„Kinemuzika“ Dragutina Gostuškog (i šta bi Gostuški mislio o kvantnoj muzici)

„Iskošeni ugao“ Dragutina Gostuškog (2024) (321-358)

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Ivana Medić

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/DGOST23.321M

ABSTRACT / SAŽETAK: 

Mada su naučni i umetnički rad Dragutina Gostuškog njegovi savremenici smatrali konzervativnim, otkriće njegovog malo poznatog (i nažalost nerealizovanog) projekta Kinemuzika, o kojem je Gostuški maštao više od dve decenije, dokazuje da je ovaj svestrani stvaralac bio nošen pravim avangardnim duhom. Ova njegova nesuđena avangarda (termin Milorada Belančića) doživela je svoju poznu aktuelnost gotovo pedeset godina kasnije. Naime, međunarodnim projektima Kvantna muzika (2015–18) i Izvan kvantne muzike (2019–22) kojima sam rukovodila, a koje je realizovao Muzikološki institut SANU (gde je Gostuški proveo ceo svoj radni vek), ostvarene su neke njegove smele vizije. Stoga u ovom radu najpre prezentujem veliki broj dosad nepoznatih informacija o projektu Kinemuzika i autorovim višedecenijskim naporima da ga realizuje, a potom ga analiziram u paraleli sa svojim projektima i ističem koje su ideje i vizije Gostuškog ostvarene u XXI veku.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

Dragutin Gostuški, Kinemuzika, Kvantna muzika, Izvan kvantne muzike, avangarda, nesuđena avangarda, pozna aktuelnost, fizika i muzika.

REFERENCES / LITERATURA:

  • Belančić, Milorad. „Jedan osobeni pluralizam”. U Stvaralaštvo Vladana Radovanovića – zbornik sa naučnog skupa povodom osamdeset godina od rođenja, uredili Nikola Šuica i Vesna Mikić, 189–202. Beograd: Univerzitet umetnosti, 2013.
  • Dumnić Vilotijević, Marija, Miloš Bralović i Stefan Savić. „Ka novim čitanjima/slušanjima digitalizovanih ’Razgovora o nauci i umetnosti’”. U Iskošeni ugao Dragutina Gostuškog, uredile Katarina Tomašević i Bojana
  • Radovanović, 409–429. Beograd: Muzikološki institut SANU, 2024.
  • Janković [=Medić], Ivana. „Sintezijska umetnost Vladana Radovanovića.”
  • Muzikologija-Musicology br. 3 (2003): 141–186. https://doi.org/10.2298/ MUZ0303141J.
  • Marinković, Miloš. „Remi Dragutina Gostuškog: od nagrade Hrvatskog narodnog kazališta do premijere na Muzičkom bijenalu Zagreb”. U Iskošeni ugao Dragutina Gostuškog, uredile Katarina Tomašević i Bojana
  • Radovanović, 211–234. Beograd: Muzikološki institut SANU, 2024.
  • Purešević, Danijela. „A galaksija okolo sija”. Radio-televizija Srbije – Art zona, 25. januar 2022. https://www.rts.rs/tv/rts2/4669324/vladanradovanovic—a-galaksija-okolo-sija.html. 
  • Tomašević, Katarina. „Dr Dragutin Gostuški, muzikolog i kompozitor (Beograd, 3. І 1923 – Beograd, 21. ІH 1998)”. Muzikologija-Musicology br. 10 (2010): 211–222.
  • Born, Georgina. Rationalizing Culture: IRCAM, Boulez, and the Institutionalization of the Musical Avant-Garde. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, 1995.
  • Boulez, Pierre. „Technology and the Composer (1977)”. In Orientations: Collected Writings, edited by Jean-Jacques Nattiez, translated by Martin Cooper, 486– 495. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1986.
  • Gostuški, Dragutin. Vreme umetnosti. Prilog zasnivanju jedne opšte nauke o oblicima. Beograd: Prosveta i Muzikološki institut SANU, 1968.
  • Helweg, Kim. „Composing with Quantum Information: Aspects of Quantum Music in Theory and Practice”. Muzikologija-Musicology no. 24 (2018): 61– 77. https://doi.org/10.2298/MUZ1824061H.
  • Lončar, Sonja and Pavlović, Andrija. „‘Beyond Quantum Music’—A Pioneering Art & Science Project as a Platform for Building New Instruments and Creating a New Musical Genre”. Arts no. 13/4 (2024): 127. https://doi.org/10.3390/arts13040127.
  • Lončar, Sonja and Pavlović, Andrija. „Hybrid Duo”. Muzikologija-Musicology no. 24 (2018): 111–121. https://doi.org/10.2298/MUZ1824111L.
  • Medić, Ivana. „The Newness of Quantum Music”. In Musik-Diskurse nach 1970, edited by Thomas Gartmann, Doris Lanz, Raphaël Sudan and Gabrielle Weber. Bern: Hochschule der Künste Bern & Universität Bern, Institut für Musikwissenschaft (u štampi).
  • Medić, Ivana, ed. Beyond Quantum Music 2019–2022. Belgrade: Institute of Musicology, Serbian Academy of Sciences and Arts, 2022. https://dais.sanu. ac.rs/handle/123456789/14039.
  • Medić, Ivana. Teorija i praksa Gesamtkunstwerka u XX i XXI veku: operski ciklus SVETLOST / LICHT Karlhajnca Štokhauzena. Beograd: Muzikološki institut SANU, 2019. https://dais.sanu.ac.rs/handle/123456789/9091.
  • Medić, Ivana. „The Impossible Avant-garde of Vladan Radovanović”. Musicological Annual / Muzikološki zbornik 55/1 (2019): 157–176. https://doi. org/10.4312/mz.55.1.157-176.
  • Mølmer Klaus. „The Quantum Vibes of Atoms and Ichthyosaurs”. Muzikologija– Musicology no. 24 (2018): 51–59, https://doi.org/10.2298/MUZ1824051M
  • Novković, Dragan, Marko Peljevic and Mateja Malinović. „Synthesis and Analysis of Sounds Developed from the Bose-Einstein Condensate: Theory and Experimental Results”. Muzikologija-Musicology no. 24 (2018): 95–109. https://doi.org/10.2298/MUZ1824095N.
  • Subotić, Irina. Od Avangarde do Arkadije. Beograd: Clio, 2000, http://www. rastko.rs/likovne/clio/isubotic-arkadia.html#_Toc506879184.
  • Tomašević, Katarina i Bojana Radovanović. „Predgovor drugom izdanju Vremena umetnosti„. U Dragutin Gostuški, Vreme umetnosti. Prilog zasnivanju jedne opšte nauke o oblicima, i–xlviii.  Beograd: Muzikološki institut SANU, 2024. https://dais.sanu.ac.rs/handle/123456789/17313.
  • Varèse, Edgard and Chou Wen-chung. „The Liberation of Sound. Excerpts from lectures by Varèse, compiled and edited with footnotes by Wenchung Chou”. Perspectives of New Music 5/1 (1966): 11–19. https://doi. org/10.2307/832385.
  • Vedral, Vlatko. „The Quantum Music Project”. Lecture recorded in Belgrade in January 2016. https://www.youtube.com/watch?v=D4oW3lphecg.