AUTOR(I) / AUTHOR(S): Ana D. Kozić 
Download Full Pdf 
DOI: 10.46793/LIPAR87.141K
SAŽETAK / ABSTRACT:
U radu se analiziraju erotske i tanatičke implikacije drveća, voća i biljaka u pripoveci „Stari vruskavacˮ Svetolika Rankovića i romanu Nečista krv Borisava Stankovića. U Rankovićevoj pripoveci u fokusu istraživanja nalazi se drvo trešnje koje je na sudbonosni način povezano sa porodičnim životom naratora, dok se u Stankovićevom romanu ukazuje na simboličku figuraciju različitog drveća posađenog u bašti Sofkine porodične kuće, ali i na ulogu cveća i bilja u karakterizaciji glavne junakinje, te njenoj tragičnoj sudbini. Koncepcija drveća i njihova simbolika prisutna u ovim delima zasnovana je na srpskim narodnim verovanjima, pri čemu neretko dolazi do poigravanja sa ustaljenim tradicijskim obrascima (S. Ranković) ili do proširivanja njihovog simboličkog potencijala (B. Stanković).
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
drvo, voće, eros, tanatos, Svetolik Ranković, Borisav Stanković, pripovetka, roman
PROJEKAT / ACKNOWLEDGEMENT:
LITERATURA / REFERENCES:
- Ajdačić 2004: D. Ajdačić, Prilozi proučavanju folklora balkanskih Slovena, Beograd: Naučno Društvo za slovenske umetnosti i kulture.
- Bandić 1980: D. Bandić, Tabu u tradicionalnoj kulturi Srba, Beograd: BIGZ.
- Veličković 2001: S. Veličković, Umetnička proza Svetolika Rankovića, Niš: Filozofski fakultet Univerziteta u Nišu.
- Vukićević 2011a: D. Vukićević, Erotski kriptogrami, u: Anarhija teksta: ogledi o srpskoj književnosti 19. veka, Beograd: Službeni glasnik, 25–46.
- Vukićević 2011b: D. Vukićević, Novi eros u romanu Nečista krv, u: S. Denić (ured.), Nečista krv Borisava Stankovića sto godina posle (1910–2010): tematski zbornik, Vranje: Učiteljski fakultet Univerziteta u Nišu, 104–114.
- Vukićević 2024: D. Vukićević, Kroz ključaonicu teksta, Beograd: Filološki fakultet.
- Eraković 2019: R. Eraković, Tanatološka iskušenja darovitog srpskog realiste, u: Dnevnik čitalačkih iskušenja, Novi Sad: Matica srpska, 203–225.
- Jovanović 2014: B. Jovanović, Magija srpskih obreda: u životnom ciklusu pojedinca, Beograd: Službeni glasnik.
- Jokić 2013: J. Jokić, Sveto i demonsko drveće u srpskoj folklornoj tradiciji, u: Z. Karanović, J. Jokić (ured.), Bilje u tradicionalnoj kulturi Srba, Novi Sad: Filozofski fakultet, 5–17.
- Katinski 2016: J. Katinski, Folklorni elementi u pripoveci Stari vruskavac Svetolika Rankovića, u: M. Anđelković (ured.), Savremena proučavanja jezika i književnosti: zbornik radova sa VII naučnog skupa mladih filologa Srbije održanog 28. 3. 2015. godine na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu. 2, Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, 13–19.
- Pandurević 2020: J. Pandurević, Folklorni erotikon. Erotika i poetika srpskih narodnih pjesama, Andrićgrad: Andrićev institut.
- Petković 1988: N. Petković, Dva srpska romana: studije o Nečistoj krvi i Seobama, Beograd: Narodna knjiga.
- Petrović 2021: P. Petrović, Stankovićev roman o lepoti, u: Horizonti modernističkog romana, Beograd: Čigoja štampa, 33–55.
- Pitulić 2011: V. Pitulić, Tragom arhetipa: od usmene ka pisanoj reči, Beograd: Društvo za srpski jezik i književnost Srbije.
- Radenković 1996: LJ. Radenković, Simbolika sveta u narodnoj magiji Južnih Slovena, Niš: Prosveta; Beograd: Balkanološki institut SANU.
- Sofrić 1990: P. Sofrić, Glavnije bilje u narodnom verovanju i pevanju kod nas Srba, Beograd: BIGZ.
- Čajkanović 1994: V. Čajkanović, Rečnik srpskih narodnih verovanja o biljkama, prir. V. Đurić, Beograd: SKZ: BIGZ: Prosveta: Partenon.
Izvori
- Ranković 1952: S. Ranković, Sabrana dela 2, redaktori: M. Vidojković, G. Tartalja, Beograd: Prosveta.
- Stanković 2004: B. Stanković, Nečista krv, Beograd: Narodna knjiga: Politika.