UMETNIČKO DELO KAO POKRETAČ METAKOGNITIVNIH STRATEGIJA UČENJA

Uzdanica XX 1 (2023), (str. 229-240)

AUTOR(I): Kristinka I. Selaković

E-ADRESA: selakovick@gmail.com

Download Full Pdf  

DOI: 10.46793/Uzdanica20.1.229S

SAŽETAK:

Ovaj rad bavi se pitanjem kako umetničko delo u nastavi likovne kulture može kod učenika mlađeg školskog uzrasta da pomogne pri metakognitivnom učenju, sa naglaskom na njihovom učenju ali i učenju drugih. Metakognitivne aktivno- sti povezane sa umetnošću podstiču kod učenika istraživanje, refleksiju i saznanje o ličnim znanjima. Kognitivni i afektivni doprinos učenja u nastavi likovne kulture kroz posmatranje i proučavanje umetničkog dela može se objasniti pomoću teorije vi- šestrukih inteligencija američkog psihologa Gardnera i načelo pristupnih tačaka koje je on isticao kao važan način pri razumevanju sadržaja. Gardnerovo shvatanje in- teligencije korisno je prilikom planiranja aktivnosti na času nastave likovne kulture ili u muzeju prilikom proučavanja umetničkog dela. Poseban osvrt dat je na istraži- vanje Džesike Dejvis (Jassica Davis), Gardnerove saradnice, članice tima Projekta Zero i idejnog tvorca Projekta MUSE, u kom je povezala škole i muzeje, ukazavši na veliki obrazovni značaj muzeja. Smatra se da uspostavljanje uspešne komunikacije kroz dobro osmišljena pitanja u okviru pristupnih tačaka pozitivno utiče na razvoj mišljenja kod dece, razmenu iskustava u odeljenju i saradnju prilikom učenja. Metoda pristupnih tačaka može da se implementira u nastavu, čime bi se poboljšao i unapredio nastavni plan i program koji ima za cilj razvijanje metakognitivnog učenja, pokretanje učenika da budu aktivni i da imaju samoinicijativu u nastavi.

KLJUČNE REČI:

metakognitivne strategije učenja, konstruktivizam, nastava likovne kulture, umetničko delo, načelo pristupnih tačaka.

LITERATURA:

  • Brajčić, Kuščević (2016): M. Brajčić, D. Kuščević, Dijete i likovna umjetnost – doživljaj likovnog djela, Split: Filozofski fakultet.
  • Bercajt (2001): R. Bertscheit, Bilder werden Erlebise, Mitreissenden methoden zur aktiven Bildbetrachtung in Schule und Museum, Verlag an der Ruhr.
  • Vizek-Vidović, Rijavec, Vlahović-Štetić, Miljković (2003): V. Vizek-Vi- dović, V. Rijavec, V. Vlahović-Štetić, D. Miljković, Psihologija obrazovanja, IEP-Vern.
  • Gardner (1991): H. Gardner, The Unschooled Mind: How Children Think and How Schools Should Teach, New York: Basic Books.
  • Gardner (1999): H. Gardner, The disciplined mind: What all students should under- stand, New York: Simon and Schuster.
  • Gardner (2005): H. Gardner, Disciplinirani um, Zagreb: Educa.
  • Dejvis (1996): J. H. Davis, The MUSE BOOK (Museums Uniting with Schools in Education: Building on Our Knowledge), Cambridge, MA: Harvard Project Zero, Presidents and Fellows of Harvard College.
  • Dejvis (2000): J. H. Davis, Metacognition and Multiplicity: The Arts as Models and Agents, Educational Psychology Review, 12(3), 339–359.
  • Durant (1996): S. R. Durant, Reflections on Museum Education at Dulwich Picture Gallery, Art Education, 49(1), 15–24.
  • Duh, Čagran, Huzjak (2012): M. Duh, B. Čagran, M. Huzjak, Quality and Quantity of Teaching Art Appreciation the Effect of School Systems on Students’ Art Appreciation, Croatian Journal of Education, 14(3), 625–655.
  • Duh, Herzog (2020): M. Duh, J. Herzog, Likovna aprecijacija v vzgoju in izobraže- vanju, Maribor: Univerza v Mariboru.
  • Kankaraš (2004): M. Kankaraš, Metakognicija – nova kognitivna paradigma, Psi- hologija, 2, 149–161.
  • Mirkov (2006): S. Mirkov, Metakognicija u obrazovnom procesu, Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, 38(1), 7–24.
  • Pavlović (2016): M. Pavlović, Uloga likovnog dela u vaspitanju i obrazova- nju dece predškolskog uzrasta, Inovacije u nastavi, 29(1), 16–18.
  • Selaković (2012): K. Selaković, Recepcija likovnog umetničkog dela kod dece mlađeg školskog uzrasta (teorijski aspekt), Zbornik radova sa Međunarodnog naučnog skupa „Nastava i učenje – ciljevi, standardi, ishodiˮ, Užice: Učiteljski fakultet, 663–676.
  • Selaković (2014): K. Selaković, Primena umetničkog dela u nastavi likovne kul- ture na mlađem školskom uzrastu, Zbornik radova, 17(16), 299–312.
  • Simpson (1996): J. Simpson, Constructivism and Connection Making in Art Edu- cation, Art Education, 49(1), 53–59, http://www.jstor.org/stable/3193579.
  • Šefer (2005): J. Šefer, Kreativne aktivnosti u tematskoj nastavi, Beo- grad: Institut za pedagoška istraživanja.