XXI vek – vek usluga i uslužnog prava (2021), str. 211-229
AUTOR(I): Aleksandra Pavićević
DOI: 10.46793/XXIv-12.211P
SAŽETAK:
Predmet rada je odnos dužnosti lekara i drugih medicinskih poslenika prema umirućem pacijentu (kao pružaoca medicinskih usluga) i prava pacijenta na lični izbor i očuvanje sopstvenog prava samoodređenja u odnosu na telo i život, što je subjektivno građansko pravo i najvrednije lično dobro čoveka. Autor u radu razmatra pravno-medicinsko (i etičko) pitanje sposobnosti pacijenta da slobodno odluči o nepristajanju na medicinsku meru veštačkog produženja života ili obustavu već započetih mera. Reč je o ispitivanju granica dozvoljenosti tzv. pasivne eutanazije, koja je u domaćem pravu posredno priznata Zakonom o pravima pacijenata i o pravnom osnovu njene primene u jednom osobenom modalitetu – tzv. „pacijentovom pismu“, koje je afirmisani pravni instrument u pojedinim inostranim zakonodavstvima i praksi. Analizirajući iskustvo stranih zemalja, autor se izjašnjava u prilog uvođenja ovakvog instituta, kao svojevrsne anticipirane naredbe i u domaćem pravu de lege ferenda, pozivajući se na pacijentovo ustavno pravo samoodređenja, koje oličava vrhunsko dobro, čak vrednije i od (neželjenog) života. Takvo rešenje je u skladu sa načelom autonomije volje čoveka, slobode raspolaganja životom kao ličnim dobrom i svojevrsni odraz tzv. „prava na smrt“, koje je naličje prava na život.
KLJUČNE REČI:
pasivna eutanazija; prava pacijenta; pravo samoodređenja; pravo na život i „pravo na smrt“; anticipirana naredba; pacijentovo pismo.