DEMARGINALIZACIJA ŽENA U SRPSKOM DRUŠTVU ZA VREME VELIKOG RATA

Marginalizam u religiji, nauci, filozofiji i umetnosti (2025) (pp. 465-475)

AUTOR(I) / AUTHOR(S): Milena Žikić

SAŽETAK / ABSTRACT:

U radu se prikazuje uloga Velikog rata u procesu demarginalizacije žena tj. uticaj koji je imao na uključivanje žena u socijalne okvire srpskog društva. Analizirajući ratne okolnosti, kroz koje je srpska država prolazila od 1914. do 1918. godine, prikazaćemo ulogu žena u ratovima srpske vojske u cilju rasve- tljavanja procesa dermarginalizacije žena u toku ratnih godina. Suštinski je važno naglastiti da je rat doneo ženama ono što nije vreme u kome su rođene, a to je mogućnost da pokažu svoje resurse i potisnu uvrežena shvatanja o ograni- čenim potencijalima ženskog pola.

KLJUČNE REČI / KEYWORDS:

demarginalizacija, žene, Veliki rat, lekarke, borkinje, amba- sadorke.

PROJEKAT / ACKNOWLEDGEMENT:

LITERATURA / REFERENCES:

Spisak referenci

Arhivska građa

Arhiv Jugoslavije (AJ)
Arhiv Srpske akademije nauka i umetnosti (ASANU)
Istorijski arhiv grada Beograda (IAB)
Vreme
Žena i svet
Politika
Srpske novine

Literatura

B. Mladenović, Milunka Savić: između mita i stvarnosti, u: Letopis Matice srpske, God. 191, knj. 496, sv. 5 (nov. 2015) str. 667–672.
B. Stanimirov, Moj idol – prva žena srpski lekar, u: 800 godina srpske medicine / [urednik Brana Dimitrijević], Beograd 2011, str. 251-257.
V. Gavrilović, Žene lekari u Prvom balkanskom ratu, u: Prvi balkanski rat / urednik Vladimir Stojančević / (Naučni skupovi; knj. 60. Odeljenje istorij- skih nauka; knj. 19), Beograd 1991, str. 97-103. 1945
S. Gavrilović, Žene lekari u ratovima 1876–1945. na tlu Jugoslavije, Beograd 1976. Vek dobročinstva: sto godina Kola srpskih sestara Niša: 1905–2005 / [autori tekstova Dušan Milosavljević, Srećko Taritaš], Niš 2005.
D. Lazarević, Valjevska bolnica: 1914/15 / [autori izložbe Dragana Lazarević, Ve- libor Vidić; prevod Života Filipović, engleski; Biljana Janevska, francu- ski; fotografija Dušan Jovanović], Valjevo 1990.
Žene solunci govore [sakupio i priredio] Antonije Đurić /treće izdanje/ Beograd 2014.
I. B. Spasović, Dr Marija Vučetić-Prita, prva žena lekar u Južnoj Ugarskoj, druga u srpskom narodu, u: Godišnjak grada Beograda, Knj. 61/62 (2014/2015 [št. 2016]), str. 91–106;
I. B. Spasović, Zlata vredne : obrazovanje ženske dece u južnom Banatu od 1874. do 1918. godine, Pančevo : Istorijski arhiv, 2014.
I. Spasović, M. Jakšić, Od pančevačke učenice i ciriške studentkinje do naj- uglednije lekarke : dr Marija Vučetić-Prita : [katalog izložbe], Pančevo : Istorijski arhiv, 2014 ([b. m. : b. i.]);
J. Lozanić-Frotingam, Dobrotvorna misija za Srbiju u I svetskom ratu: pisma iz Amerike i Kanade 1915–1920. godine, / pisma prikupila i sredila Anka Gođe- vac-Subotić / Beograd, 1970.
J. Milanović, O ženskom junaštvu – srpske žene u odbrani otadžbine, u: Prvi svetski rat / priredili Slobodan Vladušić, Đorđe Đurić/ Novi Sad, 2015.
J. Šaranović, Istorijska i naučno-teorijska ishodišta savremenog oblikovanja uloge žene u vojsci, u: Žene u vojsci: zbornik radova sa Međunarodne konferencije / [uređivački odbor Vladimir Bilandžić], Beograd 2007, str. 27–40.
LJ. Milojević-Šulović, Pavlović Budimir, Kolo srpskih sestara i Kraljica Ma- rija, Beograd 2000.
LJ. Taneska, Beogradsko žensko društvo (1875–1941), u: Nastava i vaspitanje, God. 45, br. 4/5 (1996).
Pomenik poginulih i pomrlih lekara i medicinara u ratovima 1912–1918. [ured- nik Radoje Čolović], Fototipsko izd., Beograd 2012, str. 121. Službeni vojni list 2015
S. Popović Filipović, Hrabrost između redova: Ani Hristić u Srbiji i vreme odvažnih / prevodi: Bob Filipović i Slavica Popović Filipović / Beograd 2015.
Srpkinje u službi otadžbini i narodu za vreme balkanskih ratova 1912. i 1913. g. kao i za vreme svetskog rata od 1914–1920, Beograd 1933.
Srpski lekari i srpske dobrovoljne bolničarke u ratovima s Turcima i Bugarima 1912. i 1913. g. / priredio Vojislav M. Subotić / Beograd 1919.
Spomenica velikih dobrotvora beogradskog Ženskog društva i njegovih ustanova, Beograd 1936.