Dragutin Gostuški kao muzički kritičar i esejista. Knjiga :Umetnost u nedostatku dokaza“

„Iskošeni ugao“ Dragutina Gostuškog (2024) (259-278)

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Aleksandar Vasić

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/DGOST23.259V

ABSTRACT / SAŽETAK: 

Godine 1977. Srpska književna zadruga objavila je knjigu Dragutina Gostuškog, Umetnost u nedostatku dokaza. Bila je to autorova druga i – za njegova života – poslednja izdata knjiga. Po sastavu mešovitog karaktera, ona sadrži odabrane muzičke kritike, raznovrsne eseje, putopise, glose i fragmente. Sa svoje sadržine i strukture, ona predstavlja jedinstveno delo u srpskoj literaturi o muzici. Ova zbirka donosi sumu piščevih pogleda na muziku i umetnost uopšte, a posebno savremenu. U radu je saopštena analiza odabranih štiva iz ove knjige, analiza autorovog spisateljskog postupka, te rekonstruisan aksiološki kanon D. Gostuškog.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

Dragutin Gostuški, Umetnost u nedostatku dokaza (knjiga), muzička kritika – Srbija, muzička esejistika – Srbija, avangarda u muzici.

REFERENCES / LITERATURA:

  • Anica Savić-Rebac i problemi antičke estetike. Temat preštampan iz Letopisa Matice srpske, knj. 438, sv. 1–2 za 1986. godinu (Posebne sveske Letopisa Matice srpske /1/), priredile Darinka Zličić i Svetlana Slapšak. 
  • Babić, Konstantin. Dixit et salvavi anima mea: pisana reč Konstantina Babića I, priredile Mirjana Živković i Branka Ivković-Petronić. Beograd: Fakultet muzičke umetnosti, 2014.
  • Vasić, Aleksandar. „Dragutin Gostuški, Rađanje srpske muzičke kulture, Muzikološko društvo Srbije, 2017”. Muzikologija-Musicology br. 24 (2018): 191–195.
  • Vasić, Aleksandar. Literatura o muzici u „Srpskom književnom glasniku” 1901–1941. Beograd: Muzikološki institut SANU, 2023.
  • Vlajčić, Milan. „Đavolska posla”, Politika, 10. decembar, 1977, Dodatak „Kultura – umetnost”, 17.
  • Vranić-Ignjačević, Marija, Dragana Stolić i Dubravka Milošević (prir.). Legende Beogradskog univerziteta. Mihailo PetrovićAlas, Anica Savić-Rebac, Aleksandar Đ. Kostić, Aleksandar Deroko, zbornik predavanja održanih u Univerzitetskoj biblioteci u periodu 2002–2004, 76–137. Beograd: Univerzitet u Beogradu, Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković”, 2005.
  • Gavrilović, Zoran. „Ogledalo kritike. Književnost. Nema dokaza. (Dragutin Gostuški: Umetnost u nedostatku dokaza, SKZ, 1977)”. NIN br. 1423 (16. IV, 1978): 43–44.
  • Gostuški, Dragutin. Umetnost u nedostatku dokaza. Beograd: Srpska književna zadruga („Savremenik”, Nova serija, 16), 1977.
  • Gostuški, Dragutin. Rađanje srpske muzičke kulture / The Birth of Serbian Music Culture. Povodom trideset godina od premijernog emitovanja istoimene serije RTS-a. Urednik: Snežana Nikolajević. Reditelj: Petar M. Teslić. Stručni redaktor: Katarina Tomašević. Prevod na engleski Aleksandra Calcutt. Beograd: RTS izdavaštvo (Edicija „TV polica”, Biblioteka „Knjiga eseja”, četvrta knjiga) i Muzikološko društvo Srbije, 2017.
  • Đurić, Vojislav. Traganje za duhom reči. Beograd: Srpska književna zadruga (Kolo LXXXIII, knj. 547), 1990.
  • Živanović, Milan M. Bibliografija Srpske književne zadruge 1892–1967. Beograd, Srpska književna zadruga (Kolo LX, knj. 409), 1967.
  • Žižić, Bojana. „Razgovor sa dr Dragutinom Gostuškim”. Novi Zvuk br. 2 (1993): 11–21.
  • Lukić, Sveta. „Knjiga ove nedelje. Samosvojna sinteza. Dragutin Gostuški: Vreme umetnosti, Prosveta, Beograd, 1968”. Politika, 15. IX, 1968, dodatak „Kultura – umetnost”, 16.
  • Lukrecije. O prirodi stvari. Prepev, predgovori i kritičke beleške Anice Savić Rebac, drugo izdanje, priredila Darinka Zličić. Novi Sad: Književna zajednica Novog Sada, 1989.
  • Nikolić, Miloje R. „Iz prepiske Anice Savić Rebac”. Zbornik Matice srpske za književnost i jezik knj. 16, sv. 2 (1968): 343–347.
  • Palavestra, Predrag. „Iskošeni ugao Dragutina Gostuškog”. MuzikologijaMusicology br. 1 (2001): 161–163.
  • Pejović, Roksanda. Kompleksno posmatranje muzike: Pavle Stefanović i Dragutin Gostuški. Beograd: Univerzitet umetnosti, Fakultet muzičke umetnosti, Katedra za muzikologiju (Muzikološke studije. Monografije, sveska broj 13; Muzičari-pisci u beogradskom muzičkom životu druge polovine 20. veka), 2012.
  • Petrović, Svetozar. Oblik i smisao. Spisi o stihu. Novi Sad: Matica srpska, 1986. Prilozi za književnost, jezik, istoriju i folklor knj. XL, sv. 1–2 (1974): 130–146.
  • Radovanović, Bojana. „’Jedan lični pogled na stvari’ – televizijski ciklus Rađanje srpske muzičke kulture Dragutina Gostuškog”. U Artikulacija kao sredstvo komunikacije, interpretacije i značenja. Osamnaesti pedagoškiforum scenskih umetnosti, zbornik radova, uredila Milena Petrović, 103–111. Beograd: Fakultet muzičke umetnosti, 2016.
  • Radovanović, Bojana. „Izdanje koje smo dugo čekali: Televizijske emisije Rađanje srpske muzičke kulture Dragutina Gostuškog”. Mokranjac br. 19 (2017): 74–78.
  • R. Đ. [Rajko Đurić]. „Premijera knjige. Laži našeg vremena. Razgovor s Dragutinom Gostuškim o pitanjima i temama u njegovoj novoj knjizi Umetnost u nedostatku dokaza, koju je izdala Srpska književna zadruga u Beogradu”. Politika, 9. februar, 1978, Dodatak „U svetu knjige”, 14.
  • Savić-Rebac, Anica. Helenski vidici, eseji. Izbor i predgovor Predrag Vukadinović. Beograd: Srpska književna zadruga (kolo LIX, knj. 400), 1966.
  • Savić Rebac, Anica. Poezija i manji pesnički prevodi. Priredila Darinka Zličić. Novi Sad: Književna zajednica Novog Sada, 1987.
  • Savić Rebac, Anica. Studije i ogledi, I–II. Priredila Darinka Zličić. Novi Sad: Književna zajednica Novog Sada, 1988.
  • Srbinović, Mladen. „Slovo o Gostuškom”. Muzikologija-Musicology br. 1 (2001): 164–165.
  • Stanišić, Radoman Raco. Meditativni fragment kao žanr Andrićeve proze. Nikšić: NIRO „Univerzitetska riječ” (Biblioteka „Studije, kritike, eseji”) i Književni klub „Vladimir Mijušković”, 1987.
  • Stipčević, Nikša, prir. Ive Andrića prevod „Političkih i društvenih napomena” Frančeska Gvičardinija. Novi Sad: Matica srpska, 1986.
  • Tomašević, Katarina. „Dragutin Gostuški (1923–1998)”. Novi Zvuk br. 13 (1999): 125–131.
  • Tomašević, Katarina. „Gostuški i srpska muzikologija”. MuzikologijaMusicology br. 1 (2001): 167–171.
  • Tomašević, Katarina. „Dragutin Gostuški”. U Srbi koji su obeležili XX vek: pet stotina ličnosti, biografski leksikon, glavna urednica Milena Milanović, 115. Beograd: „Jefimija JK”, 2006.
  • Trajković, Vlastimir. „Sećanje na Dragutina Gostuškog”. MuzikologijaMusicology br. 1 (2001): 165–167.
  • Cajić, Radisav. Bibliografija Srpske književne zadruge 1968–1982. Beograd: Srpska književna zadruga (Kolo LXXV, knj. 502), 1982.
  • Cajić, Radisav. Bibliografija Srpske književne zadruge 1983–1992. Redaktor i saradnik Miroslav Josić. Beograd: Srpska književna zadruga (Kolo LXXXV, knj. 571), 1992.
  • Anica Savić Rebac i Njegoševa „Luča mikrokozma”, priredila Darinka Zličić. Novi Sad: Književna zajednica Novog Sada, 1986.
  • Damnjanović, Milan. „Vreme umetnosti”. Izraz knj. XXVI, br. 11 (novembar 1969): 507–514.
  • Foht, Ivan. „O knjizi Dragutina Gostuškog: Vreme umetnosti, Prosveta, Beograd, 1968”. Treći program (proleće 1969): 245–254.
  • Gostuški, Dragutin. Vreme umetnosti. Prilog zasnivanju jedne opšte nauke o oblicima. Beograd: „Prosveta” i Muzikološki institut SANU, 1968.
  • Grlić, Danko. Estetika, knj. IV: S onu stranu estetike. Zagreb: „Naprijed”, 1979.
  • Jurišić, Predrag. „O pitanjima optimalnog trenutka i istine u komparativnoj estetici Dragutina Gostuškog”. Theoria br. 67 (1) (2024): 161–169.
  • [Pejović, Roksanda]. „Muzikologija. Srbija”. U Leksikon jugoslavenske muzike, knj. 2, glavni urednik Krešimir Kovačević, 58. Zagreb: Jugoslavenski leksikografski zavod „Miroslav Krleža”, 1984.
  • Petrović, Svetozar. Problem soneta u starijoj hrvatskoj književnosti (Oblik i smisao), 5–303. U Rad Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti 350 (1968): 5–303. (Objavljeno i kao separat.)
  • Radovanović, Bojana. Nauka kao umetnost – interdisciplinarnost u naučnim radovima Dragutina Gostuškog. Beograd: Univerzitet umetnosti u Beogradu, Fakultet muzičke umetnosti, Katedra za muzikologiju (Muzikološke studije – Studentski radovi – Master rad), 2018.
  • Radovanović, Bojana. „Nauka kao umetnost – Interdisciplinarnost u naučnim radovima Dragutina Gostuškog”. U Wunderkammer / Their Masters’ Voice, zbornik master radova studenata muzikologije – elektronsko izdanje, uredile Tijana Popović Mlađenović, Marija Masnikosa / Vesna Mikić, Dragana Stojanović-Novičić, 630–710. Beograd: Fakultet muzičke umetnosti, 2018. https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_dais_4098. 
  • Radovanović, Bojana. „The Communication and Analogies between Music and Image: Dragutin Gostuški’s Theory of the Screen”. In Music and Image: transpositions, translations, transformations…, edited by  Mirjana Veselinović-Hofman, Vesna Mikić, Tijana Popović Mladjenović and Ivana Perković, 141–148. Belgrade: Department of Musicology, Faculty of Music, University of Arts, 2018.
  • Radovanović, Bojana. „Between East and West: Dragutin Gostuški’s musicological work”. In Music, Individuals and  Contexts: Dialectical Interaction, edited by Nadia Amendola, Alessandro Cosentino and Giacomo Sciommeri, 329– 337. Roma: Società Editrice di Musicologia – UniversItalia, 2019.
  • Savić-Rebac, Anica. Predplatonska erotologija, uvodna reč Ljiljana Crepajac, uvodna studija Svetlana Slapšak, priredila Darinka Zličić, Novi Sad: Književna zajednica Novog Sada, 1984.
  • Savić-Rebac, Anica. Antička estetika i nauka o književnosti, drugo izdanje priredila Darinka Zličić, uvodna reč Ljiljana Crepajac, uvodna studija Svetlana Slapšak. Novi Sad: Književna zajednica Novog Sada, 1985.
  • Supičić, Ivan. Estetika evropske glazbe: povijesno-tematski aspekti. Zagreb: Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, 1978.
  • Tomašević, Katarina. „Vreme umetnosti Dragutina Gostuškog. Odnos prema filozofiji i estetici Etjen Surioa”. U Srpska estetika u XX veku, zbornik radova, urednici Mirko Zurovac i Branislava Milijić, 137–148. Beograd: Estetičko društvo Srbije, 2000.
  • Trajković, Vlastimir. „Miloje Milojević – stota godišnjica od rodjenja kompozitora”. U Miloje Milojević, kompozitor i muzikolog, zbornik radova, odgovorni urednik Vojislav Simić, 9–38. Beograd: Udruženje kompozitora Srbije, 1986.
  • Vlajčić, Milan. „Đavolska posla”, u autorovoj knjizi Jednom i nikad više. Kritički i polemički zapisi o kulturnoj svakidašnjici (1976–1979), 135–138. Beograd:
  • Beogradski-izdavačko grafički zavod (Biblioteka „XX vek”, 38), 1979.
  • Vuletić, Ljiljana. Život Anice Savić-Rebac. Beograd: Izdanje autorke, 2002.