Свети краљ Милутин и његово доба: историја, књижевност, уметност (2023) (стр. 713-731)
АУТОР(И) / AUTHOR(S): Elena Kostić
Е-АДРЕСА / E-MAIL:
DOI: 10.46793/6008-065-5.713K
САЖЕТАК / ABSTRACT:
The aim of the present study is to trace the identity of the artist who painted the cemetery church of Chilandar Monastery through the form of his handwriting. The methodology has been based on a graphological analysis of all the available epigraphic material in the monument and its comparison with the epigraphic material in related monuments from the same historical period and the same geographical area. The research revealed a handwriting style that is identical in all respects to one of the handwriting styles to be found in the katholikon of Chilandar Monastery, and also to that in the founder’s inscription in the Church of the Resurrection of Christ the Saviour at Veroia, the only signed work by the painter George Kalliergis.
КЉУЧНЕ РЕЧИ / KEYWORDS:
Graphological analysis, handwriting style, George Kalliergis, Chilandar, cemetery church
ЛИТЕРАТУРА / REFERENCES:
- Androudis 1997: P. Androudis, Les églises cimetériales monastiques du Mont Athos: Contribution à l’étude des églises byzantines et post-byzantines de la Sainte Montagne, v. 1–2, Villeneuve d’Asq: Septentrion presses universitaires. Bogdanović et al. 1978: D. Bogdanović, V. J. Đurić, D. Medaković, Hilandar, Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture et al.
- Vapheiades 2019: K. M. Vapheiades, „The wall paintings of Protaton Church revisited“, Zograf 43 (2019) 113–128.
- Velenis 2009: G. Velenis, „Καλλιέργης ‘ἄριστος ζωγράφος`”, in: Εικοστό ένατο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης. Πρόγραμμα και περιλήψεις εισηγήσεων και ανακοινώσεων, Αθήνα, 15, 16 και 17 Μαΐου 2009, Athens 2009, 22–23.
- Velenis 2021: G. Velenis, „Περί των κτητορικών επιγραφών του ναού της Αναστάσεως του Χριστού στη Βέροια“, in: Αρχονταρίκι. Αφιέρωμα στον Ευθύμιο Ν. Τσιγαρίδα, Thessaloniki 2021, 87–96.
- Đorđević 1998: Ι. Đorđević, „Zidno slikarstvo 1322–1430/1“, in: Manastir Hilandar, ed. G. Subotić, Beograd 1998, 243–248.
- Đurić 1964: V. J. Đurić, „Fresques médiévales à Chilandar“, in: Actes du XIIe Congrés international d’études byzantines, Ochride 10–16 Sept. 1961, III, ed. G. Ostrogorski et al ., Beograd 1964, 71–83, figs. 17–31.
- Đurić 1975: V. J. Đurić, Vizantijske freske u Jugoslaviji, Beograd: Jugoslavija.
- Đurić 1978: V. J. Đurić, „La peinture de Chilandar à l’époque du roi Milutin“, Hilandarski zbornik 4 (1978) 31–62.
- Živojinović 1998: M. Živojinović, Istorija Hilandara I. Od osnivanja manastira 1198. do 1335. godine, Beograd: Prosveta.
- Istorija 1981: Istorija srpskog naroda, T1, Beograd: Srpska književna zadruga.
- Καλομοιράκης 2016: Δ. Καλομοιράκης „Πρωτάτου Ιστόρησις“. Εiκόνα αρχέτυπη και ομολογιακή της καθολικότητας της ορθοδόξου χριστιανικής ιεροκοσμικής ανθρωπολογίας και πολιτογραφίας, Μαργαρίται. Μελέτες εις μνήμη του Μανόλη Μπορμπουδάκι, Σητεία, 139-188.
- Katsaros 2021: V. Katsaros, „Τα ζητήματα της απόδοσης των τοιχογραφιών του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου (1302–1303) στη Θεσσαλονίκη και ζωγράφος Γεώργιος Καλλιέργης“ in: Το αρμολόι. Χαριστήριο στον καθηγητή Αγρύρη Π. Π. Πετρονώτη, Thessaloniki 2021, 321–340.
- Kovačević 2016: M. Kovačević, Sveta carska srpska lavra Hilandar na Svetoj Gori Atonskoj, Hilandar-Beograd: Sveta carska srpska lavra Hilandar.
- Lemerle et al 1977: P. Lemerle, A. Guillou, N. Svoronos, D. Papachryssanthou, Actes de Lavra II. De 1204 à 1328, Archives de l’Athos VIII, Paris 1977.
- Marković, Hosteter 1998: M. Marković, V. T. Hosteter, „Prilog hronologiji gradnje i oslikavanja hilandarskog katolikona”, Hilandarski zbornik 10 (1998) 201–220.
- Miljković–Pepek 1966: P. Miljković-Pepek, „Denešnite možnosti za odreduvanje na avtorite na freskite vo glavnata manastirska crkva na Hilandar”, Glasnik na Institut za nacionalna istorija 2/3 (1966) 203–218.
- Miljković-Pepek 1967: P. Miljković-Pepek, Deloto na zografite Mihailo i Eu- tihij, Skopje: Republički zavod za zaštita na spomenicite na kulturata.
- Nenadović 1974: S. Nenadović, „Arhitektura manastira Hilandara. Crkve i paraklisi”, Hilandarski zbornik 3 (1974) 85–196.
- Papazotos 1979: Th. Papazotos, „Ο Ιγνάτιος Καλόθετος ιδρυτής του ναού του Αγίου Βλασίου στη Μεγίστη Λαύρα“, Makedonika 19 (1979) 426–429.
- Papazotos 1994: Th. Papazotos, Η Βέροια και οι ναοί της (11ος–18ος αι.), Athens: Archaeological Receipts Fund.
- Pelekanidis 1973: S. Pelekanidis, Καλλιέργης. Ὅλης Θετταλίας ἄριστος ζωγράφος, Athens: Athens Archaeological Society.
- Petit, Korablev 1911: L. Petit, B. Korablev, Actes de Chilandar, Sankt Petersburg 1911.
- Petković 1999: S. Petković, Hilandar, Beograd: Завод за међународну научну, просветну, културну и техничку сарадњу Републике Србије.
- Radojčić 1966: S. Radojčić, Staro Srpsko slikarstvo, Beograd: Nolit.
- Subotić et al 2019: G. Subotić, B. Miljković, N. Dudić, Natpisi manastira Hilandara, T 1 (XIV–XVII vek), Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti.
- Todić 1998: B. Todić, Srpsko slikarstvo u doba kralja Milutina, Beograd: Draganić.
- Toutos, Fousteris 2010: N. G. Toutos, G. P. Fousteris, Ευρετήριον της μνημειακής ζωγραφικής του Αγίου Όρους. 10ος – 17ος αιώνας, Athens: Academy of Athens.
- Tsigaridas 1996: E. N. Tsigaridas, „Τα ψηφιδωτά και οι βυζαντινές τοιχογραφίες“, in: Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Παράδοση-Ιστορία-Τέχνη, Vol. 1, Mount Athos 1996, 220–284.
- Tsigaridas 1999: E. Tsigaridas, Τοιχογραφίες της περιόδου των Παλαιολόγων σε ναούς της Μακεδονίας, Thessaloniki: P. Pournaras.
- Theocharidis 1960: G. Theocharidis, „Ο βυζαντινός ζωγράφος Καλλιέργης“, Makedonika 4 (1960) 541–543.
- Hilandar 1998: Manastir Hilandar, ed. G. Subotić, Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti.