Nasleđe 58 (2024) [11-30]
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Jelena N. Arsenijević Mitrić 
DOI: 10.46793/NasKg2458.011AM
SAŽETAK /ABSTRACT:
Narativizacija Holokausta u romanu Kao zlato u vatri odvija se kroz dve pripovesti, primarne, koja teče iz perspektive pripovedača prvog poglavlja „Gradovi, godine (1941–1994)”, i druge, umetnute, uokvirene priče naratorke, ujedno i junakinje, Laure Opriško Vujanov, koja posredstvom sećanja (sopstvenog ali i kolek- tivnog), pretočenog u svojevrstan roman u romanu pod naslovom Rat i nemir, mapira stradanja Jevreja u Drugom svetskom ratu na prostoru Balkana i nekadašnje Jugoslavije, vodeći se istorijom svoje porodice. Fokus u radu biće usmeren na analizu mnemotopa i traumatskih mesta, od Jasenovca do Sajmišta, u okviru kojih pripovedači nastoje da rekonstruišu porodičnu, ali i kolektivnu prošlost. Tumačenje ćemo izvoditi interdisciplinarnim pristupom, konsultujući poznate, ali i novije istorijske izvore uz oslanjanje na kulturološke studije, te studije sećanja.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
A. Petrov, Holokaust, Jasenovac, Sajmište, sećanje, kulturno sećanje, društveno sećanje, figure sećanja, mnemotop
LITERATURA/ REFERENCES:
Izvori
- Petrov 2009: A. Petrov, Kao zlato u vatri, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Petrov 2013: A. Petrov, Peta strana sveta, Beograd: Prosveta.
Literatura
- Albvaš 2015: M. Albvaš, Kolektivno i istorijsko pamćenje, prev. Aljoša Mimica, u: M. Sládeček, J. Vasiljević, T. Petrović Trifunović (ured.), Kolektivno sećanje i politike pamćenja, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Arsenijević Mitrić 2021: J. Arsenijević Mitrić, Stradanje Srba i Jevreja u romanu Jasenovac Ljube Jandrića, Srpski jezik, književnost, umetnost (Zbornik sa XV međunarodnog naučnog skupa Srpski jezik, književnost, umetnost, održanog na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu 30–31. X 2020) knj. II/2, Jevreji, ured. Dragan Bošković, Časlav Nikolić, Kragujevac: Filološko- umetnički fakultet, 203–224.
- Asman 2011: A. Asman, Duga senka prošlosti: kultura sećanja i politika povesti, prev. Drinka Gojković, Beograd: Biblioteka XX vek, Knjižara krug.
- Asman 2011: J. Asman, Kultura pamćenja, prev. Nikola B. Cvetković, Beograd: Prosveta.
- Asman 2015: A. Asman, Sećanje, individualno i kolektivno, prev. Kristina Ćendić, u: M. Sládeček, J. Vasiljević, T. Petrović Trifunović (ured.), Kolektivno sećanje i politike pamćenja, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Asman 2015: J. Asman, Kolektivno sećanje i kulturni identitet, prev. Igor Cvejić, u: M. Sládeček, J. Vasiljević, T. Petrović Trifunović (ured.), Kolektivno sećanje i politike pamćenja, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Asman 2018: A. Asman, Oblici zaborava, prev. Aleksandra Bajazetov, Beograd: Biblioteka XX vek, Knjižara krug.
- Beganović, Pavlić 1974: H. Beganović, N. Pavlić (ured.), Jasenovački logor: Iskazi zatočenika koji su pobijegli iz logora 1942, Banjaluka: Glas.
- Berger 1966: E. Berger, 44 mjeseca u Jasenovcu, Zagreb: Grafički zavod Hrvatske. Browning 1991: C. R. Browning, Fateful Months: Essays on the Emergence of the Final Solutions, New York, Holmes & Meier Publishers.
- Ćulibrk 2011: J. Ćulibrk, Istoriografija holokausta u Jugoslaviji, Beograd: PBF, Institut za teološka istraživanja, Fakultet bezbednosti Univerziteta u Beogradu.
- Đurić 2013: M. Đurić, (R)evolucionarna (pri)povest Aleksandra Petrova (Eho svet- skih revolucija XX veka u romanima Aleksandra Petrova), u: Revolucija i kultura u delu Aleksandra Petrova, ured. Svetlana Šeatović Dimitrijević, Beograd: Filološki fakultet: Institut za književnost i umetnost: Prosveta.
- Mihailović 2009: V. D. Mihailović, Aleksandar Petrov: kao zlato u vatri, u: A. Petrov, Kao zlato u vatri, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Milosavljević Milić 2018: S. Milosavljević Milić, Studije sećanja – nova metodološka paradigma dvadeset i prvog veka, Srbistika danas: zbornik naučnih radova: problemi i perspektive savremenog tumačenja srpskog jezika, književnosti i kulture, Banja Luka: Univerzitet u Banjoj Luci, Filološki fakultet, god. 3, broj 3, 9–20.
- Melić 2021: K. Melić, Histoire et postmémoire: Histoire des grands-parents que je n’ai pas eus d’Ivan Jablonka, Srpski jezik, književnost, umetnost (Zbornik sa XV međunarodnog naučnog skupa Srpski jezik, književnost, umetnost, održanog na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu 30–31. X 2020) knj. II/1, Jevreji, ured. Dragan Bošković, Časlav Nikolić, Kragujevac: Filološko- umetnički fakultet, 243 –251.
- Nikolić 2015: N. Nikolić, Jasenovački logor, Beorad: Žagor, NNK Internacional. Petrov, Đurđević 2009: A. Petrov, O. Đurđević, Dva mita srpskog naroda, u: A.
- Petrov, Kao zlato u vatri, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Petrov 2021: A. Petrov, Andrićeva Prokleta avlija u kontekstu zatvorsko-logorske proze, Književna istorija, god. 53, br. 173, 325–347.
- Petrović 2018: S. Petrović, Vrednovanje usmenih istorija i životnih priča, Glasnik Etnografskog instituta SANU, LXVI (20), 319–331.
- Prins 2011: DŽ. Prins, Naratološki rečnik, prev. Brana Miladinov, Beograd: Službeni glasnik.
- Shelach 1987: M. Shelach, Sajmište – An Extermination Camp in Serbia, in: Holocaust and Genocide Studies, vol 2, no 2, 243-260.
- Sindik 1985: D. Sindik (ured.), Sećanja Jevreja na logor Jasenovac, Beograd: Savez jevrejskih opština Jugoslavije.
- Sládeček, Vasiljević 2015: M. Sládeček, J. Vasiljević, Predgovor u: Kolektivno sećanje i politike pamćenja, ured. M. Sládeček, J. Vasiljević, T. Petrović Trifunović, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Šperber 2009: M. Šperber, Policijsko poimanje istorije i drugi eseji, prev. Tomislav Bekić, Sremski Karlovci, Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića.
- Vidaković Petrov 2021: K. Vidaković Petrov, Rethinking the Holocaust novel in Yugoslavia: from Hinko Gottlieb to Aleksandar Petrov’s Like gold in fire, Srpski jezik, književnost, umetnost (Zbornik sa XV međunarodnog naučnog skupa Srpski jezik, književnost, umetnost, održanog na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu 30–31. X 2020) knj. II/2, Jevreji, ured. Dragan Bošković, Časlav Nikolić, Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, 225–237.
- Zemaljska komisija Hrvatske 1946: Zemaljska komisija Hrvatske za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača, Zločini u logoru Jasenovac, Zagreb: Naprijed. internet izdanje,