INKONGRUENCIJA KAO JEDNO OD SREDSTAVA TUMAČENJA HUMORA U MUZICI

Nasleđe 52 (2022), str. 341-352

AUTOR(I): Maja V. Radivojević Slavković

E-ADRESA: maja@filum.kg.ac.rs

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/NasKg2252.341RS

SAŽETAK:

Izučavanje elemenata humora  u  muzičkoj  umetnosti  tesno je povezano sa pristupima muzičkih teoretičara koji su se pretežno bavili pitanjima značenja u muzici. Čak je muzika izazvala veliku pažnju i kod filozofa i estetičara u okviru istraživanja emotivnih svojstava umetnosti uopšteno, budući da se služi specifičnim sredstvima izražaja koja nisu uvek utvrđena jasnim sistemom „dekodiranja”. Samim tim, humori- stični momenti u muzici postavljaju se kroz njihovo ispiti- vanje u različitim teorijsko-analitičkim pristupima. Ti se pristupi zasnivaju na dvema osnovnim premisama i to: humor se manifestuje kroz moguća specifična svojstva muzike i, sa druge strane, humor nastaje isključivo u domenu percepcije i kogni- cije slušaoca/analitičara.

Cilj ovog rada jeste predstavljanje osnova  „čitanja”  humora i humorističkih trenutaka u muzičkom tekstu, odnosno posta- vljanje bazične aparature koja bi mogla doprineti lakšem i detaljnijem pristupu značenja u muzici.

KLJUČNE REČI:

humor, kodiranje, inkongruencija, značenje, intertekstualnost

LITERATURA:

  • Agavu 1991: K. Agawu, Playing with Signs: A Semiotic Interpretation of Classic Music, Priceton – New York: Priceton University Press.
  • Bukaria 2004: C. Bucaria, Lexical and syntactic ambiguity as a source of humor: The case of newspaper headlines, Humor-International Journal of Humor Research 17–3, Berlin: Walter de Gruyter, 279–309.
  • Vil 2004: T. Veale, Incongruity in humor: Root cause or epiphenomenon?, Humor-In- ternational Journal of Humor Research 17–4, Berlin: Walter de Gruyter, 419–428.
  • Vuksanović 2015: I. Vuksanović, Humor u srpskoj muzici 20. veka, Beograd: Fakultet muzičke umetnosti.
  • Gilbert 1926: H. Gilbert, Humor in Music, The Musical Quarterly, Vol. 12, No. 1 (Jan., 1926), New York: Oxford University Press, 40–55.
  • Gruneberg 1969: R Gruneberg, Humor in Music, Philosophy and Phenomenological Research, Vol. 30, No. 1 (Sep., 1969), Malden: International Phenomenologi- cal Society, 122–125.
  • Eko 1976: U. Eco, A Theory of Semiotics, Bloomington: Indiana University Press.
  • Eko 1984: U. Eco, Semiotics and the Philosophy of Language, Bloomington: Indiana University Press.
  • Ženet 1982: G. Genette, Palimpseste: La littérature au second degré, Paris: Seuil.
  • Ženet 1997: G. Genette, Palimpsests: Literature in the Second Degree (transl. Channa Newman and Claude Doubinsky), Lincoln and London: University of Nebraska Press.
  • Mejer 1986: L. Mejer, Emocija i značenje u muzici, Beograd: Nolit.
  • Monel 2000: R. Monelle, The Sense od Music: Semiotic Essays, Priceton – New York: Priceton University Press.
  • Mul 1949: H. Mull, A Study of Humor in Music, The American Journal of Psychology, Vol. 62, No. 4 (Oct., 1949), Chicago: University of Illinois Press, 560–566.
  • Mur 2001: R. Moore & D. Johnson, Effects of Musical Experience on Perception of and Preference for Humor in Western Art Music, Bulletin of the Council for Research in Music Education, No. 149, Pioneering Inquiry in the New Century: Exemplars of Music Research, Part II (Spring, 2001), Chicago: University of Illi- nois Press on behalf of the Council for Research in Music Education, 31–37.
  • Haten 2004: R. Hatten, Interpreting Musical Gestures, Topics, and Tropes: Mozart, Beethoven, Schubert, Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
  • Šajnberg 2000: E. Sheinberg, Irony, Satire, Parody and the Grotesque in the music of Shostakovich, University of Michigan: Ashgate.