Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima Evropske unije (2023) (str. 387-403)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Višnja Ranđelović
E-ADRESA / E-MAIL:
DOI: 10.46793/UPSSXI.387R
SAŽETAK / ABSTRACT:
U Republici Srbiji je 2016. godine izmenama i dopunama Krivičnog zakonika propisano krivično delo prinudnog zaključenja braka na osnovu obaveze preuzete ratifikacijom tzv. Istanbulske konvencije. Kako manje više slična inkriminacija postoji i u ostalim evropskim zemljama, cilj rada jeste da ukaže na osnovne karakteristike ovakvog rešenja, ali i da prikaže etiološko-fenomenološku dimenziju prinudnog braka, kako bi se razumela nova inkriminacija, ali i opravdalo njeno uvođenje. Ovo iz razloga što se u pojedinim evropskim državama, iako podržavaju inkriminisanje prinudnog zaključenja braka, upravo ukazuje na činjenicu da se primenom krivičnog prava problem prinudnog braka ne rešava. Radi razumevanja prinudnog braka, ukazano je i na njegovo određenje u međunarodnom krivičnom pravu, gde je predviđen kao jedna od radnji zločina protiv čovečnosti.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
brak, slobodna volja, prinudno zaključenje braka, krivično delo, sila i pretnja
LITERATURA / REFERENCES:
- Villacampa, C., Torres, N., An empirical approach to forced marriages in Spain, Springer, 2019.
- Gangoli, G., Chantler, K., Hester, M., Singleton, A., Understanding forced marriage: definitions and realities, in: Gill, A., Anitha, S., (eds.), Forced marriage. Introducing a social justice and human rights perspective, London and New York, 2011.
- Dauvergne, C., Millbank, J., Forced Marriage as a Harm in Domestic and International Law, The Modern Law Review, no. 73/2010.
- Jovanović, S., „Dečji brakovi“ u senci krivičnih dela, Crimen, br. 1/2022.
- Lazarević, LJ., Krivično pravo, posebni deo, Savremena administracija, Bograd, 1995.
- Miladinović Stefanović, D., Kriminalizacija prinudnog zaključenja braka – iskustva pojedinih evropskih zemalja, Zbornik radovaPravnogfakulteta uNišu, br. 80/2018.
- McFarlane, J., Nava, A., Gilroy, H., Maddoux, J., Child Brides, Forced Marriage, and Partner Violence in America, Tip of Iceberg Revealed, Obstetrics & Gynecology, no. 4/2016.
- McCabe, H., Eglen, L., “I bought you. You are my wife”: “Modern Slavery” and Forced Marriage, Journal of Human Trafficking, 2022.
- Park, A., „Other Inhumane Acts“: Forced Marriage, Girl Soldiers and the Special Court for Sierra Leone, Social and Legal Studies, no. 15/2006.
- Paunović, N., Prinudno zaključenje braka – novo krivično delo i moguća sporna pitanja u budućoj praksi, Harmonius – Journal of Legal and Social Studies in South East Europe, no. VI/2017.
- Rangita de Silva de Alwis, Child marriage and the law, Legislative Reform Initiative Paper Series, New York: UNICEF, April 2007.
- Siddiqui, H., Forced Marriages: An Abuse of Women’s Human Rights, Rights of Women Bulletin, 2002.
- Simmons, F., Burn, J., Without consent: forced marriage in Australia, Melbourne University Law Review, no. 3/2013.
- Stojanović, Z., KomentarKrivičnog zakonika, Beograd, 2018.
- Scharf, M., Mattler, S., Forced Marriage: Exploring the Viability of the Special Court for Sierra Leone’s New Crime Against Humanity, Case Research Paper Series in Legal Studies, Working Paper 05-35, October 2005.
- Ćorović, E., Ćorović, A., Krivično delo prinudnog zaključenja braka iz člana 187a Krivičnog zakonikaSrbije, Godišnjak Fakulteta bezbednosti, 2018.
- Hossain, S., Turner, S., Abduction for forced marriage – rights and remedies in Bangladesh and Pakistan, International Family Law, no. 1/2001.
- Chantler, K., Recognition of and Intervention in Forced Marriage as a Form of Violence and Abuse, Trauma, Violence & Abuse, 13/2012.
- Chantler, K., Gangoli, G., Hester, M., Forced marriage in the UK: Religious, cultural, economic or state violence?, Critical Social Policy, no. 29/2009.
- Chantler, K., McCarry, M., Forced Marriage, Coercive Control, and Conducive Contexts: The Experiences of Women in Scotland, Violence Against Women, no. 1/2020.
- Generalna skupština UN, Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima, Rez. 217, UN Doc. A/810, 1948
- Generalna skupština Ujedinjenih nacija, Rezolucija o dečijim, ranim i prisilnim brakovima, A/RES/68/148, 2014.
- Zakon o potvrđivanju Konvencije UN protiv transnacionalnog organizovanog kriminala i dopunskih protokola, Službeni listSRJ – Međunarodni ugovori, br. 6/2001.
- Zakon o potvrđivanju Konvencije Saveta Evrope o sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici, Službeni glasnik RS – Međunarodni ugovori, br. 12/2013.
- Parlamentarna skupština Saveta Evrope, Rezolucija 1468 (2005) o prisilnim brakovima i dečijimbrakovima.
- Parlamentarna skupština Saveta Evrope, Rezolucija 1740 (2010) o položaju Roma u Evropi i relevantnimaktivnostimaSavetaEvrope.
- Porodični zakon RepublikeSrbije, Sl. glasnik RS, br. 18/2005, 72/2011 – dr. zakon i 6/2015.
- Ujedinjene nacije, Konvencija o pristanku na brak, minimalnoj starosti za sklapanje braka i registrovanju brakova, 1964; Ratifikovana 1964. godine Službeni list SFRJ — Međunarodni ugovori i drugi sporazumi, br. 13/64.
- Uredba o ratifikaciji Završnog akta i Dopunske konvencije o ukidanju ropstva, trgovine robljem i ustanova i prakse sličnih ropstvu, Službeni list FNRJ –Međunarodni ugovori i drugi sporazumi, br. 7/58.
- Ustav RepublikeSrbije, Sl. glasnik RS, br. 98/2006 i 115/202
- Krivični zakonik Republike Srbije, Sl. glasnik RS, br. 85/2005, 88/2005 – ispr., 107/2005 – ispr., 72/2009, 111/2009, 121/2012, 104/2013, 108/2014, 94/2016 i 35/2019.
- GREVIO, Baseline Evaluation Report: Serbia, Strasbourg, 2020.
- OHCHR, Preventing and eliminating child, early and forced marriage: Report of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, A/HRC/26/22.
- UN Committee on the Rights of the Child, Concluding observations on the combined second and third periodic reports of Serbia, 7 March 2017, CRC/C/SRB/CO/2-3.
- UNICEF, Dečiji brakovi u Srbiji, analitički izveštaj, Beograd, jul 2016. godine.
- UNCHR, Praxis, Dečji, rani i prinudni brakovi u Srbiji, propisi, reakcija i prevencija, januar 2021. godine, dostupno na: http://zadecu.org/wp-content/uploads/2021/04/Decji-rani-i-prinudnibrakovi-
u-Srbiji-propisi-reakcija-i-prevencija.pdf, pristup: 21.07.2023. godine. - Foreign and Commonwealth Office, Scottish Executive and Home Office, Forced Marriage: A Wrong not a Right, London, 2006.
- Special Court for Sierra Leone, The Prosecutor against Brima, Kanara & Kanu, Case No. SCSL-2004-16-A, Appeal Judgment, 22 February 2008