AUTOR(I): Aleksandar M. Jagrović
E-ADRESA: jagrovicalex@gmail.com
DOI: 10.46793/LIPAR74.203J
SAŽETAK:
U radu se analiziraju osnovne odlike i obrasci građenja književnih (anti)junaka u proznom delu Vilijama Trevora (William Trevor, 1928–2016) na primeru romana Felisijino putovanje (Felicia’s Journey, 1994). Kao stegonoša novog realizma u savremenoj irskoj i britanskoj književnosti, Vilijam Trevor piše romane, novele i kratke priče s očovečenim likovima koje gradi mimetičkim književnim postupkom, oblikuje psihološko-etičkim portretisanjem i prosuđuje merilom verovatnosti. Kao protestant u katoličkoj Irskoj, Irac u Engleskoj i provincijalac u Londonu, autor stvara likove na poprištu arhetipskog sukoba između dobra i zla u čoveku i prirodi, Irske i Engleske, sela i grada, starovekovne religioznosti i novovekovnog gubitka vere. Često najnežnije i najčistije likove (kao što je lik neiskvarene maloletne Felisije iz ruralne Irske) smišljeno upravlja ka likovima monstruoznih ubica (kakav je lik serijskog ubice devojaka Hildiča) u jazbinama savremenog dehumanizovanog megalopolisa da bi do tančina zabeležio ishod njihovog apokaliptičnog susreta. Potresna sudbina svih Trevorovih antijunaka (marginalizovanih, atomizovanih i otuđenih) pokreće u njima introspektivno prevrednovanje sve do katarzične samospoznaje koja nepovratno vodi od vrline do greha, od nevinosti do iskustva, od kolektivnog i opšteg do individualnog i ličnog. Međutim, cena ove samospoznaje je uvek i isključivo sreća čiji gubitak predstavlja osnovni lajtmotiv, atmosferu, ton i boju svakog Trevorovog dela.
KLJUČNE REČI:
Felisijino putovanje, Vilijam Trevor, lik, karakterizacija
LITERATURA:
Bara 1996: A. Barra, The Dark Corners of Daily Beings. ‹http://www.metroactive. com/papers/metro/11.14.96/books1-9646.html›. 14. 11. 2016.
Bahtin 1991: M. Bahtin, Autor i junak u estetskoj aktivnosti, Aleksandar Badnjarević (prev.), Novi Sad: Bratstvo i jedinstvo.
Velek, Voren 1949: R. Wellek, A. Warren, Theory of Literature, New York: Harcourt, Brace and Co.
Vukićević 2004: D. Vukićević, Realistični junak u srpskoj književnosti, Književnost i jezik LI/1 (2004), 163–184.
Goleman 2005: G. Danijel, Emocionalna inteligencija, Jelena Stipčević (prev.), Beograd: Geopoetika.
Gordić 1995: V. Gordić, Sintaksa tišine: poetika Rejmonda Karvera, Novi Sad: Matica srpska.
Liotar 1984: J-F. Lyotard, The Postmodern Condition: A Report on Knowledge, Geoff Bennington and Brian Massumi (transl.), Minneapolis: University of Minnesota Press.
Makena 1999: D. Mackenna, William Trevor: The Writer and His Work, Dublin: New Island Books.
Makgrat 2001: P. McGrath, Never Did Spinder More Hungrily Wait. ‹http:// www.nytimes.com/books/98/09/06/specials/trevorjourney.html?_ r=1&scp=2&sq=felicia’s%20journey&st=cse›. 14. 8. 2019.
Parkin 2001: A. Parkin, Malign Vision in William Trevor’s Fiction, Journal of the Short Story in English 37, 81–96.
Paunović 1997: Z. Paunović, Trevor i Felisija, između Irske i Engleske, u: V. Trevor, Felisijino putovanje, Beograd: Nolit.
Trevor 1997: V. Trevor, Felisijino putovanje, Beograd: Nolit.
Forster 2002: E. M. Forster, Aspects of the Novel, New York: RosettaBooks LLC. Hoton 1994: H. Haughton, Fear of a Serial Consumer: Felicia’s Journey (1994). ‹http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/book-review–fear-of-a-serial- consumer-felicias-journey–william-trevor-viking-15-pounds-1386175.html›. 3. 8. 2018.
Hadžiselimović et al. 1991: O. Hadžiselimović et al., Engleska književnost III, Sarajevo: Svjetlost.
Švarc 2003: T. Schwarze, Female Complaints: ‘Mad’ women, Malady, and Resistance in Joyce’s Dublin, Cultural Studies of James Joyce, Ed. R. Brandon Kershner, Amsterdam: Rodopi.
Šejmus 1986: D. Seamus, A Short History of Irish Literature, London: Hutchinson. Širmer 1990: G. Schirmer, William Trevor: A Study of His Fiction, London: Routledge.