Državno crkveno pravo (2023) (str. 397-412)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Nikola Ivković
E-ADRESA / E-MAIL:
DOI: 10.46793/DCP23.397I
SAŽETAK / ABSTRACT:
Predmetno istraživanje rada zasnovano je na analizi slobode veroispovesti i verske diskriminacije. Vera u svojoj suštini generiše toleranciju, ali je istovremeno ona uzrok mnogih istorijskih nesporazuma. Danas gotovo da ne postoji nacija koju ne odlikuje verski pluralizam. Multikonfesionalnost društva predstavlja faktor koji neprestano (re)aktuelizuje pitanje o modelima odnosa verskih zajednica i države. Na relaciji pomenutog odnosa nastaju značajni problemi koji u bitnome utiču na ostvarivanje slobode veroispovesti i otvaraju put verskoj diskriminaciji. Zaštita ove slobode predstavlja vrlo osetljiv teren kako na međunarodnom, tako i na domaćem planu. Istaknuta problematika nameće pred državne organe ozbiljan izazov da aktivno štiteći verska prava i slobode ne dovedu u pitanje ustavna načela ravnopravnosti i laičke države. Autori u radu analiziraju normativni okvir zaštite slobode veroispovesti i probleme verske diskriminacije. Posebnu pažnju posvećujemo pitanju ograničenja tretirane slobode u korist stabilnosti i bezbednosti društva. Temeljna analiza rezultirala je kako ukazivanjem na relevantne mane, tako i predlogom značajnih rešenja na polju razvoja verske tolerancije.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
sloboda veroispovesti, verska diskriminacija, laička država, ravnopravnost, religija.
LITERATURA / REFERENCES:
- Durham, W. C., Perspectives on Religious Liberty: Comparative Framework, in RELIGIOUS HUMAN RIGHTS IN GLOBAL PERSPECTIVE, 1/44, J.D. van der Vyver and J.Witte Jr. eds., Kluwer Academic Publishers, 1996.
- Handbook on european non-discrimination law, Deutsche Stiftung for internationale rechtliche Zusammenarbeit e.V., Beograd, 2014
- Murdok, Dž., Zaštita prava na slobodu misli, savesti i veroispovesti u okviru Evropske konvencije o ljudskim pravima, Strazbur, 2013.
- Demonja, N., Karakterfrancuskogzakonaorazdvajanjucrkavaidržaveiz 1905. godine – kolevkakoncepta laïcité à la française, Srpska politička misao br. 2/2015. god. 22. vol. 48, str. 357-371, Zavod za intelektualnu svojinu, Beograd Đurđević, N., OstvarivanjeslobodeveroispovestiipravnipoložajcrkavaiverskihzajednicauRepubliciSrbiji, Beograd, 2009.
- Đorđević, S., Palević, M., Zaštitaljudskihprava, Kragujevac 2017.
- Đorđević, S., Matić, D., Ustaviprocedure, Kragujevac 2015.
- Paunović, M., Osnoviljudskihprava, Beograd. 2002.
- Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima čoveka (Generalna Skupština UN, 16. decembra 1966. godine)
- Evropska konvencija za zaštitu ljudskih i manjinskih prava i osnovnih sloboda, Rim, 4. novembar 1950. godine.
- Konvencije o pravima deteta (Generalna Skupština UN, 20. novembar 1989. godine).
- Evropska konvencija za zaštitu ljudskih i manjinskih prava i osnovnih sloboda, Rim, 4. novembar 1950. godine.
- Deklaracija UN o ukidanju svih oblika netrpeljivosti i diskriminacije na osnovu vere ili uverenja, Rezolucija Generalne skupštine UN br. 36/55 25. novembar 1981. godine.
- Ustav Republike Srbije (Sl. glasnik RS, br. 98/2006 i 115/2021)
- Zakon o zabrani diskriminacije, Sl. glasnik RS, br. 22/2009 i 52/2021 (čl. 27. i 28. nisu u prečišćenom tekstu).
- Zakon o crkvama i verskim zajednicama (Sl. glasnik RS, br. 36/2006)
- Plan ishrane u Vojsci Srbije (Int. Br. 1018-1 0d 07.12.2009).
PresudeEvropskogsudazaljudskaprava
- ESLJP, Katolička crkva iz Kanea protiv Republike Grčke, 16. decembar 1997.
- ESLJP, Moskovski ogranak Vojske spasa protiv Rusije(br. 72881/01), 5. oktobar 2006.
- ESLJP, Metropolitska crkva Besarabije i drugi protiv Moldavije (br. 45701/99), 13. decembar 2001.
- ESLJP, Hasan i Chaush protiv Bugarske [GC] (br. 30985/96), 26. oktobar 2000.
- ESLJP, Sajentološka crkva Moskva protiv Rusije (br. 18147/02), 5. april 2007.
- ESLJP, Hofman protiv Austrije (Predstavka br. 12875/87)
- ESLJP, Eveida i ostali protiv Ujedinjenog Kraljevstva (15. januar 2013)