zaštitu životne sredine (EEA) korišćenje energije ima dominantan udeo u ukupnoj emisiji gasova sa efektom staklene bašte pa su promene direktno u vezi sa proizvodnjom energije i nužnim smanjenjem upotrebe fosilnih goriva. Nakon potpisivanja Pariskog sporazuma svet je intenzivnije započeo bitku protiv klimatskih promena s ciljem da globalno zagrevanje zaustavi na 2°C, odnosno 1,5°C u odnosu na predindustrijski period. Obnovljivi izvori energije su prepoznati kao ključno rešenje, a među njima su se, zbog praktičnosti primene, solarni sistemi posebno izdvojili. Korišćenje energije iz obnovljivih izvora je u javnom intersu Republike Srbije i od posebnog je značaja za Srbiju. Cilj ovog rada je da pruži praktične informacije o primeni solarnih sistema. U prvom delu daje se prikaz osnovnih podataka o solarnoj energiji i tehnologijama koje se najviše koriste. U drugom delu predstavljen je potencijal solarne energije u Srbiji. Ocena potencijala solarne energije u Srbiji podrazumeva predhodna istraživanja primenu otvorenih satelitskih i geoprostornih podataka i njihovu obradu u geografskim informativnim sistemima. U trećem dellu rada dat je kratak prikaz neophodnih koraka, izazova i procedura u procesu pripreme, ishodovanja neophodne dokumentacije, izgradnje i puštanje u rad solarnih sistema.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
solarna energija, solarni sistemi, obnovljivi izvori energije, ESG modul
LITERATURA / REFERENCES:
[1] Gvozdenac D., Nakomčić Smaragdakis B., Gvozdenac Urošević B. (2011) Obnovljivi izvori energije. Novi Sad: Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet tehničkih nauka.
[2] Aranđelović M., Videnković A. (2015) Korišćenje obnovljivih izvora energije u okviru domaćinstava u ruralnim područjima; u monografiji: Đokić V., Lazović Z. Uticaj klimatskih promena na planiranje i projektovanje: Srbija. Beograd: Univerzitet u Beogradu, Arhitektonski fakultet.
[3] Dehra H. (2013) A Theory of Acoustics in Solar Energy. s.l.: Scientific Research.
[4] Lewis N., Nocera D. (2006) Powering the planet: Chemical challenges in solar energy utilization. s.l.: PNAS.
[5] Chu Y., Meisen P. (2011) Review and Comparison of Different Solar Energy Technologie,. s.l.: GENI (Global Energy Network Institute).
[6] Magdalinović, N., Magdalinović Kalinović, M.(2007) Upravljanje prirodnim resursima. s.l.: Inorog, Bor
[7] Bošković J., Đurić K., Turanjanin D. (2017) Solarni izvori energije u funkciji održivog razvoja. Novi Sad: Univerzitet u Novom Sadu, Fakultet za ekonomiju i inženjerski menadžment.
[8] Pucar M., Nenković Riznić M. (2009) Strategija prostornog razvoja Republike Srbije studijsko analitička osnova: Prostorni i ekološki aspekti korišćenja obnovljivih izvora energije. Beograd: Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije.
[9] Camacho E.F., Berenguel M., Rubio F.R., Martinez D. (2012) Control of Solar Energy Systems. s.l.: Springer Verlag.
[10] Ginley A., Green M., Collins R. (2008) Solar Energy Conversion Toward 1 Terawatt. s.l.: Harnessing Materials for Energy
[11] https://www.dwd.de/EN/Home/home_node.html
[12] https://www.weatheronline.co.uk/
[13] Stamenić Lj. (2009) Korišćenje solarne fotonaponske energije u Srbiji – Jefferson institute, Washington
[14] Đuriđ R. (2020) Solarna energija i fotonaponski sistemi. Beograd: Elektrotehnički fakultet Univerziteta u Beogradu.
[15] Doljak, D., Stanojević, G. (2017) Evaluation of natural conditions for site selection of groundmounted photovoltaic power plants in Serbia. Energy, 127, 291–300.
[16] Huld, T., Müller, R., Gambardella, A. (2012) A new solar radiation database for estimating PV performance in Europe and Africa. Solar Energy, 86, 1803–1815.
[17] Robert F. (2010) PV Array Tilt, Solar Energy, 1st edition. Boca Raton, USA: Taylor and Francis Group, chapter 6/page 143.
[18] https://www.paradisesolarenergy.com/blog/does-my-property-get-enough-sun-for-solar-panels
[19] https://wxguys.ssec.wisc.edu/2013/10/28/what-determines-the-amount-of-daylight/
[20] Rokonuzzaman Md, Rahman Maksudur M. (2017) Effect of cloud coverage on sunshine, humidity, rainfall and temperature for different weather stations in Balgladesh: A panel analysis, IOSR Journal of Environmental Science, Toxicology and Food Technology (IOSR-JESTFT) e-ISSN: 2319-2402, p-ISSN: 2319-2399. Volume 11, Issue 3 Ver. I (Mar. 2017), pp 1−6.
[21] http://www.carpatclim-eu.org/danubeclim/
[22] https://www.weatheronline.co.uk/
[23] https://solargis.com/docs/methodology/solar-radiation-modeling
[24] https://globalsolaratlas.info/download/world
[25] Zakon o korišćenju obnovljivih izvora energije Sl. Glasnik RS 40/2021, 35/2023
[26] Zakon o planiranju i izgradnji Sl. Glasnik 52/2021, 62/2023
[27] Zakon o energetici Sl. Glasnik 35/2023, 62/2023
[28] Zakon o proceni uticaja na životnu sredinu
[29] https:undp.org/sr/serbija/ESG
[30] https://geciclaw.com/esg Životna sredina, društvena odgovornost i korporativno upravljanje (ESG)
[31] Smart kolektiv RAS – UNDP Kratak vodič kroz ESG