Sveti kralj Milutin i njegovo doba: istorija, književnost, umetnost (2023) (str. 161-176)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Marina Štetić
E-ADRESA / E-MAIL:
DOI: 10.46793/6008-065-5.161S
SAŽETAK / ABSTRACT:
Predmet rada je ubiciranje nepoznatog toponima Goliqueline (Goliklin), mesta gde je kralj Milutin 25. jula 1308. godine, u svojim šatorima, ratifikovao ugovor sa Karlom od Valoa, prethodno sklopljen u opatiji Lis kod Melena, nedaleko od Pariza, 27. marta iste godine. U kontekstu izvora o srpsko-vizantijskom ratovanju analizirane su dosadašnje ubikacije ovog mesta, pored čega je ukazano na postojanje još dva toponima sličnog naziva. Polazeći od pretpostavke da Goliklin treba tražiti u blizini Štipa, koji je kralj Milutin osvojio od Vizantije u vremenu između sklapanja i ratifikacije ugovora, zaključeno je da se ovaj toponim najverovatnije odnosi na brdo Golak između sela Vrbica i Sokolarci, zapadno od Kočana i 25 kilometara severno od Štipa.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
Goliqueline (Goliklin), brdo Golak, Štip, kralj Milutin, srednji vek.
LITERATURA / REFERENCES:
Izvori
- Barišić, Ferjančić 1986: F. Barišić, B. Ferjančić (ur), Vizan- tijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije 6, Beograd: Vizantološki institut SANU.
- Mak Danijel, Mirković 1989: G. Mak Danijel, L. Mirković, „Danilovi nastavljači: Danilov Učenik, drugi nastavljači Danilovog zbornika“, Stara srpska književnost u 24 knjige 7, Beograd: Prosveta, Srpska književna zadruga.
- IVI 1958: Plačkovica 1: 50.000: Izdanje Vojnogeografskog instituta 1958: Plačkovica 1: 50.000; list 176 – 1
- IVI 1957: Štip 1: 50.000: Izdanje Vojnogeografskog instituta 1957: Štip 1: 50.000; list 175 – 2
- IGI 1957: Plačkovica 1: 50.000: Izdanje Geografskog instituta 1957, Plačkovica 1: 50.000; list 176 – 2
- IGI 1958: Kratovo 1:50.000: Izdanje Geografskog instituta 1958, Kratovo 1: 50.000; list 167 – 3
- Knяzevskaя i dr. 2002: O. A. Knяzevskaя, N. A. Kobяk, A. L. Lifšic, N. B. Tihomirov, A. A. Turilov, N. B. Šelamanova (red.), Svodnый katalog slavяno-russkih rukopisnыh knig hranящihsя v Rossii, stranah SNG i Baltii, XIV vek, vыpusk 1 (Apokalipsis – Letopisь Lavrentьevskaя), Moskva: Indrik.
- Mišić, Subotin-Golubović 2003: S. Mišić, T. Subotin-Golubović Svetoarhanđelovska hrisovulja, Beograd: Istorijski institut.
- Mišić 2014: S. Mišić, „Hrisovulja cara Stefana Dušana o osnivanju Zletovske episkopije“. Stari srpski arhiv 13 (2014), 181–206.
- Mošin i dr. 2011: V. Mošin, S. Ćirković, D. Sindik (prir). Zbornik srednjovekovnih ćiriličkih povelja i pisama Srbije, Bosne i Dubrovnika I 1186–1321, Beograd: Istorijski institut.
- Novaković 2005: S. Novaković, Zakonski spomenici srpskih država srednjega veka, Beograd: Lirika (fototipsko izdanje iz 1912).
- Pavić 1986: M. Pavić (prir), „Stari srpski zapisi i natpisi“. Stara srpska književnost u 24 knjige 19, Beograd: Prosveta, Srpska književna zadruga.
- Sokoloski 1980: M. Sokoloski (prev, red. i komentar), Turski dokumenti za istorijata na makedonskiot narod. Opširni popisni defteri od XVI vek za Ќustendilskiot sandžak, 5 – 2, Skopje: Arhiv na Makedonija.
- Stojanović 1902: LJ. Stojanović, Stari srpski zapisi i natpisi 1, Beograd: Srpska kraljevska akademija.
- Ubičini 1870: A. Ubičini, „Ugovori o savezu i prijateljstvu među Karlom od Valoa i poslanicima srpskog kralja Uroša, od 27. marta 1308“, Glasnik Srpskog učenog društva 10 (1970) 309–341.
- Štetić 2018: M. Štetić, „Povelja gospodina Konstantina Dragaša Manastiru Vaznesenja u Štipu, zadužbini vojvode Dmitra“, Stari srpski arhiv 17 (2018) 109–126.
Literatura
- Antonović 2010: M. Antonović, „Vrhlab“, Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja, red. S. Mišić, Beograd: Zavod za udžbenike, 78–79.
- Atanasovski 1990–1991: A. Atanasovski, „Kon prašanjeto okolu mestopoložbata na imotite na Zletovskata eparhija vo Pijanec, spored gramotata na car Dušan od 1347. godina“, Godišen zbornik na Filozofskiot fakultet 17–18 (43–44) (1990–1991) 37–48.
- Atanasovski 1996: A. Atanasovski, Pijanec vo XIII i XIV vek, Kumanovo.
- Blagojević 2001: M. Blagojević, Državna uprava u srpskim srednjovekovnim zemljama, Beograd: Službeni list SRJ (drugo izdanje).
- Živković, Petrović, Uzelac 2013: T. Živković, V. Petrović, A. Uzelac, Anonymi descriptio Europae orientalis. Anonimov Opis istočne Evrope, kritičko izdanje teksta na latinskom jeziku, prevod i filološka analiza: D. Kunčer, Beograd: Istorijski institut.
- Živojinović 1980: M. Živojinović, „Žitije arhiepiskopa Danila II kao izvor za ratovanja Katalanske kompanije“, Zbornik radova Vizantološkog instituta 19 (1980) Beograd, 251–273.
- Živojinović 1996: M. Živojinović, „La frontière serbo-byzantine dans les premières décennies du XIVe siècle“, Byzantio kai Σerbia kata ton iδ΄ aiωna (1996) 57–66.
- Zdravković 1975: I. Zdravković, Srednjovekovni gradovi i dvorci na Kosovu, Beograd: Turistička štampa.
- Ivanova 1988: O. Ivanova, „Isčeznatite mesni iminja vo oblasta po slivot na Bregalnica“, Spomenici za srednovekovnata i ponovata istorija na Makedonija 5, Prilep: Institut za istražuvanje na staroslovenskata kultura, 235–327.
- Koprivica 2015: M. Koprivica, „Država kraljice Jelene“, Jelena: kraljica – monahinja – svetiteljka, Manastir Gradac, 13–26.
- Mavromatis 1974: L. Mavromatis, „La Serbie de Milutin entre Byzance et l’ Occident“, Byzantion 43 (1973), Bruxelles, 120–150.
- Mavromatis 1978: L. Mavromatis, La fondation de l’ empire serbe: Le kralj Milutin, Thessalonike: Kentpon Byzantinon Epeynon.
- Mišić 1995: S. Mišić, „Lov u srednjovekovnoj Srbiji“, Istorijski glasnik 1–2 (1995) 51–66.
- Mišić 2014: S. Mišić, Istorijska geografija srpskih zemalja od 6. do polovine 16. veka, Beograd: Magelan Pres.
- Mišić 2019: S. Mišić, Srpsko selo u srednjem veku, Beograd: Evoluta. Mošin 1977: V. Mošin, „Dogovorot na kral Uroš II Milutin so Karlo od Valoa od 1308 godina za podelbata na Vizantiska Makedonija“, Spomenici za srednovekovnata i ponovata istorija na Makedonija 2, Skopje: Arhiv na Makedonija, 417–443.
- Novaković 1911: S. Novaković, „Nemanjićke prestonice“, Glas Srpske kraljevske akademije 88, drugi razred 52 (1911) 1–54.
- Petrovski 1999: B. Petrovski, „Prilog kon prašanjeto na paѓanjeto na Štip pod srpska vlast vo prvata decenija vo XIV vek“, Godišen zbornik na Filozofski fakultet na Univerzitetot „Sveti Kiril i Metodij“ vo Skopje, 26 (52) (1999)141–153.
- Purković 2002: M. Purković, Avinjonske pape i srpske zemlje, Gornji Milanovac: LIO (prvo izdanje: Požarevac 1934).
- Quicherat 1873: J. Quicherat, „Traité d’alliance et d’amitié entre Charles de Valois et les ambasadeurs de roi de Serbie Ouroch (Extrait)“, Bibliothèque de l’Ecole des Chartes 34, 115–118.
- Stanković 2012: V. Stanković, Kralj Milutin (1282–1321), Beograd: Freska.
- Tomoski 1978: T. Tomoski, „Ovče Pole vo sredniot vek“, Godišen zbornik na Filozofskiot fakultet 4 (30), Skopje 1978, 243–265.
- Trifunoski 1970: J. Trifunoski, Kočanska kotlina: seoska naselja i stanovništvo, Skoplje: Univerzitetska pečatnica.
- Trifunoski 1980: J. Trifunoski, „Krivopalanačka oblast“, Zbornik za narodni život i običaje Južnih Slovena 48 (1980) 205–350.
- Ćirković 1981: S. Ćirković (ur), Istorija srpskog naroda I. Od najstarijih vremena do Maričke bitke 1371, Beograd: Srpska književna zadruga.
- Ćirković 1986: S. Ćirković, „Štip u XIV veku“, Zbornik na trudovi posveteni na akademikot Mihailo Apostolski: po povod 75-godišninata od životot, ur. M. D. Petruševski i dr., Skopje 1986, 25–37.
- Uzelac, Radovanović 2013: A. Uzelac, B. Radovanović, „Crkvena i svetovna politika kralja Milutina prema zapadnim silama početkom XIV veka – nekoliko novih zapažanja“, Sveti car Konstantin i hrišćanstvo I, ur. D. Bojović, Niš 2013: Centar za crkvene studije, 593–608.
- Škrivanić 1974: G. Škrivanić, Putevi u srednjovekovnoj Srbiji, Beograd: Turistička štampa.