KRALJ MILUTIN U SINAKSARSKOM ŽITIJU DANILA TREĆEG

Sveti kralj Milutin i njegovo doba: istorija, književnost, umetnost (2023) (str. 257-270)

AUTOR(I) / AUTHOR(S): Slavica Vasiljević Ilić

E-ADRESA / E-MAIL: 

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/6008-065-5.257VI

SAŽETAK / ABSTRACT:

O kralju Milutinu govori se u više djela: Žitiju kralja Milutina Danila Drugog (u sklopu Žitija kraljeva i arhiepiskopa srpskih), Kratkom žitiju kralja Milutina nepoznatog autora, Sinaksarskom žitiju kralja Milutina Danila Banjskog, naraciji Ulijarske povelje, a kralj Milutin pojavljuje se kao lik i u drugim žitijima Danilovog zbornika, s tim da se, u zavisnosti od  vreme na nastanka i vrste žitija, ističu različite njegove vrline. Zadatak ovog rada biće upravo da se ukaže na razlike u prikazivanju lika Svetoga kralja Milutina u okviru žanra žitija, naročito u žitijima Danila Pećkog, Danilova nastavljača i Danila Banjskog, kao i na izbor stilsko-jezičkih sredstava u službi njegove karakterizacije. Pri tome će u fokusu biti Sinaksarsko žitije kralja Milutina Danila Banjskog, koje još nije dobilo zasluženu pažnju. Danilo Banjski nastavlja kontinuitet izabrane dvojice preko likova Dragutina i Milutina, onako kako je to prethodno činjeno s likovima Sv. Simeona i Sv. Save, predstavljajući ih kao junake koji se podvizima „dopunjuju“ i zajedno obožuju. Oslanjajući se stilski na Teodosija, autor bira bogougodne podatke iz njihovih života, posebno insistirajući na ljepoti zadužbina kralja Milutina i utisku koji one ostavljaju.

KLJUČNE REČI / KEYWORDS:

kralj Milutin, Danilov zbornik, Danilo Banjski, sinaksarsko žitije, stilska sredstva.

LITERATURA / REFERENCES:

Izvori
  • Danilo Drugi 1988: Danilo Drugi, Život kraljeva i arhiepiskopa srpskih. Službe, Stara srpska književnost u 24 knjige, knj. 6, Beograd: Prosveta – Srpska književna zadruga.
  • Danilovi nastavljači 1989: Danilovi nastavljači, Danilov Učenik, drugi nastavljači Danilovog zbornika, Stara srpska književnost u 24 knjige, knj. 7, Beograd: Prosveta – Srpska književna zadruga.
  • Jovanović 2015: T. Jovanović, „Služba svetom kralju Milutinu Danila Banjskog“, Kosovsko-metohijski zbornik, 6, Beograd, 97-134.
  • Jovanović 2016: T. Jovanović, „Sinaksarsko žitije svetog kralja Milutina patrijarha Danila Banjskog“, Manastir Studenica – 700 godina Kraljeve crkve, ur. LJ. Maksimović, V. Vukašinović, Beograd: SANU [Naučni skupovi, Knjiga CLIX, Odeljenje istorijskih nauka, knjiga 39], 215– 236.
  • Ćorović 1929: V. Ćorović, „Siluan i Danilo II, srpski pisci XIV–XV veka“, u Glas srpske kraljevske akademije 136/72, Sremski Karlovci: Srpska manastirska štamparija, 13–103.
Literatura
  • Vasiljević Ilić 2007: S. Vasiljević Ilić, „Jedan segment Ćorovićevih interesovanja“, Sveske Matice srpske, Serija književnosti i jezika, sv. 13 (2007) 117–149.
  • Deretić 2000: J. Deretić, Etide iz stare srpske književnosti, Novi Sad: Svetovi.
  • Kašanin 1975: M. Kašanin, Srpska književnost srednjeg vijeka, Beograd: Prosveta.
  • Mak Danijel 1989: G. Mak Danijel, „Uvod“, u: Danilovi nastavljači, Danilov Učenik, drugi nastavljači Danilova zbornika, Beograd: Prosveta –  Srpska književna zadruga, 9–24.
  • Mak Danijel 1991: G. Mak Danijel, „Genezis i sastavljanje Danilova zbornika“, u: Arhiepiskop Danilo II i njegovo doba, Međunarodni naučni skup povodom 650 godina od smrti: decembar 1987, ur. V. J. Đurić, Beograd 1991, 217–224.
  • Mak Danijel 1988: G. Mak Danijel, „Danilo Drugi, predgovor“ u: Danilo Drugi, Život kraljeva i arhiepiskopa srpskih. Službe, Beograd: Prosveta – Srpska književna zadruga, 9–24.
  • Marinković 1991: R. Marinković, „Kako proučavati Danilov zbornik“, u: Arhiepiskop Danilo II i njegovo doba, Međunarodni naučni skup povodom 650 godina od smrti: decembar 1987, ur. V. J. Đurić, Beograd: SANU, 225–232.
  • Marinković 2007: R. Marinković, Svetorodna gospoda srpska, Beograd: Društvo za srpski jezik i književnost Srbije.
  • Radojičić 1942: Đ. Sp. Radojičić, Stari srpski pisci od XIV–XVII veka, Beograd: Izdavačko i prometno A. D. jugoistok.
  • Radojičić 1963: Đ. Sp. Radojičić, Tvorci i dela stare srpske književnosti, Titograd: Grafički zavod.
  • Ređep 1999: J. Ređep, „Aleksandar Veliki i kralj Milutin“, Zbornik Matice srpske za književnost i jezik 47/1 (1999) 19-34.
  • Ređep 2008: J. Ređep, Stare srpske biografije, Novi Sad: Prometej.
  • Trifunović 1976: Đ. Trifunović, „Proza arhiepiskopa Danila II“, Književna istorija IX/33 (1976) 3–71.
  • Trifunović 1982: Đ. Trifunović, Kratak pregled jugoslavenske knji- ževnosti srednjeg veka: Zapisi sa predavanja, Beograd: Filološki fakultet.
  • Hafner 2001: S. Hafner, Srpski srednji vek, Beograd – Novi Sad: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva – Vukova zadužbina – Matica srpska.
  • Špadijer 2014: I. Špadijer, Svetogorska baština, Beograd: Čigoja.