Lipar 76 (2021), (str. 11-23)
AUTOR(I): Julijana S. Despotović
E-ADRESA: julijana.stevanovic@filum.kg.ac.rs
DOI: 10.46793/LIPAR76.011D
SAŽETAK:
Cilj rada jeste analiza sintaksičko-stilističkih karakteristika je- zičkih konstrukcija bez predikata u romanu Tvrđava Meše Selimovića. Iz korpusa izdvojene primere najpre ćemo analizirati sa sintaksičkog aspekta, utvrđujući status ovakvih jezičkih jedinica, a potom ćemo se baviti njihovom upotrebnom vrednošću. Izdvojićemo one jedinice koje nastaju postupkom parcelacije rečenične strukture i koje su kontekstualno uslovljene, a potom one bespredikatske jedinice koje nisu nastale postupkom parcelacije. Tu spadaju elipse, naspramne nominacije, zatim kontekstualno uključeni upitni iskazi, te vokativni iskazi. Sve ove jedinice, u odnosu na parcelisane iskaze, pokazuju veći stepen kako strukturne tako i značenjske samostalnosti.
KLJUČNE REČI:
sintaksa, stilistika, elipsa, Tvrđava, jedinice bez predikata
LITERATURA:
IZVOR
- Selimović 2017: M. Selimović, Romani, Beograd: Vulkan.
LITERATURA
- Babić 2019: M. Babić, Eksklamativne konstrukcije u srpskom jeziku, Andrićgrad: Andrićev institut.
- Belić 1998: A. Belić, Opšta lingvistika: o jezičkoj prirodi i jezičkom razvitku, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Vujević 2017: V. Vujević, Elipsa u srpskom i engleskom, Beograd: Jasen. Vuletić 2006: B. Vuletić, Govorna stilistika, Zagreb: FF press.
- Despotović 2020: J. Despotović, Ekspresivnost bespredikatskih pitanja u dramskom tekstu, u: Ekspresivnost u srpskom jeziku, Zbornik radova sa XIV međunarodnog naučnog skupa Srpski jezik, književnost, umetnost, održanog na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu (25–27. X 2019) [prof. dr Miloš Kovačević, prof. dr Jelena Petković], Kragujevac: Filološko- umetnički fakultet, 2020, 171–179.
- Živković 2001: Rečnik književnih termina (ur. D. Živković), Beograd: Institut za književnost i umetnost.
- Katičić 1971: R. Katičić, Jezikoslovni ogledi, Zagreb: Školska knjiga.
- Katnić Bakaršić 2001: M. Katnić Bakaršić, Stilistika, Sarajevo: Ljiljan.
- Kovačević 2012a: M. Kovačević, Lingvostilistika književnog teksta, Beograd: SKZ.
- Kovačević 2012b: M. Kovačević, Sintaksa i stilistika upitnih iskaza u romanu Gospodska ulica Ranka Risojevića, u: M. Kovačević (red.), Nauka i identitet. Filološke nauke, Posebna izdanja, Naučni skupovi, knjiga 6/1, Univerzitet u Istočnom Sarajevu, Pale: Filozofski fakultet, 67–87.
- Kovačević 2015: Stilistika i gramatika stilskih figura, Beograd: Jasen.
- Maretić 1963: T. Maretić, Gramatika hrvatskoga ili srpskoga književnog jezika, Zagreb: Matica hrvatska.
- Novokmet 2012: S. Novokmet, Slikovitost poredbenih konstrukcija u romanu Tvrđava Meše Selimovića, u: M. Kovačević (red.), Savremena proučavanja jezika i književnosti: zbornik radova sa III naučnog skupa mladih filologa Srbije održanog 12. marta 2011. godine na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu. Knj. 1, 239–247.
- Piper i dr. 2005: P. Piper i dr, Sintaksa savremenoga srpskog jezika, Beograd – Novi Sad: Institut za srpski jezik SANU, Beogradska knjiga – Matica srpska.
- Radojević 2016: D. Radojević, Sintaksičko-stilističke karakteristike eliptičnih rečenica u književnoumjetničkim tekstovima (na primjerima iz jezika međuratne crnogorske pripovjedačke proze), u: Rasprave, Časopis Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje 42/2, 2016, 587–598.
- Simić 2000: R. Simić, Osnovi sintakse srpskoga jezika, Beograd – Nikšić: Filološki fakultet, Naučno društvo za negovanje i proučavanje srpskog jezika – Jasen.
- Stevanović 1974: Mihailo Stevanović, Savremeni srpskohrvatski jezik: (gramatički sistemi i književnojezička norma) II. Sintaksa, Beograd: Naučna knjiga.
- Stevanović 2019: J. Stevanović, Dosadašnja proučavanja nepredikatskih rečenica u nauci o srpskom jeziku, u: M. Kovačević, J. Petković (red.), Savremena proučavanja jezika i književnosti, Zbornik sa X naučnog skupa mladih filologa, Kragujevac: FILUM, 177–185.
- Ćevriz Nišić 2013: V. Ćevriz Nišić, Kumulacija sintaksičkih jedinica sa anaforskom komponentom u romanu Tvrđava Meše Selimovića, u: M. Kovačević (red.), Savremena proučavanja jezika i književnosti: zbornik radova sa IV naučnog skupa mladih filologa Srbije održanog 14. marta 2012. godine na Filološko- umetničkom fakultetu u Kragujevcu. Knj. 1, 331–341.