CIGRE 35 (2021) (стр. 121-134)
АУТОР(И) / AUTHOR(S): Valentina Vasović, Draginja Mihajlović, Jelena Lukić, Marko Cvijanović, Zoran Nikolić, Dejan Žukovski
Е-АДРЕСА / E-MAIL:
DOI: 10.46793/CIGRE35.0121V
САЖЕТАК / ABSTRACT:
U okviru međunarodne IEC TC 10 organizacije u toku je revizija standarda IEC 60422/2013 „Uputstvo za održavanje i nadzor mineralnih izolacionih ulja u elektrotehničkoj opremi“, koja se odnosi na preporučene vrednosti za sadržaj vode u ulju ET u pogonu, mogućnosti on-line monitoringa preko ugrađenih kapacitivnih senzora i potrebu za računanjem vrednosti sadržaja vode u ulju “normalizovanih” na temperaturu od 20°C.
Za odabrane energetske transformatore dat je grafički prikaz višegodišnjeg praćenja sadržaja vode u ulju: apsolutnog sadržaja izmerenog u laboratoriji direktinim merenjima Karl Fischer metodom, vrednosti preračunate na temperaturu od 20°C i procene sadržaja vlage u papiru na osnovu ravnotežnih dijagrama. Dati su uporedni rezultati sadržaja vode izmerenih pomoću on-line senzora i u laboratoriji, uz korelaciju sa podacima o stepenu opterećenja transformatora, ambijentalnoj temperaturi i temperaturi ulja kao i histerezis krive sadržaja vlage u ulju dobijene pri grejanju i hlađenju ulja. Statističkom obradom podataka dostupnih u bazi Elektrotehničkog instituta Nikola Tesla dobijena je raspodela ovlaženosti transformatora u proizvodnji i distributivnih transformatora.
КЉУЧНЕ РЕЧИ / KEYWORDS:
transformator, dijagnostika, mineralno ulje, izolacioni sistem, sadržaj vode u ulju, online monitoring, krive ravnoteže
ЛИТЕРАТУРА / REFERENCES:
- Studija: Unapređenje održavanja energetskih transformatora i poboljšanje procene potrošenog radnog veka uvođenjem markera degradacije transformatorskog ulja, JP EPS, Beograd, 2020.
- T.Gradnik, Institut Milan Vidmar: Moisture in transformer insulation, prezentacija, Seminar Životni vek energetskih transformatora, Zadužbina Ilije M. Kolarca, Beograd, 10 – 12 Septembar 2014
- CIGRE TB 349 : Moisture Equilibrium and Mositure Migration Within Transformer Insulation Systems, 2008.
- S. Jiroutek, Vaisala, Moisture Dynamics in Transformers Webinar/presentation September 2014
- IEC 60422: Mineral Insulating Oils in electrical equipment – Suprevision and maintenance guidance, Edition 4., 01-2013.
- Insulating liquids – Oil-impregnated paper and pressboard – Determination of water by automatic coulometric Karl Fischer titration, IEC Standard 60814, 2nd ed, 1997-08
- Mineral insulating oils in electrical equipment – Supervision and maintenance guidance, IEC Standard 60422, 3rd ed, 2005-10.
- Studija: Istraživanje fenomena degradacije izolacionog sistema i procena životnog veka (eksperimentalni transformator na TENT-u),JP EPS, Beograd, 2017.
- CIGRE TB 741: Moisture measurement and assessment in transformer insulation – evaluation of chemical methods and moisture capacitive sensors, 2018
- V. Vasović, D. Mihajlović, J.Lukić, Đ.Jovanović, N. Miladinović: Ravnotežne krive sadržaja vode u izolacionom papiru i presbordu u mineralnim i biljnim transformatorskim uljima, 32. Savetovanje CIGRE Srbija, maj 2015, Zlatibor, Srbija