AUTOR(I): Ivana P. Stojkov
E-ADRESA: ivana.stojkov@uf.bg.ac.rs
DOI: 10.46793/NNU21.415S
SAŽETAK:
Cilj ovog rada je određivanje zastupljenosti neknjiževnih tekstova u bukvarima i njihova usklađenost sa Programom nastave i učenja za prvi razred osnovnog obrazovanja i vaspitanja (2017). Analizirano je devet bukvara različitih izdavača iz Kataloga udžbenika za prvi i peti razred osnovnog obrazovanja i vaspitanja (2019). U radu su prikazane vrste i funkcije programskih neknjiževnih tekstova, i to: bukvarski, popularni i informativni. Pored bukvara, ovi tekstovi se mogu naći u časopisima, enciklopedijama, ali i na internetu. Savremeni društveni kontekst, onlajn nastava i upotreba savremenih tehnologija utiče na izme- njeni pristup nastavnim sadržajima, pa tako i na izbor neknjiževnih tekstova što ćemo prikazati u jednom delu rada. Došli smo do zaključka da su u bukvarima najzastupljeniji neknjiževni bukvarski tekstovi, da ima i informativnih, a da je najmanje popularnih, kao i da ne postoji usklađenost izabranih neknjiževnih tekstova u bukvarima sa Programom, uz predloge kako da se oni funkcionalno koriste u izmenjenim društvenim okol- nostima.
KLJUČNE REČI:
neknjiževni tekstovi, savremeni bukvari, učenje čitanja i pisanja.
LITERATURA:
Baucal, A. i Pavlović Babić, D. (2010). PISA 2009 u Srbiji: prvi rezultati. Nauči me da mislim, nauči me da učim. Beograd: Institut za psihologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu i Centar za primenjenu psihologiju.
Visinko, K. (2010). Jezično izražavanje u nastavi hrvatskoga jezika. Zagreb: Pisanje.
Vučković, D. (2017). Poučavanje i usvajanje čitalačke pismenosti u mlađim razre- dima osnovne škole u Crnoj Gori. Inovacije u nastavi, 2, 68–81.
Katalog udžbenika za prvi i peti razred osnovnog obrazovanja i vaspitanja (2019). Služeni glasnik Republike Srbije, br. 27/18, 650-02-00157/2019-07. Retrieved 12 May, 2021 from the World Wide Web http://www.mpn.gov.rs/udzbenici/.
Milatović, V. (2019). Metodika nastave srpskog jezika i književnosti – u mla- đim razredima osnovne škole. Beograd: Učiteljski fakultet.
Mrkalj, Z. (2016). Od bukvara do čitanki (metodička istraživanja). Beograd: Učiteljski fakultet.
Popović, D. (2013). Razvoj čitalačke pismenosti i obrazovni program maternjeg jezika i književnosti u osnovnoj školi. Inovacije u nastavi, 26(3), 112–123.
Popović, D. (2009). Neumjetnički tekstovi u nastavi jezika. U Popović D. (ur.): Nastava maternjeg jezika i književnosti (7–19). Podgorica: Zavod za školstvo.
Program nastave i učenja za prvi razred osnovnog obrazovanja i vaspitanja (2017). Prosvetni glasnik, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 16/2017.
Purić, D. (2018). Nastava srpskog jezika u funkciji podsticanja čitalačkih inte- resovanja učenika mlađeg školskog uzrasta. Inovacije u nastavi, 4, 31–45.
Rosić. T. (2012). Naučno-popularni, informativni i naučno-tehnički tekstovi u nastavi – žanrovske osobenosti. Jagodina: Pedagoški fakultet.
Stojanović, B. (2016). Potreba za individualizacijom sadržaja u nastavi početnog čitanja i pisanja i savremeni bukvari. U Pešikan A. (ur.): Nastava i učenje – udžbenik u funkciji nastave i učenja (115–132). Užice: Učiteljski fakultet.
Stojkov, I. (2017). Protokoli za analizu udžbeničkih elemenata u savremenim bukvarima. Metodička praksa, 13 (1), 71–86.
Cvetanović, Z., Janićijević, V. i Mićić, V. (2010). Metodički aspekti savremenog bukvara. U Jordanović B. (prir.): Bukvari i bukvarska nastava kod Srba (287–305). Beograd: Pedagoški muzej.
Cvetanović, Z., Stojanović, B. i Mišić, D. (2017). Vrste tekstova u razrednoj nastavi jezika i književnosti. Teme, XLI (3), 639–652.