KUĆNI ZATVOR – SPORNA PITANJA IZRICANJA I IZVRŠENJA

Pravna regulativa usluga u nacionalnim zakonodavstvima i pravu Evropske Unije (2023) (str. 895-915) 

AUTOR(I) / AUTHOR(S): Snežana Soković

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/XIXMajsko.895S

SAŽETAK / ABSTRACT:

Predmet rada jeste analiza primene kazne kućnog zatvora, odnosno kazne zatvora koja se izdržava u prostorijama u kojima osuđeni stanuje, sa ciljem ukazivanja na stanje u praksi sa predlozima de lege ferenda. Nakon kratkog prikaza opšteg konceptualnog okvira, svrhe i mesta u sistemu krivičnih sankcija u savremenim krivično-pravnim sistemima i u domaćim uslovima, u radu je prikazan normativni okvir za primenu kućnog zatvora u domenu domaćeg materijalnog i izvršnog krivičnog zakonodavstva. Obzirom na sve širu primenu ove mere u praksi, u posebnom delu rada analizirana su sporna pitanja kako izricanja tako i izvršenja kućnog zatvora, sa argumentacijom potrebe za   preciznijim normativnim rešenjima u smislu definisanja kućnog zatvora kao posebne krivične sankcije a ne kao modaliteta u izvršenju kazne zatvora. Preciznije regulisana pitanja nadležnosti i organizacije povereničke službe doprinela bi prevazilaženju postojećih teškoća u izvršenju mere kućnog zatvora.

KLJUČNE REČI / KEYWORDS:

kućni zatvor, krivične sankcije, poverenička služba, specijalna prevencija.

LITERATURA / REFERENCES:

  • Aebi, M. F., Hashimoto, Y. Z., SPACE II – 2021 –Council of Europe Annual Penal Statistics: Persons under the supervision of probation agencies. Council of Europe, 2022.
  • Aebi, M. F., Cocco, E., Molnar, L., Tiago, M. M., SPACE I – 2021 – Council of Europe Annual Penal Statistics: Prison populations. Council of Europe. 2022.
  • Aebi, M. F., i dr., Probation and prison in Europe, 2021: Key Findings of the European Sourcebook of Crime and Criminal Justice Statistics 2021(6th ed.). Series UNILCRIM, no. 4/2022.
  • Aebi, M. F., Delgrande, N., Marquet, Y., Have community sanctions and measures widened the net of the European criminal justice systems? Punishment & Society, Vol. 17(5)/2005.
  • Andersen, H. L., Andersen, H. S., Effect of Electronic Monitoring on Social Welfare Dependence. Criminology & Public Policy, 13(3)/2014.
  • Brašovan Delić, M., Problemi kod izvršenja kazne zatvora u kućnim uslovima, Glasnik Advokatske komore Vojvodine, br. 1/2021.
  • Brown, M. P., Elrod, P., Electronic house arrest: An examination of citizen attitudes, Crime & Delinquency, 41(3)/1995.
  • Vanhaelemeesch, D., Vander Beken, T., Vandevelde, S., Punishment at home: Offenders’ experiences with electronic monitoring, European Journal of Criminology, 11(3)/2014.
  • Vanhaelemeesch, D., Beken, T., Between convict and ward: the experiences of people living with offenders subject to electronic monitoring, Crime, Law and Social Change, 62/2014.
  • Gainey, R. R., Payne, B. K., Understanding the Experience of House Arrest with Electronic Monitoring: An Analysis of Quantitative and Qualitative Data, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 44(1)/2000.
  • Geiran, W., Dornescu, J., Implementing Community Sanctions and MeasuresGuidelines, Council of Europe, 2019.
  • Ex post analiza efekata primene Strategije razvoja sistema izvršenja krivičnih sankcija do 2020. godine, Ministarstvo Srbije, Uprava a izvršenje krivičnih sankcija, Beograd, 2020.
  • European Committee on crime problems (CDPC): Draft Report on achiving a more effective use of community sancions and measures, CM(2000)113 Addendum III 16 August 2000.
  • Zakon o izvršenju vanzavodskih sankcija i mera, Sl. glasnik RS, br. 55/2014 i 87/2018;
  • Zakonik o krivičnom postupku, Sl. glasnik RS, br. 72/2011, 101/2011, 121/2012, 32/2013, 45/2013, 55/2014, 35/2019, 27/2021 – odluka US i 62/2021 – odluka US).
  • Zleskov Djordjić, J., Batrićević, A., Kuzmanović. M., Probation in Europe-Serbia, Utrecht, 2014.
  • Jovanić, G., Alternativne sankcije u neonatalnom inkubatoru, Zbornik radova: Probacija i alternativne krivične sankcije – mogućnosti i perspektive, Banja Luka, 2016.
  • Jovanić, G. i dr., Komparacija rizika recidivizma osuđenih na kaznu zatvora i kućnog zatvora, Specijalna edukacija i tehabilitacija, vol. 18, br. 3/2019.
  • Kantorowicz-Reznichenko, E., Cognitive Biases and Procedural Rules: Enhancing the Use of Alternative Sanctions, European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice. 23/2015.
  • Kolaković-Bojović, M., Batrićević, A., Matić-Bošković, M., Analiza uticaja primene alternativnih sankcija i mera u Republici Srbiji u periodu od 2015. do 2020. godine, Beograd, 2022.
  • Krivični zakonik, Sl. glasnik RS, br. 85/2005, 88/2005 – ispr., 107/2005 – ispr., 72/2009, 111/2009, 121/2012, 104/2013, 108/2014, 94/2016 i 35/2019.
  • Cantona, R., Yes, no, possibly, maybe: Community sanctions, consent and cooperation, European Journal of probation, Vol.6(3)/2014. 
  • Cromwell, P., Alarid, L. F., V. del Carmen, R., Community-based Corrections, Belmont, 2005.
  • Mays, G. L., Winfree, L.T. Jr., Contemporary Corrections, Stamford, 2002.
  • Martin, J. S., Hanrahan, K., Bowers, J. H. Jr., Offenders’ Perceptions of House Arrest and Electronic Monitoring, Journal of Offender Rehabilitation,  48/6/2009.
  • Matić, M., Bošković, Kostić, J., Kućni zatvor: iskustva u primeni, Zbornik radova: Izmene u krivičnom zakonodavstvu i statusu nosilaca pravosudnih funkcija i adekvatnost državne reakcije na kriminalitet, Beograd, 2019.
  • Mrvić-Petrović, N., Kad vlastiti dom postane zatvor (Izazovi primene kućnog zatvaranja kao zamene za kaznu zatvora), Zbronik radova: Delikt, kazna i mogućnosti socijalne profilakse. Beograd, 2012.
  • Petrašinović, S., Kućni zatvor u svetlu najnovijih izmena i dopuna Zakona o izvršenju krivičnih sankcija, Glasnik prava, god.  XI, br. 1/2020.
  • Petrović, V., Izvršenje kazne zatvora bez napuštanja prostorija u kojima osuđeni stanuje, Bilten Vrhovnog Kasacionog suda, br. 2/2011.
  • Pravilnik o načinu izvršenja vanzavodskih sankcija i mera i organizaciji i radu Poverenika, Sl. glasnik RS, 30/2015.
  • Republički zavod za statistiku, Saopštenje br. 193/2018.
  • Republički zavod za statistiku, Saopštenje br. 189/2022. str. 3; Republički zavod za statistiku, Saopštenje br. 193/2018.
  • Smith, G., Luken, K., Have Community „Corrections“ Become Community Control? Controversial Issues in Criminology, ed. Fuller, J.R., Hickey, E. W. Boston, 1999.
  • Soković, S., Međunarodni standardi i alternativne krivične sankcije, Zbornik radova: Alternativne krivične sankcije (regionalna krivična zakonodavstva, iskustva u primeni i mere unapređenja), Beograd, 2018.
  • Soković, S.,Uloga povereničke službe u izvršenju vanzavodskih sankcija i mera, Zbornik radova:  XXI vek – vek usluga i uslužnog prava. knj. 13, Kragujevac, 2022.
  • Soković, S., Poverenička služba u Srbiji – kritički osvrt na pitanja organizacije i nadležnosti, Zbornik radova: Sadašnjost i budućnost uslužnog prava, Kragujevac, 2022. 
  • Spasojević, A i dr., Podrška primeni alternativnih sankcija i mera u Srbiji, Izveštaj i preporuke, Niš, 2018.
  • Stanz, R., Tewksbury, R., Predictors of Success and Recidivism in a Home Incarceration Program, The Prison Journal, 80(3)/2000.
  • Stojanović, Z., Komentar Krivičnog zakonika, Beograd, 2017.
  • Tešović, O., Priručnik za primenu alternativnih sankcija, Beograd, 2020.
  • Herzog-Evans, M., Consent and Probation: An analogy with contract law, European Journal of Probation, Vol 7(2)/2015.
  • Škulić, M., Kućni zatvor (samostalna kazna ili način izvršenja kazne zatvora?), Zbornik radova: Alternativne krivične sankcije: regionalna krivična zakonodavstva, iskustva u primeni i mere unapređenja, Beograd, 2018.
  • Worral, A.. Punishment in the community, London, 1997.