Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima Evropske unije (2025) (151-163. str.)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Milan Palević 
Download Full Pdf 
DOI: 10.46793/UPSSXIII.151P
SAŽETAK / ABSTRACT:
Uspon PVK vezuje se za polovinu dvadesetog veka, dok se eksponencijalni rast njihovog broja, značaja i uloge u međunarodnim odnosima i oblasti međunarodne bezbednosti, beleži u posthladnoratovskoj eri, naročito u savremenom dobu koje karakteriše ubrzana transformacija svetskog poretka iz postunipolarnog stanja u multivektorski postavljen sistem ravnoteže snaga. Jedna od najpoznatijih kompanija iz ovog relativno novog segmenta međunarodnih odnosa – privatne bezbednosti, jeste PVK Vagner, na koju se autor referiše u ovom radu, s posebnim akcentom na njenu genezu, političku pozadinu, ulogu i delovanje u međunarodnim okvirima. Vagner grupa je na raznovrsne načine angažovana u mnogim konfliktima širom sveta, uključujući Siriju, Ukrajinu, Libiju i druge afričke zemlje, poput Malija, Čada, Sudana itd. Prepoznata kao produžena ruka ruskih geopolitičkih interesa, ova PVK je često u fokusu zapadnih zvaničnika, vojnih, obaveštajnih i medijsko-propagandističkih krugova, i to isključivo u negativnom kontekstu, gde se, neretko, optužuje i za kršenje ljudskih prava i vršenje zločina protiv čovečnosti.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
Privatne vojne kompanije, Vagner, Ruska Federacija, geopolitika, Specijalna vojna operacija, afrički konflikti.
PROJEKAT / ACKNOWLEDGEMENT:
Rad je rezultat istraživanja na projektu Pravnog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu: „Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima Evropske unije”, koji se finansira iz sredstava Fakulteta.
LITERATURA / REFERENCES:
- Vesco, P., The impacts of armed conflict on human development: A review of the literature. World Development, Vol. 187, 2025.
- Draft of a possible Convention on Private Military and Security Companies (PMSCs) for consideration and action by the Human Rights Council. file:///C:/Users/Korisnik/ Downloads/A_HRC_WG.10_1_2-EN-1.pdf
- Ženevske konvencija o postupanju sa ratnim zarobljenicima od 12. avgusta 1949. godine, https://www.tuzilastvorz.org.rs/public/files/pages/2021-03/zen_konvencija _3_cir.pdf
- ICRC, International humanitarian law and private military/security companies, Geneva, 2013. https://www.icrc.org/en/document/ihl-and-private-military-security-companies-faq;
- International Code of Conduct for Private Security Service Providers, https://observatoire-securite-privee.org/en/content/international-code-conduct-private-security-service-providers-icoc
- Ishiyama, J., Wagner PMC’s Impact on Russia’s Public Image in Africa, Journal of Asian and African Studies, 2024.
- Kalidhass, P. R., Determining the Status of Private Military Companies under International Law: A Quest to Solve Accountability Issues in Armed Conflicts, Amsterdam 2014.
- Kaur, R., Shah, R., Employer branding at armed forces: current and potential employees’ perspective, European Journal of Training and Development, 46(9), 2022.
- Koslicki, W., SWAT mobilization trends: testing assumptions of police militarization. Policing: An International Journal, 40(4), 2017
- Krivokapić B., Pravni položaj osoblja privatnih vojnih kompanija prema međunarodnom pravu oružanih sukoba, Zbornik radova: Unifikacija perava i pravna sigurnost, Beograd, 2020.
- Palević, M., Privatne vojne kompanije i pokušaji uređenja njihovog položaja na univerzalnom planu, Zbornik radova: Raskršća međunarodnog krivičnog i krivičnog prava, Palić, 2023.
- Palević, M., Osnovni pravni problemi i moguća rešenja u vezi regulisanja položaja privatnih vojnih kompanija na međunarodnom planu, Zbornik radova: Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima Evropske unije, knj. 11, Kragujevac, 2023.
- Reynolds, M. A., Global Order after Ukraine, ORBIS, 2023.
- Schetter, C., Müller-Kon, M. Frontiers’ violence: The interplay of state of exception, frontier habitus, and organized violence. Political Geography, Vol. 87, 2021.
- The Montreux document, On pertinent international legal obligations and good practices for States related to operations of private military and security companies during armed conflict, file:///C:/Users/Korisnik/Downloads/20192511-montreux-document_EN%20(1).pdf