INTERSTELARNI VINAVER: FANTASTIKA I PARADOKS

ZVEZDE : književna, jezička, umetnička i kulturna astropoetika 2024, (555-567)

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Dragana D. BOŠKOVIĆ

ABSTRACT / SAŽETAK:

Rad se bavi korpusom četiri narativna teksta iz zbirke Gromobran svemira (1921) Stanislava Vinavera sa stanovišta aktuelizacije fantastičnih prosedea i kompoziciono-značenjskih nivoa stilske figure paradoksa, koje razaraju prethodne ustaljene žanrovske obrasce i književne paradigme, poprimajući konceptualno-filozofska svojstva piščevog poetičkog načela. Ove dve komponente udružene sa motivom međuzvezdanih kretanja, objedinjuju jedinstvene osobenosti poetike ovog subverzivnog pisca, nikada ponovljene u istoriji srpske književnosti.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

Stanislav Vinaver, Gromobran svemira, paradoks, fantastika, naučna fantastika

REFERENCES / LITERATURA:

IZVORI

Vinaver 1985: Stanislav Vinaver, Gromobran svemira, Beograd: „Filip Višnjić”.

LITERATURA

Babić 1990: Sava Babić, Biblioteka Prevodi Stanislava Vinavera, u: Književno delo Stanislava Vinavera. Zbornik radova, ur. Gojko Tešić, Beograd – Požarevac, 373–377.
Bahtin 1991: Mihail Bahtin, Autor i junak u estetskoj aktivnosti, preveo s ruskog Aleksandar Badnjarević, Novi Sad: Bratstvojedinstvo.
Bošković 2018: Dragana Bošković, Moć fantastike, Pančevo: Mali Nemo.
Bošković 2008: Dragana Bošković, Postupak karnevalizacije u romanu Heroj na magarcu Miodraga Bulatovića, u: Sveske, god. 19, br. 90, dec. 2008, Pančevo, 91–97.
Bošković 2021: Dragana Bošković, Ko je bio prvi: počeci naučnofantastične književnosti, u: Pojmovnik uporedne književnosti: zbornik radova, Knj. 2, ur. Bojan Jović, Adrijana Marčetić, Institut za knj. i umetnost, Beograd, 207–238.
Vinaver 1922: Stanislav Vinaver, „Edgar Po”, predgovor u: Knjiga tajinstva i mašte. Izbor iz Edgara Alana Poa, preveo sa engleskog Svetislav Stefanović, Beograd, 7–12.
Vinaver 2017: Stanislav Vinaver, „Reč prevodioca Hiljadu i jedna noć”, u: Hiljadu i jedna noć, s francuskog preveo Stanislav Vinaver, Beograd, 795–800.
Vučković 1990: Radovan Vučković, „Vinaverova fantastična priča”, u: Književno delo Stanislava Vinavera.
Zbornik radova, ur. Gojko Tešić, Beograd – Požarevac, 239–253.
Grevs 2002: Robert Grevs, Grčki mitovi, Beograd: Familet.
Damnjanović 2009: Srđan Damnjanović, Rečnik grešaka, Beograd: Zavod za udžbenike.
Đergović Joksimović 2009: Zorica Đergović Joksimović, Utopija: Alternativna istorija, Beograd: Geopoetika.
Ignjatović 1990: Dragoljub S. Ignjatović, Prilozi za biografiju S. Vinavera, u: Književno delo Stanislava Vinavera. Zbornik radova, ur. Gojko Tešić, Beograd – Požarevac, 459–463.
Jović 2006: Bojan Jović, Rađanje žanra. Počeci srpske naučno-fantastične književnosti, Beograd: Institut za književnost i umetnost.
Kolarić 2004: Ivan Kolarić, Filozofsko-teološki leksikon, Čačak: Legenda KD.
Nedić 1990: Marko Nedić, Narativna proza Stanislava Vinavera, u: Književno delo Stanislava Vinavera. Zbornik radova, ur. Gojko Tešić, Beograd – Požarevac, 255–264.
Petrović 1975: Rastko Petrović, Stanislav Vinaver: Gromobran svemira, u: Pisci kao kritičari posle Prvog svetskog rata, Novi Sad, Beograd, 166–168.
RKT – Rečnik književnih termina, grupa autora, glavni i odgovorni urednik Dragiša Živković, Beograd: Nolit, 1986.
RS – Jean Chevalier i Alain Gheerbrant, Rječnik simbola, Banja Luka: Romanon, 2003.
Stojanović Pantović 2006: Bojana Stojanović Pantović, Vinaverov ekspresionistički gest, u: Pobuna protiv središta, Pančevo, 2006, 129–135.
Tartalja 2000: Ivo Tartalja, Teorija književnosti, Beograd: Zavod za udžbenike.
Tešić 1985: Gojko Tešić, Gromobran Svemira, danas, u: Stanislav Vinaver, Gromobran svemira, Beograd, 1985, 109– 121.
Filozofijski rečnik – Grupa autora, ur. Branimir Donat, Zagreb: Nakladni zavod Matice hrvatske.