Jezik, književnost i empatija (2025) (70-82. str.)
AUTOR(I) / AUTHOR(S):Milica Bulatović 
Download Full Pdf 
DOI: 10.46793/LLE25.070B
SAŽETAK / ABSTRACT:
Rad istražuje savremene književne prikaze lepre, poznate i kao Hansenova bolest, naglašavajući prelazak sa istorijskih narativa o prinudnoj izolaciji i stigmatizaciji ka empatiji i humanizaciji obolelih. Dok je lepra vekovima bila prikazivana kao bolest društvene marginalizacije i božanske kazne, moderna književnost je reinterpretira kao stanje koje, pored fizičkih posledica, duboko utiče na lični identitet, emocionalnu otpornost i borbu za prihvatanje. Ispituju se načini osporavanja tradicionalnih predstava o lepri u delima Molokaj Alana Brenerta i Slatka pasta od pasulja Durijana Sukegave i uočava isticanje tema dostojanstva, empatije i ljudske povezanosti. Oba romana osvetljavaju istu temu iz dve geografske i kulturne perspektive, prevazilaze istorijski stereotip lepre kao neizbežnog prokletstva i umesto toga prikazuju obolele kao složene likove sa težnjama, odnosima i sopstvenom voljom. Autori u prvi plan stavljaju psihološke i emocionalne borbe onih koji su pogođeni bolešću, pozivajući na empatiju, preispitivanje načina na koji društvo percipira i pamti ove pojedince. Kombinujući komparativnu književnu analizu sa istorijskim perspektivama o lepri, ovaj rad pokazuje kako savremena književnost menja razumevanje marginalizovanih iskustava. Na taj način doprinose široj kulturnoj promeni koja vraća glas istorijski marginalizovanim i stigmatizovanim subjektima, redefinišući lepru iz simbola izolacije u simbol otpornosti i zajedničke humanosti.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
lepra, Hansenova bolest, Slatka pasta od pasulja, Molokaj, leprozarijum
PROJEKAT / ACKNOWLEDGEMENT:
LITERATURA / REFERENCES:
- Brenert, A. (2019). Molokaj: Zatočenica raja (M. Jovanović, prev.). Beograd: Vulkan izdavaštvo.
- Burns, S. L. (2004). Making illness into identity: Writing „leprosy literature“ in modern Japan. Japan Review, 16, 191–211. https://www.jstor.org/stable/25791284
- Canalis, R. F., & Ciavolella, M. (Eds.). (2021). Disease and disability in medieval and early modern art and literature. Brepols Publishers. https://doi.org/10.1484/M.CURSOR-EB.5.119615
- Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the management of spoiled identity. Prentice-Hall.
- Gussow, Z., & Tracy, G. S. (1970). Stigma and the leprosy phenomenon: The social history of a disease in the nineteenth and twentieth centuries. Bulletin of the History of Medicine, 44(5), 425–449. http://www.jstor.org/stable/44450797
- Inglis, K. A. (2017). Nā hoa o ka pilikia (Friends of Affliction): A sense of community in the Molokai leprosy settlement of 19th century Hawai‘i. The Journal of Pacific History, 52(3), 287–301. https://doi.org/10.1080/00223344.2017.1371223
- Norton, S. A. (2007). Book review of Moloka‘i by Allan Brennert. Journal of the American Academy of Dermatology, 56(1), 173–174. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2006.06.015
- Sukegava, D. (2024). Slatka pasta od pasulja (B. Stamenković, prev.). Beograd: Vulkan izdavaštvo.
- Yamao, H., et al. (2016). Spiritual well-being of aging Japanese survivors of Hansen’s disease: How do individuals live energetically despite having experienced extreme situations? Journal of Comprehensive Nursing Research and Care, 1(105). https://doi.org/10.33790/jcnrc1100105