УПРAВЉAЊE И TEЛEКOMУНИКAЦИJE У EЛEКTРOEНEРГETСКOM СИСTEMУ / 20. симпoзијум CIGRE Србиja (177-187)
АУТОР(И) / AUTHOR(S): Нинел Чукалевски, Никола Обрадовић, Горан Јакуповић
Е-АДРЕСА / E-MAIL:
DOI: 10.46793/CIGRE20S.177C
САЖЕТАК / ABSTRACT:
Ovaj rad je fokusiran na pitanja povećanja operativne žilavosti EES koja su povezana sa detekcijom i suzbijanjem ekstremnih događaja, kao i obnavljanjem pogona, iz ugla nacionalnog centra upravljanja. Ishodi njihove pojave zavise od veličine poremećaja, raspoloživih rezervi, i postojećih mera pripravnosti. Kao ilustracija primenjljivosti predloženog metodološkog okvira žilavosti (resilience), u radu će se izložiti i diskutovati širi razvojni napori na povećanju operativne žilavosti koje preduzima TSO Srbije (EMS AD), kao i dosadašnji implementacioni rezultati. Posebna pažnja će biti posvećena funkcijam dostupnim u centru upravljanja, uključujući one koji omogućavaju dinamičko terećenje dalekovoda i transformatora, kao i povećanju operativnog razumevanja situacije kroz upotrebu PMU/WAMS SCADA sistema i detekcije udara groma u NDC. U sklopu širih napora, prikazaće se i aktivnosti na testiranju i poboljšanju (zajedno sa JP EPS) karakteristika hidro-elektrana sa mogućnošću pokretanja iz bez-naponskog stanja (black-start). U cilju poboljšanja sposobnosti donošenja odluka od strane operativnog personala u centru upravljanja, i bolje koordinacije između TSO-ova u toku poremećenih/havarijskih stanja i obnavljanja pogona, prikazaće se i diskutovati nova real-time funkcionalnost za detektovanje ostrva u TSO, i za podršku resinhronizaciji ostrva, razvijena u sklopu HORIZON 2020 ‘’Trinity’’ projekta, koja potencijalno povećava operativna žilavost EES.
КЉУЧНЕ РЕЧИ / KEYWORDS:
Žilavost, Resilience, Povećanje operativne žilavosti, Ekstremni događaji, Kaskadni razvoj
ЛИТЕРАТУРА / REFERENCES:
- Adam B. Smith, 2020 U.S. billion-dollar weather and climate disasters (NCEI, January 8, 2021)
- S. Massoud Amin, US Grid Gets Less Reliable, (IEEE Spectrum, January 2011, pp.64.)
- EPRI, Electric Power system Resiliency, February 2016.
- NERC RISC, Report on Resilience, (November 8, 2018)
- F.H. Jufri, et all, State-of-the-art review on power grid resilience to extreme weather events: Definitions, frameworks, quantitative assessment methodologies, and enhancement strategies, (Applied Energy, Volume 239, 2019,pp. 1049-1065, ISSN 0306-2619)
- J.P. Watson et. all, Conceptual Framework for Developing Resilience Metrics for the Electricity, Oil, and Gas Sectors in the United States, (Sandia Report SAND2014-18019, September 2015.)
- Z. Bie et all, Battling the Extreme: A Study on the Power System Resilience, (Proceedings of the IEEE, Vol. 105, No. 7, July 2017)
- CIGRE WG C4.47, Reference paper, Defining power system resilience, (ELECTRA, No. 306, October 2019, pp.1-3)
- M.Panteli, et all, Power Systems Resilience Assessment: Hardening and Smart Operational Enhancement Strategies, (Proceedings of the IEEE, Vol. 105, No. 7, July 2017, pp. 1202-1213)
- M. Braunn, C. Hachmann, J.Haack, ‘’Blackouts, Restoration, and Islanding’’, IEEE Power &Energy Magazine, July/August 2020, pp.54-63.
- N.Čukalevski, Žilavost (resilience) elektroenergetskih sistema: terminologija, koncepti, metrike,
povećanje i stanje u svetu, 35-to savetovanje CIGRE Srbija, oktobar 2021, Zlatibor - N.Cukalevski, G.Jakupovic, N.Damjanovic, S.Cveticanin, T.Sajdl,
- S.Krstonijevic, B.Tomasevic, M.Mitrovic “The Data Warehouse for the Multiple Control Centers Transmission System Operator” (C2- 307, CIGRE Session 2004, Paris, August 2004)
- M. Đurđević, A. Brajović–Krstić, S.Petković, D.Kasumović, S.Zdravković, B.Šumonja “Dynamic Line Rating – Implementation and Integration with SCADA/EMS System from the Aspect of Information and Communication Technologies” (Paper 1165, 3rd CIGRE SEERC Conference, Vienna 2021)
- Horizon 2020 Trinity project homepage: http://trinityh2020.eu/
- A. Latinović, Ž. Nedeljković, M. Milojević, V. Stamenković, Ž. Damljanović, N. Georgijević: Odziv turbinskog regulatora na HE Bajina Bašta tokom poremećaja u interkonekciji kontinentalne evrope od 8.1.2021. godine, 35-to savetovanje CIGRE Srbija, oktobar 2021, Zlatibor