AUTOR(I): Dragan Vujisić
E-ADRESA:
DOI: 10.46793/UVP21.003V
SAŽETAK:
U prvom delu rada analizirana su različita shvatanja vladavine prava: liberalno-demokratsko, zatim pozitivističko shvatanje i, konačno, definisanje vladavine prava kao vladavine pozitivno-pravnog poretka određenih svojstava. Pored ova tri teorijska pravca, ukazano je na još jednu podelu – formalni i materijalni aspekt vladavine prava. Takođe, analizirani su i principi i institucije vladavine prava: legitimitet vlasti, podela vlasti, nezavisno sudstvo, legalitet koji se izražava kroz pojmove ustavnost i zakonitost, konstitucionalne garancije ljudskih i građanskih prava, postojanje slobodne privrede i privrednih aktivnosti. Predmet drugog dela rada su usluge. Usluge, danas, predstavljaju motor privrednog rasta i obuhvataju, naročito u razvijenim zemljama EU, preko 70% BDP, zaposlenih, novih privrednih subjekata, a uslužne delatnosti čine, takođe, i preko 70% svih delatnosti. Sektor usluga obuhvata raznorodne, heterogene usluge, čiji se broj neprestano uvećava. Uslužne delatnosti su brojne i odvijaju u različitim sektorima kao što su promet, komunikacije, finansije, državna uprava, zdravstvo, socijalni rad, mediji, obrazovanje, turizam, ugostiteljstvo, sport i dr. Svedoci smo konstantnog rasta uslužnog sektora u smislu neprestanog širenja spektra usluga i uticaja na ekonomski razvoj države. Analizirana je kako pravna regulativa usluga u Republici Srbiji tako i njena usklađenost sa, pre svega, pravnom regulativom na nivou Evropske Unije i potrebe za njenom daljom dogradnjom i unapređenjem.
KLJUČNE REČI:
vladavina prava, usluge, uslužno pravo, uslužne delatnosti
LITERATURA:
Bataveljić D, Usluge seoskog turizma, Zbornik radova: Usluge i odgovornost, Kragujevac, 2017.
Barnet, R., Műller, R., Globalni zahvat – moć multinacionalnih korporacija, Zagreb, 1979.
Bačanin, N., Upravno pravo, knjiga 1, Uvodna i organizaciona pitanja, Kragujevac, 2011.
Vasiljević, M., Država i privreda, Pravo i privreda, br. 4-6/2013.
Vasiljević, M., Privreda i vladavina prava, Pravo i privreda, br. 4-6/2011.
Vasiljević, M., Poslovno pravo, Beograd, 2004.
Vilus, J, Međunarodne organizacije i regulisanje usluga, Zbornik radova: XXI vek –vek usluga i Uslužnog prava, Kragujevac, 2011.
Vujisić, D., Mićović, A., Turističko pravo, Vrnjačka Banja, 2016.
Vujisić, D., Mićović, A., Poslovanje i usluge turističko-ugostiteljskih subjekata,
Kragujevac, 2016.
Vujisić, D., Ugovori o turističkim uslugama, Zbornik radova: XXI vek –vek usluga i Uslužnog prava, Kragujevac, 2011
Vukasović, M., Savremena država i obrazovanje, Zbornik radova: Savremena država: Struktura i socijalne funkcije, Beograd, 2010.
Vučković, J., Medijsko pravo, Niš, 2019.
Vučković, J., Uloga novinarske profesije u pružanju medijskih usluga, Zbornik radova: XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 9, Kragujevac, 2018.
Vučković, J., Ustavne garancije i ograničenja slobode medijskih usluga, Zbornik radova: Usluge i odgovornost, Kragujevac, 2017.
Vučković, J., Medijske usluge, Zbornik radova: XXI vek- vek usluga i Uslužnog prava, knj. 6, Kragujevac, 2015.
Golubović, N., Značaj vladavine prava za unapređenje poslovnog ambijenta u Srbiji,
Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu, br. 1/2019.
Gorenc, V., Šmid, V., Poslovno pravo u turizmu i ugostiteljstvu, Zagreb, 1999.
Đurđić Milošević, T., Profesionalana odgovornost estetskog hirurga kao pružaoca usluga, Zbornik radova: Usluge i uslužna pravila, Kraguejvac, 2016.
Đurđić Milošević, T., Ugovor o lekarskoj usluzi, Zbornik radova: XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, Kragujevac, 2011.
Elliot, E. K., Freeman, R. B., Can labour standards improve under globalization? Washington, DC. 2003.
Živković, M., Simović, D., Ustavano pravo, Beograd, 2009.
Jovanović, Z., Outsourcing javnih usluga – osnovna obeležja i karakteristike, Zbornik radova:: XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 11, Kragujevac, 2020.
Jovanović, Z., Digitalne usluge države sa posebnim osvrtom na donošenje Zakona o elektronskoj upravi u RS, Zbornik radova: Savremeni pravni promet i usluge, Kragujevac, 2018.
Jovanović, Z., Pravni i institucionalni okvir javno-privatnog partnerstva u Republici Srbiji, Zbornik radova: XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 9, Kragujevac, 2018.
Jovanović, Z., Stvaranje moderne i funkcionalne e-uprave sa posebnim osvrtom na interoperatibilnost u Republici Srbiji, Zbornik radova: XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 8, Kragujevac, 2017.
Kamerun, F., Pravo kosmičkih putovanja i pravo na svetlost zvezda, Zbornik radova: Savremeni pravni promet i usluge, Kragujevac, 2018.
Cole, D. H., An Unqualified Human Good: E.P. Thompson and the Rule of Law, Journal of Law and Society, no. 2/2001.
Lauc, Z., Načelo vladavine prava u teoriji i praksi, Pravni vjesnik, br. 3-4/2016.
Lapčević, M., Budžetiranje zasnovano na učinku kao instrument unapređenja javnih usluga, Zbornik radova: Usluge i zaštita korisnika, Kragujevac, 2015.
Lukić, R., Košutić, B., Mitrović, D., Uvod u pravo, Beograd, 2001.
Lučić, S., Influenser marketing: potreba uspostavljanja pravne regulative,
Zbornik radova: XXI vek – vek usluga i uslužnog prava, knj. 11, Kragujevac, 2020.
Lučić, S., Elektronske komunikacione usluge kroz praksu Suda pravde, Zbornik radova: Usluge i prava korisnika, Kragujevac 2020.
Marković, R., Ustavno pravo, Beograd, 2014.
Matić, D, Uslužna delatnost u oblasti obrazovanja i razvoj digitalnih veština,
Zbornik radova XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 11, Kragujevac, 2020.
Matić, D, Visoko obrazovanje u vanrednom stanju, Zbornik radova Usluge i prava korisnika, Kragujevac, 2020
Matić, D, Visoko obrazovanje u Srbiji i razvoj informaciono-komunikacionih tehnologija, Zbornik radova: XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 10, Kragujevac, 2019.
Matić, D., Uticaj Opšteg sporazuma o trgovini uslugama na karakter uslužne delatnosti u oblasti visokog obrazovanja, Zbornik radova XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 2, Kragujevac, 2011.
Matić, D., Visoko obrazovanje: između javne usluge i komercijalne uslužne delatnosti, Zbornik radova: XXI vek – vek usluga i Uslužnog prava, Kragujevac, 2011.
Milenković, J., Direktiva EU 123/2006 o uslugama u unutrašnjem tržištu EU,
Zbornik radova: XXI vek –vek usluga i Uslužnog prava, Kragujevac, 2011.
Mićović, A., Novine u pravnom regulisanju turističke delatnosti, Zbornik radova
XX vek – vek usluga i Uslužnog prava, knj. 10, Kragujevac, 2019.
Mićović, M., Heterogenost usluga i homogenost uslužnih pravnih poslova, Zbornik radova: XXI vek –vek usluga i Uslužnog prava, Kragujevac, 2011.
Orlović, S., Ustavno pravo, Novi Sad, 2018.
Orlović, S., Načelo podele vlasti u ustavnom razvoju Srbije, Beograd, 2008.
O’Hara, P., A., (ed.) „Welfare state“ in: Encyclopedia of Political Economy, 1999., Routledge.
Webster’s New Dictionary, New York, 1977.
Pajvančić, M., Ustavno pravo, Novi Sad, 2008.
Plahutnik, A., Javne nabavke i konkurencija – lek ili podstrek korupciji, Zbornik radova: Zaštita konkurencije i suzbijanje monopola, Beograd, 2014.
Rapajić, M., Vladavina prava i suprostavljanje kriminalitetu i političkoj korupciji, Zbornik radova: Pravna država i stručnost procesnih subjekata kao instrument suprostavljanja kriminalitetu, Kragujevac, 2015.
Rapajić, M., Ekonomska i socijalna prava u Ustavu Srbije, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu, 2015.
Rapajić, M., Ulogaizvršnei upravne vlasti, kao i nevladinih organizacija u zaštiti prava potrošača, Zbornik radova: Usluge i zaštita korisnika, Kragujevac, 2015.
Rapajić, M., O pravnoj državi i vladavini prava, Glasnik prava, br. 3/2012.
Savić J, Ekoturizam kao potreba savremenih turističkih trendova i mogućnosti razvoja, Zbornik radova: XXI vek –vek usluga i Uslužnog prava, Kragujevac, 2011.
Skakun, M., Izvori turističkog prava, Beograd, 2000.
Urdarević, B., Pružanje usluga od strane multinacionalnih kompanija i kodeksi korporativnog upravljanja, Zbornik radova: Usluge i odgovornost, Kragujevac, 2017.
Hejvud, E., Politika, Beograd, 2004.
Zakon o zdravstvenoj zaštiti, Sl. glasnik RS, br. 25/2019.
Zakon o elektronskoj upravi, Sl. glasnik RS, br. 27/2018.
Zakon o elektronskim medijima, Sl glasnik RS, br. 83/2014 i 6/2016 i dr. zakoni.
Zakon o zaštiti potrošača, Službeni glasnik RS br. 62/2014 – dr. zakon, 44/2018 –
dr. Zakon
Zakon o pravima pacijenata, Sl. glasnik RS, br. 45/2013 i 25/2019 i dr. zakoni.
Zakon o javnoprivatnim partnerstvu i koncesijama, Sl. glasnik RS, br. 88/2011, 15/2016, 104/2016.
Zakon o elektronskim komunikacijama, Službeni glasnik RS, br. 44/2010 i 60/2013 –
odluka Ustavnog suda, 62/2014 i 95/2018.
Zakon o zdravstvenoj zaštiti,Sl. glasnik RS, br. 107/2005, 99/2010 i 70/2017-odluka US.
Zakon o obligacionim odnosima, Službeni list SFRJ, br. 29/78, 39/85, 45/89-Odluka USJ, 57/89, Službeni list SRJ 31/93, Službeni list SCG 1/2003 Ustavna povelja.
Uredba o klasifikaciji delatnosti, Službeni glasnik RS, br. 54/2010. Posebneuzanseu turizmu, Službeni glasnik RS, br. 33/2001 od 13.6.2001. godine Kodeks medicinske etike Lekarske komore Srbije (Sl. glasnik RS, br. 104/2016). parlament_gov.rs/upload/archive/files/cir/pdf/predlozi_zakona/1892-14-pdf
Direktiva EU 2015/2302 o putovanjima u paket aranžmanima i povezanim putnim aranžmanima, Sl.list EU br. L 326 od 11.12.2015.
Direktiva 2008/122/EZ Evropskog Parlamenta i Saveta od 14 januara 2009.
Directive 2006/123/EC of the European Parliament and of the Council on services in the internal market of 12 December 2006, OJ L 376, 27.12.2006.
Directive 2002/21/EC of the European Parliament and of the Council of 7 March 2002 on a common regulatory framework for electronic communications networks and services (Framework Directive), , Official journal of the European Union L 108 , 24/04/2002 P. 0033– 0050
Directive (EU) 2018/1972 of the European Parliament and of the Council of 11 December 2018 establishing the European Electronic Communications Code, Official journal of the European Union L 321
Regulation (EU) 2018/1971 of the European Parliament and of the Council of 11 December 2018 establishing the Body of European Regulators for Electronic Communications (BEREC), Official journal of the European Union L 321