Identitetske promene; srpski jezik i književnost u doba tranzicije str. 49-57
AUTOR: Sreto Z. Tanasić
E-ADRESA:
DOI: 10.46793/ZIP21.049T
SAŽETAK:
Vrijeme globalizacije i vrijeme tranzicije nepovoljno se odražavaju na srpski nacionalni i kulturni identitet. Razlog za to je u tome što u našoj državi nije bilo i još nema svijesti o potrebi pojačane brige za očuvanje nacionalnog i kulturnog identiteta, koje tranzicija hoće da izbriše – razumije se, kod naroda koji se nisu zaštitili. To se naročito vidi prema statusu koji srpski jezik ima u Srbiji, a i druge nacionalne discipline su u sličnom položaju. Situacija je teška i posebno zato što tranziciju nismo ni dočekali sa uređenom jezičkom situacijom i definisanom nacionalnom politikom u vezi s nacionalnim jezikom. Srpski lingvisti glasno govore o tome i o potrebi da se u Srbiji utvrdi državna/nacionalna jezička politika i strategija njenog sprovođenja. Jer koja država nema svoju jezičku i kulturnu politiku ona sprovodi tuđu. U Srbiji se u to na mnogo primjera može uvjeriti. Opštepoznata je istina da se jezička politika osmišljava u saradnji jezičke struke i države, a sprovodi u saradnji države i struke.
Nedavno usvojen zakon o jeziku i pismu predstavlja izvjestan važan pomak u pravcu zaštite srpskog jezičkog identiteta. Tim zakonom država je konačno rekla da su srpski jezik i ćirilica u Srbiji važni. Nadamo se da će sa strukom utvrđivati i strategiju i način da se to i u djelo počne sprovoditi.
KLJUČNE REČI:
srpski jezik, ćirilica, jezički identitet, jezička politika, tranzicija.
LITERATURA:
- Amfilohije (2019): Mitropolit Amfilohije, O srpskim identitetskim kriterijumima u epohi globalizma, Srpski identitetski kriterijumi u procesu globalizacije, zbornik, Beograd: SKPD „Prosvjeta”, 11–19.
- Antonić (2019): Slobodan Antonić, Ostati svoj u koloniji: očuvanje srpskog identiteta na periferiji atlantističkog carstva, Srpski identi- tetski kriterijumi u procesu globalizacije, zbornik, Beograd: SKPD „Pro- svjeta”, 47–77.
- Jovanović (2019): Aleksandar Jovanović, Obrazovanje i identitet: za- što utopija mora da postane stvarnost, Srpski identitetski kriterijumi u procesu globalizacije, zbornik, Beograd: SKPD „Prosvjeta”, 121–142.
- Klajn (2010): Razgovor s Ivanom Klajnom, Miloš Jevtić, Čudo jezika: razgovori sa lingvistima, Beograd: Službeni glasnik, 173–244.
- Kovačević (2013): Miloš Kovačević (ur.), Odbrana srpske ćirilice, hre- stomatija, Pale: Srpsko prosvjetno i kulturno društvo „Prosvjeta”.
- Kovačević (2019): Miloš Kovačević, Srpski jezik i ćirilica pod pri- tiskom globalizacije, Srpski identitetski kriterijumi u procesu globali- zacije, zbornik, Beograd: SKPD „Prosvjeta”, 101–120.
- Mučibabić (2019): Milimir Mučibabić, Društveni procesi i njiho- ve posljedice koje donosi novi svjetski poredak na razmeđu milenija, Srp- ski identitretski kriterijumi u procesu globalizacije, zbornik, Beograd: SKPD „Prosvjeta”, 20–36.
- Piper (2003): Predrag Piper, Srpski između velikih i malih jezika, Beograd: Beogradska knjiga.
- Reljić (2019): Slobodan Reljić, Suverenitet posle Pax Americana, Srp- ski identitetski kriterijumi u procesu globalizacije, zbornik, Beograd: SKPD „Prosvjeta”, 78–100.
- Tanasić (2017): Sreto Tanasić, Razumevanje jezika. Razgovori sa Sretom Tanasićem, razgovore vodio Miloš Jevtić, Beograd: NMlibris.
- Tanasić (2020): Sreto Z. Tanasić, Tako sam govorio zarad sutra, Beograd: Čigoja.
- Tanasić (2021): Sreto Tanasić, Jedan narod je jak koliko mu je jaka kultu- ra, Žrnov, VII, br. 14, Beograd, 2–10.
- Šijaković (2019): Bogoljub Šijaković, O pojmu i krizi identiteta, Srpski identitetski kriterijumi u procesu globalizacije, zbornik, Beo- grad: SKPD „Prosvjeta”, 37–54.