DELA BRANISLAVA NUŠIĆA U TRANSMEDIJALNOM KONTEKSTU

Serbian Studies Research, br.1, God. XIV (2023) (str. 185-205)

AUTOR(I) / AUTHOR(S): Mirjana P. Krtolica Krstić

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/SSRXIV1.185KK

SAŽETAK / ABSTRACT:

Dela Branislava Nušića su uspela da ga svojom aktuelnošću i sa- vremenošću nadžive tako da su njegova dramska i prozna dela rado čitana u 21. veku. Nušićeva dela su, zbog popularnosti koju su stekla, postala ujedno i trans- medijalni fenomen. Predmet ovog rada jeste analiza Nušićevog književnog opusa iz perspektive jedne od savremenih postklasičnih teorija – transmedijalne na- ratologije. Transmedijalnim pripovedanjem, efektom grudve snega (snow ball effect) koji se odnosi na slučajeve kada neko delo postane popularno i ima kulturni zna- čaj, nastao je veliki broj adaptacija. Pošto smo prikupili informacije o svim adaptacijama koje su napravljene na osnovu Nušićevih dela, pristupili smo ana- lizi adaptacija vodeći se već utvrđenim stavovima postklasičnih teoretičara i uz pomoć Doleželove tipologije načina na koje se jedan fikcionalni svet može nadovezati na drugi.

KLJUČNE REČI / KEYWORDS:

Branislav Nušić, transmedijalna naratologija, transmedijal- no pripovedanje, adaptacija, pozorište, film, televizija

LITERATURA / REFERENCES:

  • Arsić 2011: Arsić, Irena. Dubrovčani i našjenci: iz staroga Dubrovnika. Niš: Filozofski fakultet,
  • Vlatković 1994: Vlatković, Dragoljub. „Nušićevo Sumnjivo lice prema Jazavcu Koste Trifkovića i komediji Kapetan-Pantelijina posla Todora LJ. Po- povića”. U: Jubilej Koste Trifkovića: zbornik radova. Novi Sad: Pozori- šni muzej Vojvodine,
  • Vlatković 1996: Vlatković, Dragoljub. „Pedeset godina od smrti velikog kome- diografa”. U: Nušić: prvi srpski filmski scenarista i „Hadži-Loja”. Sme- derevo: Dom kulture, 101–103.
  • Draginčić, Zupan: http://www.rastko.rs/strip/1/zupan-draginicic_1/index.html. Đerić 2015: Đerić, Zoran. „Delo Branislava Nušića na lutkarskoj sceni”. U:
  • Dramsko delo Branislava Nušića – tradicija i savremenost (međunarodni simpozijum). Novi Sad: Sterijino pozorje, 121–131.
  • Jovanović 2014: Jovanović, Raško V. Branislav Đ. Nušić: život i delo. Beo-
  • grad: Službeni glasnik, 2014.
  • Jovanović 1964: Jovanović, Raško. „Prva izbođenja Nušićevih dela na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu”. U: Branislav Nušić: 1864–1964, 1889– 1965. Beograd: Narodno pozorište, 19–47.
  • Jovičić 1996: Jovičić, Stevan. Nušić: prvi srpski filmski scenarista i „Ha- dži-Loja”. Smederevo: Dom kulture,
  • Krčmar 2015: Krčmar, Vesna. „Ružica Sokić u ulozi Nušićeve gospođe mini- starke”. U: Dramsko delo Branislava Nušića – tradicija i savremenost (me- đunarodni simpozijum). Novi Sad: Sterijino pozorje, 154–158.
  • Kulundžić 1964: Kulundžić, Josip. „Savremeni scensko tumačenje Nušića”. Leto- pis matice srpske, god. 140, knj. 394, sv. 1, 1964, str. 1–28.
  • Maksimović 2021: Maksimović, Goran. „Male scene Branislava Nušića kao kratke komediografske forme”. U: Kratke književne forme: zbornik radova sa naučnog skupa održanog i 25. jula 2020. u Andrićevom institutu, glav- ni i odgovorni urednik Emir Kusturica, urednik Aleksandra Vraneš. Bo- sna i Hercegovina: Višegrad, 2021. 7–24.
  • Mirković 1994: Mirković, Miroslav. Nušić naš nasušni: Nušićevi glumci i glumice. Smederevo: Dom kulture,
  • Milojević 2015: Milojević, Marina. „Granice scenskog tumačenja dela Brani- slava Nušića”. U: Dramsko delo Branislava Nušića – tradicija i savreme- nost (međunarodni simpozijum). Novi Sad: Sterijino pozorje, 101–106.
  • Penčić Poljanski 2015: Penčić Poljanski, Dejan. „Popis premijera dramskih tekstova i dramatizacija proze Branislava Nušića u profesionalnim po- zorištima Jugoslavije i na jugoslovenskom pozorišnom prostoru (1900– 2015)”. U: Dramsko delo Branislava Nušića – tradicija i savremenost (međunarodni simpozijum). Novi Sad: Sterijino pozorje, 2015. 183–358.
  • Cvetković 1964: Cvetković, V. Sava. „Nušić kao libretista”. U: Branislav Nu- šić: 1864–1964, 1889–1965. Beograd: Narodno pozorište, 55–58.
  • Čolić Biljanovski 2000: Čolić Biljanovski, Dragana. Nušić-pozorišni stva- ralac dvadesetog veka. Smederevo: Dom kulture, 2000.
  • Bart 1986: Bart, „Od djela do teksta”. U: Suvremene književne teorije (Miroslav
  • Beker). Zagreb: SNL, 1986. 181–186.
  • Benjamin 1974: Benjamin, „Umetnički delo u veku svoje tehničke reprodukcije”. U Eseji. Beograd: Nolit, 1974.
  • Čolić Biljanovski 2001: Čolić Biljanovski, „Branislav Đ. Nušić – svestrana stvaralačka ličnost”. Zbornik radova Fakulteta dramskih umetnosti, br. 5, 2001, 27–40. Čolić Biljanovski 2016: Čolić Biljanovski, Dragana. „Medijska arheologija – Branislav Đ. Nušić na filmu i televiziji”. Medijskidijalozi: časopis za istraživanje medija i društva (Podgorica), god. 9, br. 23, 2016, 243–253.
  • Doležel 2008: Doležel, Heterokosmika: fikcija i mogući svetovi. Beograd: Službeni glasnik, 2008.
  • Drašković 2000: Drašković, Boro. „Savremena adaptacija književnog dela za film”. U: Scenarija pisana levom ili desnom rukom. Vrnjačka Banja: Festival filmskog scenarija, 2000. 118–131.
  • Herman 1999: Herman, David. „Introduction Narratologies”. U: Narratologies:New Perspective on Narrative Analysis, David Herman. Columbos: Ohio State Uni- versity Press, 1999. 3–21.
  • Herman 2002: Herman, Story logic. Problems and possibilities of Narrative. Lin- coln and London: University of Nebraska Press, 2002.
  • Milovanović 2019: Milovanović, Aleksandra. Ka novim medijima: Transmeidjalni nar- ativi između filma i televizije. Beograd: Studije filma i medija – Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu – Filmski centar Srbije,
  • Prins 2011: Prins, Džerald. Naratološki rečnik. Beograd: Službeni glasnik, 2011. Temeljidramaturgije. Zagreb: Školska knjiga, 1976.