Zbornik radova Raskršća međunarodnog krivičnog prava, 189-198 str.)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Dušan Ilić, Božo Ilić, Boriša Lečić
Download Full Pdf 
DOI: 10.46793/CrossrICL.189I
SAŽETAK / ABSTRACT:
Cilj ovog članka je da, pre svega, rasvetli jednu od nedovoljno istraženih stranica naše novije istorije. Reforma izbornog sistema koja je u Kraljevini Jugoslaviji sprovedena u poslednjoj fazi njenog postojanja nije najavila samo raspad prve jugoslovenske države, nego i mnogo sudbonosnije procese koje će rezultirati jednim od najstrašnijih genocida tokom Drugog svetskog rata. U ovom radu pokušaćemo da rasvetlimo proces reforme izbornog zakonodavstva koji je pred sam kraj postojanja jugoslovenske Kraljevine bio usko povezan sa devolutivnim procesima, konkretnije sa formiranjem Banovine Hrvatske. Detaljnijom analizom videće se da je jedna od glavnih odlika navedene izborne reforme (1939-1940) bila etnička majorizacija usmerena prema srpskom narodu i to, ponajviše u etnički mešovitim predelima, koji će sticajem istorijskih okolnosti, u aprilu 1941. godine postati deo novostvorene Nezavisne Države Hrvatske. Ovaj članak će pokazati kako su jugoslovenske političke elite, pokušavajući da u što većoj meri integrišu hrvatski politički faktor, činile ozbiljne izborne ustupke prema hrvatskom biračkom telu, i to gotovo po pravilu, na štetu srpskog biračkog tela, pre svega, prekrajajući granice izbornih jedinica. Ovakav etnički džerimandering jednim delom predstavljao je uvod u potonji hrvatski genocid nad srpskim narodom.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
Izbornisistem,reforma,KraljevinaJugoslavija,Srbi,Hrvati,genocid
PROJEKAT / ACKNOWLEDGEMENT:
LITERATURA / REFERENCES:
- Balkovec, Bojan, „Izborno zakonodavstvo prve jugoslavenske države (1918-1941)“, ČSP, 1/2016. 197-216.
- Đorđević, Miroslav, „Istorijat izbora u Kraljevini SHS i Kraljevini Jugoslaviji“, Strani pravni život, 3/2013, 293-309.
- Ilić, Dušan, „Etničko prekrajanje granica izbornih jedinica: primer Kraljevine Jugoslavije“, Pravniživot, god. LXVIII, broj 12, 2019, 735-748.
- Kostić, Lazo, M, Primeri izborno-okružne geometrije, Beograd 1940, u Lazo M. Kostić, Sabrana dela, I tom, Ustavno pravo, Beograd 2000.
- Kostić, Lazo, M, Proishodne norme, Pravna misao, Beograd, 1939, u: Ustavno pravo, Sabrana dela, prvi tom, ZIPS, SRS, Beograd, 2000.
- Kostić, Lazo, M, Promatranje Uredbe o Banovini Hrvatskoj, Branič, Beograd, 1940, u: Ustavno pravo, Sabrana dela, prvi tom, ZIPS, SRS, Beograd, 2000.
- Kostić, Lazo, M, Sporne teritorije Srba i Hrvata, Beograd
- Pavlović, Danilo, Izborni sistem po Vidovdanskom ustavu, doktorska teza, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 1939.
- Popović, V, Izborni sistem Jugoslavije, doktorska teza, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 1961.
- Popović, Slavoljub, „Izborni sistem u svetu i Kraljevini Jugoslaviji“, Pravni život, 7-8/1990.
- Rašić-Mihajlović, Katarina, „Sistem i način izbora za predstavnička tela u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca i Kraljevini Jugoslaviji“, Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 6/1990. 762-770.
- Ristić, Živojin, Izborni zakoni Srbije, doktorska teza, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 1935.
- Simić, Bojan, Propaganda Milana Stojadinovića, Beograd
- Zakon o izboru narodnih poslanika za Narodnu skupštinu iz 1931. godine, Službene novine, Godina XIII, broj 210.