FASCINACIJA ZLIKOVCIMA U SAVREMENOJ POPULARNOJ KULTURI 

Omladina i popkulturni uticaji : zbornik radova 2024, (67-81)

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Aleksandar M. Gajić

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/Omladina24.067G

ABSTRACT / SAŽETAK:

Polazećiodtritumačenja(preuzetaiznaukeoknjiževnosti) –teorijeorealističkomprikazivanju,teorijeidentifikacijeiteorije kompenzacije – u radu se posmatra fascinacija negativnim junacima/ zlikovcima u savremenoj popularnoj kulturi, njena dubina i domašaj. U prvom delu rada se daje određenje negativnih kontraheroja/zlikovaca u popularnoj kulturi, prikazuje njihov razvoj u predmodernoj i modernoj naraciji iz koje su stigli u popularnu kulturu, a zatim daje i njihova osnovna tipologija. Drugi deo rada se bavi razlozima privlačnosti negativaca za konzumente popularne kulture te pokušavaju pružiti osnovna sociološka i psihološka objašnjenja za ovaj fenomen, uključujući tu kako žudnju za protivljenjem, tako i preispitivanje savremenih moralnih relativizacija te težnje za eskapizmom i katarzom. Završni deo rada, osvrćući se na psihološki sve kompleksnije portretisanje negativaca kao i njihovu simboliku kojom se prenose društvene tenzije i strahovi, potvrđuje tezu da su negativni kontraheroji samo naličje herojskog u čijem odsustvu (kao i odustvu monolitne moralne orijentacije) oni delom preuzimaju njihovo mesto u naraciji, ali ne i mitsku ulogu.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

heroji, zlikovci, popularna kultura, arhtetip, fascinacija zlom

REFERENCES / LITERATURA:

  • Gajić A. (2015). Heroji i antiheroji u popularnoj kulturi. Beograd: Amonit.
  • Gajić A. (2023). „Predstave heroja u srpskoj prozi 1800-1914 i evropski kulturni transfer“. Zbornik Kulturni transfer Evropa-Srbija u 19. veku, str. 141-166. Beograd: Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu.
  • Živković D. (2004). Srpska književnost u evropskom okviru. Beograd: Srpska književna zadruga.
  • Kembel Dž. (2018), Heroj sa hiljadu lica.Beograd: Zlatno runo.
  • Mazzoni G., Hanafi Z. (2017). Theory of the Novel. Harvard: Harvard Univer- sity Press.
  • Milošević N. (1990). Negativni junak. Beograd: Beletra.
  • Propp V. (1968). Morphology of the Folk Tale.Austin: University of Texas Press.
  • Fobes D. (2011). „Aestethic of Evil“ in (ed.Heit J.) Vaderm Voldemor and Other Villains: Essays on Evil in Popular Culture. Jefferson – North Carolina: McFar- land and Company.
  • Zontag S. (1983). Fascinanti fašizam. Peščanik 04.10.2023. https://pescanik. net/wp-content/PDF/suzan_zontag.pdf>.