IMENICE SA PREPOZITIVNIM ČLANOM U ALBANSKOM JEZIKU KOJE SE IZDVAJAJU U OBLASTI RODBINSKE TERMINOLOGIJE

Uzdanica XX 2 (2023) (str. 91-101)

AUTOR(I) / AUTHOR(S): Anđela M. Marković, Nailje R. Malja Imami

E-ADRESA / E-MAIL: andjela.markovic@fil.bg.ac.rs

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/Uzdanica20.2.091M

SAŽETAK / ABSTRACT:

Predmet ovog rada je isticanje imenica koje se izdvajaju u oblasti rodbinske terminologije u albanskom jeziku, a u svojoj strukturi sadrže prepozitivni član. U jednu od glavnih grupa imenica sa prepozitivnim članom spadaju i imenice koje označavaju rodbinske veze, tj. krvno srodstvo. Cilj ovog rada je da istakne ove imenice i da sintaksičkom metodom pokaže kakva je uloga prepozitivnog člana, koji je njihov sastavni deo, u rečenicama. Posredstvom ekscerpiranih primera ih različitih gramatika albanskog jezika i deklinacijom ovih imenica, nastojimo da definišemo njihovu strukturu i sintaksičku ulogu u gramatici, a implementacijom teksta sa ovom terminologijom definišemo njihovu ulogu u albanskom jeziku. Uzevši u obzir fre- kventnost u izučavanju ovog tipa imenica, dolazimo do zaključka da, iako danas imaju svoje ekvivalente, koji se više koriste u govornom ali su prisutni i u pisanom jeziku, deo rodbinske terminologije koji obuhvata imenice sa prepozitivnim članom i dalje ima veoma važnu ulogu u izučavanju kako istorijske tako i morfološke strukture al- banskog jezika.

KLJUČNE REČI / KEYWORDS:

rodbinska terminologija, imenički sistem, deklinacija, članovi, prisvojni član, albanski jezik.

LITERATURA / REFERENCES:

• Agalliu, F. (1987). Nyjë apo morfemë eptimi?. Studime filologjike 1, XLI (XXIV), 169‒174.
• Bjeletić, M. (1994). Terminologija krvnog srodstva u srpskohrvatskom jeziku. Ju- žnoslovenski filolog, L, 199‒207.
• Beci, B. (2004). Gramatika e gjuhës shqipe për të gjithë. Tiranë: Botime EDFA. Beci, B. (2010). Gramatika e gjuhës shqipe për mësuesit e gjuhës shqipe. Tiranë:
• Botime EDFA.
• Begolli, M. (1964). Gramatika për klasën e VIII të shkollës fillore. Beograd: Enti i botimeve të teksteve i Republikës Socialiste të Serbisë.
• Cipo, K. (1949). Gramatika shqipe. Tiranë: Instituti i shkencavet.
• Demiraj, Sh. (1978). Rreth “nyjave të përparme” të shqipes, vështruar edhe në përqasje me rumanishten. Gjurmime albanologjike – Seria e shkencave filologjike, VII, 65‒72.
• Demiraj, Sh. (1981). Rreth vendit të përcaktorëve në gjuhën shqipe. Studime filologjike, 2, XXXV (XVIII), 69‒86.
• Durmishi (Elezi), G. (2013). Vështrim e interpretim gjuhësor mbi mënyrën e konceptimit të nyjës si pjesë ligjërate. Revistë shkencore e institutit alb shkenca, VI(4).
• Haxhillari, H. (2021). Caktuesori në gjuhët e Ballkanit. Tiranë: INFBOTUES.
• Jashari, A., Çitaku, F. (2009). Gramatika e gjuhës shqipe: Morfologjia për studentët e degëve të gjuhëve të huaja. Prishtinë: Universiteti “Fan S. Noli”.
• Riza, S. (1953). Diftorët e shqipes dhe historiati i tyre. Prishtinë: “Mustafa Bakija” shtëpija botuese krahinore.
• Riza, S. (1979). Studime albanistike. Prishtinë: Rilindja.
• Riza, S. (1982). Probleme të nyjave të shqipes. Studime filologjike, 1, XXXVI (XIX), 121‒138.
• Spiro, A. (2021). Nyjat në gjuhën shqipe – Diakronia dhe sinkronia e një evolucioni tipologjik: prokliza binare dhe enkliza shquese. Tiranë: Akademia e Shkencave e Shqipërisë.
• Shkurtaj, Gj. (1999). Shqyrtime sociolinguistike për emrat e farefisnisë dhe për emrat vetjakë të shqipes. Studime filologjike, 3‒4, LIII (XXXVI), 69‒86.
• Shkurtaj, Gj. (2006). Kultura e gjuhës. Tiranë: Shtëpia botuese e librit universitar. Shkurtaj, Gj. (2010). Shqipja e sotme. Tiranë: Shtëpia Botuese Universitare U. F. Press.
• Topalli, K. (2007). Për gjenezën e pronorëve të shqipes. Studime filologjike, 1‒2, LXI (XLV), 43‒82.
• Topalli, K. (2011). Gramatikë historike e gjuhës shqipe. Qendra e Studimeve Albanologjike, Inst. i Gjuhësisë dhe i Letërsisë.
• Vokshi, H. (1957). Gramatikë e gjuhës shqipe për klasën e VII dhe VIII të shkollës tetëvjeçare. Prishtinë: Milladin Popoviq.