Načelna razmatranja o uslugama (2018) str. 27-33
AUTOR(I): Emilija Stanković
DOI: 10.46793/XXIv-9.027S
SAŽETAK:
Gotovo da su sve danas poznate usluge raznih zanatlija bile poznate i Rimljanima. Među brojnim, danas poznatim uslugama, jesu i usluge hemijskog čišćenja. Ne možemo tvrditi da je u Rimu postojalo hemijsko čišćenje u modernom smislu, ali se ne sme zanemariti postojanje lica fullo, nis, i njihovih radionica Fullonica (Fullonicum), u kojima je obavljana specifična vrsta čišćenja i beljenja odeće, kao i „valjanja“ („zgušnjavanja“) materijala i odeće. O njihovoj aktivnosti dobijamo podatke još od antičkih rimskih istoričara, kao što o njima i njihovoj delatnosti postoje pravila u najznačajnijem delu Justinijanove kodifikacije, Digestama. Njihova aktivnost je oduvek bila plaćena. Imali su i svoja udruženja (collegium). O tome kako i koliko su bili plaćeni, podatke dobijamo iz Dioklecijanovog edikta o maksimalnim cenama (Edictum de pretiis rerum venalium). U glavi VII Edikta obuhvaćen je najveći broj, 76, nadnica različitih zanatlija za rad slobodnih radnika. Čudi činjenica da među naknadama za rad nema naknada za rad onih koji su radili na čišćenju odela i tkanina. Nadnicama za tu vrstu rada posvećena je posebna XXII glava Edikta. Ova činjenica mogla bi ukazati na posebnu važnost ovog zanimanja. Najpoznatija radionica za čišćenje odeće pronađena je u Pompeima, poznata pod nazivom Fullery of Stephanus.
KLJUČNE REČI:
fullo, nis, Fullonica (Fullonicum), čišćenje, beljenje, odeća, „valjanje“.