KRITIKA SREDNJOVEKOVNOG ZAPADNOEVROPSKOG DRUŠTVA U FILMU „NEBESKO KRALJEVSTVO“ RIDLIJA SKOTA

Nasleđe 55 (2023), str. 147-166

AUTOR(I): Goran J. Petrović

E-ADRESA: gphwchamp@gmail.com

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/NasKg2355.147P

SAŽETAK:

Ovaj rad pokazuje kako Nebesko kraljevstvo, film Ridlija Skota iz 2005. godine koji fikcionalno prikazuje događaje što su neposredno prethodili izbijanju Trećeg krstaškog rata, kritikuje srednjovekovno društvo zapadne (rimokatoličke) Evrope. U radu se kontrastiraju pozitivni i negativni likovi iz filma, pa se, na taj način, dolazi do zaključka da Nebesko kraljevstvo izvrgava ruglu izvitoperenosti srednjovekovnog zapadnoevrop- skog  društva, kako  one  sakralne, što su ih zagovarali papa i njegovo sveštenstvo (mržnja, čovekoubistvo kao put do spasenja duše, licemerni i egoistični materijalizam), tako i one sekularne (feudalni hereditarni aristokratizam). Autor rada ističe da Skot ne kritikuje srednjovekovno društvo rimokatoličke Evrope samo da bi ukazao na nepriličnosti jednog takvog socijalnog sistema, nego svojim filmom još i aludira na savre- mene vojno-političke probleme Bliskog istoka, izražavajući nadu da će Balduinovo fikcionalno „nebesko kraljevstvo” etičnosti, tolerancije, slobodoumlja i meritokratije jednog dana biti zaista ostvareno, i to ne samo na Levantu nego i šire, svuda u svetu gde postoje međuverski i međuetnički sukobi. Film Nebesko kraljevstvo, stoga, nema samo medijevalistički nego i univerzalni, bezvremeni značaj.

KLJUČNE REČI:

Ridli Skot, Nebesko kraljevstvo, krstaški ratovi, feudalizam, Rimokatolička crkva, društvena kritika, islamofobija, pacifizam, agnosticizam, meritokratija

LITERATURA:

  • Američki san: American Dream, Encyclopaedia Britannica, <https://www.britannica. com/topic/American-Dream>, 5. 8. 2023.
  • Anon. 2021: Timeline: How US Presidents Have Defended Israel Over Decades,
  • Aljazeera, 16  May 2021, <https://www.aljazeera.com/news/2021/5/16/time-
  • line-how-us-presidents-have-defended-israel-over-decades>, 17. 2. 2022.
  • Barber 1970: R. Barber,  The  Knight  &  Chivalry,  New  York:  Charles  Scrib-  ner’s Sons, <https://archive.org/details/knightchivalry00rich/page/n5/ mode/2up?view=theater>, 21. 7. 2023.
  • Bonet, Stajl 2007: M. Bonet, J. Style, Utopia and the Middle Ages in Popular Cul- ture: A Reading of Ridley Scott’s Kingdom of Heaven, Spaces of Utopia: An Electronic Journal, no. 5, Summer 2007, pp. 55–93, <https://ler.letras.up.pt/uploads/ficheiros/4354.pdf>, 17. 2. 2022.
  • Džajs 2003: F. Džajs, Vitezovi kroz istoriju, Prevela Ljiljana Krstić, Beograd: Utopija. Evelet 2002: L. M. Eveleth, John Cotton and the Work Ethic, Faculty and Staff – Articles & Papers, 8, <https://digitalcommons.salve.edu/fac_staff_pub/8>,  5. 8. 2023.
  • Goldberg 2020: M. Goldberg, 06 May 2020, Why ‘Kingdom of Heaven: Director’s Cut’ Is One of Ridley Scott’s Best Movies, Collider, <https://collider.com/king- dom-of-heaven-directors-cut-ridley-scott-best-movies/>, 22. 2. 2022.
  • Hejtab 2019: L. J. Hatab, The Will to Power, in: T. Stern (ed.), The New Cambridge Companion to Nietzsche, Cambridge: Cambridge University Press, 329–350.
  • Irvajn 2005: L. Irvine, 6 October 2005, Ridley Scott: $225m isn’t bad, I guess, The Guardian, <https://www.theguardian.com/film/2005/oct/06/features.linde- sayirvine>, 18. 2. 2022.
  • Le Gof 1988: J. Le Goff, Medieval Civilization 400–1500, Translated by Julia Barrow, Oxford: Basil Blackwell Ltd., <https://archive.org/details/medievalcivi- liza0000lego_k5o1/mode/2up?view=theater>, 21. 7. 2023.
  • Momsen 1942: T. E. Mommsen, Petrarch’s Conception of the ‘Dark Ages’, Speculum, Vol. 17, No. 2 (Apr. 1942), 226–242, <https://www.jstor.org/stable/2856364>,22. 2. 2022.
  • Skot 2005: R. Scott, 2005, Kingdom of Heaven, Director’s Cut, [Video File] <https:// jexmovie.com/watch_Kingdom_of_Heaven_2005.html#video=eJw6_ mtaCDlydK3V9doM21ZLhS2h-B3eykeeOxeA>, 19. 2. 2022.
  • Stilman 2005: B. Steelman, 12 May 2005, With ‘Kingdom of Heaven,’ Ridley Scott cements his rep as one of the best war film directors of all time, StarNews Online, <https://www.starnewsonline.com/story/entertainment/mov- ies/2005/05/12/with-kingdom-heaven-ridley-scott-cements-his-rep-as-one- of-the-best-war-film-directors-of-all-time/30781683007/>, 17. 2. 2022.
  • Volja za moć: Will to power, Merriam-Webster Dictionary. <https://www.merri- am-webster.com/dictionary/will%20to%20power>, 4. 8. 2023.