UTICAJ PATRIJARHATA NA POJAVU REAKTIVNOG UBISTVA PARTNERA

Peščanik, god. XXII, br. 25 (2024): 265–278.

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Sofija Stojanović

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/Pescanik25.265S

ABSTRACT / SAŽETAK:

Reaktivno ubistvo predstavlja lišenje života nasilnog lica od strane žrtve nasilja. Ovaj vid lišenja života najčešće se ispoljava kao reakcija žene žrtve na pretrpljeno partnersko nasilje. Analizirajući faktore koji doprinose ispoljavanju ovog oblika kriminalnog ponašanja, možemo primetiti da su pojedini od njih u velikoj meri oblikovani pod uticajem patrijarhalnog sistema vrednosti. U radu su izložene karakteristike rodne relacije patrijarhata prisutne u srpskom društvu i faktori koji doprinose ispoljavanju fenomena reaktivnog ubistva partnera oblikovani pod dejstvom patrijarhalnog sistema. Analiza povezanosti društvenih normi patrijarhalnog sistema i faktora koji doprinose izvršenju reaktivnog ubistva partnera ukazuju na neravnopravan položaj žena u srpskom društvu, koje biva naročito izraženo u slučajevima izloženosti nasilju u porodici.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

reaktivno ubistvo partnera, patrijarhat, partnersko nasilje, naislje u porodici

REFERENCES / LITERATURA:

  • Akgul, Filiz. “Patriarchal Theory Reconsidered: Torture and Gender Based Violence In Turkey”. Doktorska disertacija. University of Westminster, Department of Politics and International Relations, 2017.
  • Antonić,Tamara, i dr. „Zašto žene ne prijavljuju nasilje u porodici?”. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti i Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP). Beograd, 2023.
  • Bakrač, Vladimir, i Miomirka Lučić. “Comparative analysis of gender and religiosity – the dynamics of changes”. Religion in Contemporary Society. Belgrade 2017. 55–68.
  • Walby, Sylvia. Theorizing Patriarchy. Oxford and Cambridge, 1989. https://openaccess.city.ac.uk/id/eprint/21680/1/1990_Walby_Theorising_Patriarchy_book_Blackwell.pdf, Pristup 27. 2. 2024,
  • Gudac Dodić, Vera. Žena u socijalizmu: položaj žene u Srbiji u drugoj polovini 20. veka. Beograd, 2006.
  • Janković, Ivana, i Jelisaveta Todorović. “Intimate Partner Violence, Attitudes Towards Gender Equality and Self-Esteem of Female Students”. Modern Age and Competences of Psychologists, Niš 2019. 211–223.
  • Jerončić, Milica. „Privatni i javni patrijarhat: društveni položaj i uloga žena u Jugoslaviji tokom socijalističkog perioda”. Genero, br. 19, Beograd 2015, 3–7.
  • Joseph, Suad. “Connectivity and Patriarchy among Urban Working Class Arab Families in Lebanon”. Ethos, Vol. 21, No. 4, Liverpool 2009, 23.
  • Joseph, Suad. “Brother / Sister Relationships: Connectivity, Love and Power in the Reproduction of Patriarchy in Lebanon”. American Ethnologist, Vol. 21, No 1, New York 1994,
  • Kandiyoti, Deniz. Foreword. U: Gender and Citizenship in the Middle East. Priredio Suad Joseph. New York, 2000. XIII–XV.
  • https://www.researchgate.net/publication/254871242_S_Joseph_Gender_and_citizenship_in_t[…]t_Syracuse_NY_Syracuse_University_Press_2005_0-8156-2864-1, Pristup 27. februara 2024.
  • Konstantinović-Vilić, Slobodanka. „Žene ubice”. Doktorska disertacija. Univerzitet u Nišu, Pravni fakultet, 1984.
  • Lerner, Gerda. The Creation of Patriarchy. New York, 1986.
  • Lochner, Lance. „Education and Crime”. The Economics of Education (Second Edition): A Comprehensive Overview”. Amsterdam, 2020.
  • Matijašević, Divna, i Stanislava Otašević. Nasilje nad ženama i posledice po zdravlje: priručnik za radnike primarne zdravstvene zaštite i urgentne medicine. Beograd, 2003.
  • Milić, Anđelka. Sociologija porodice. Beograd, 2007.
  • Milić, Anđelka. „Žene u bivšoj Jugoslaviji: drugačiji pogled na učinke socijalizma u promeni društvenog položaja žena”. Društvo rizika: promene, nejednakosti i socijalni problemi u današnjoj Srbiji. Beograd, 2008. 181–198.
  • Millet, Kate. Sexual Politics. London, 1977.
  • Milutinović, Milan. Kriminologija. Beograd, 1997.
  • Muškarci i žene u Srbiji. Republički zavod za statistiku. Beograd, 2023. https://publikacije.stat.gov.rs/G2024/pdf/G20246004.pdf, Pristup 27. 2. 2024.
  • Nikolić-Ristanović, Vesna. Od žrtve do zatvorenice. Beograd, 2000.
  • Obradović, Marija. „Vera Gudac-Dodić: Žena u socijalizmu – položaj žene u Srbiji u drugoj polovini 20. veka”. Tokovi istorije, br. 1–2, 2006, 309–312.
  • Opsenica Kostić, Jelena, Jelisaveta Todorović, i Ivana Janković. Izazovi savremene porodice. Niš, 2017.
  • Organizacija za evropsku bezbednost i saradnju. Dobrobit i bezbednost žena – anketa o nasilju nad ženama, VIII. Beograd, 2019.
  • Otašević, Stanislava. Nasilje u partnerskim odnosima i zdravlje. Beograd, 2005.
  • Panić, Ana. „Žena kao vaspitač novog čoveka”. Ženska strana: saznajte kako je izgledao „jedan dan u životu radne žene” sredinom 20. veka!. Beograd, 2012.
  • Pešić, Vukašin. Kriminologija. Titograd, 1990.
  • Radović, Selena, i Aleksandra Marković. „Nova/stara rodna očekivanja – konformizam ili otpor patrijarhalnoj podeli rodnih uloga u porodici”. U senci javnih politika: rodne politike i rodno iskustvo. Limes, god. 14, br. 2, Beograd 2017, 146–147.
  • Rakonjac, Miomirka. „Pod okriljem patrijarhata – Društveni identitet žene u
    patrijarhalnoj kulturi crnogorskog društva”. Sociološka luča, god. 14, br. 1, Nikšić 2020, 63.
  • Republika Srbija, Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja. Strategija za sprečavanje i borbu protiv rodno zasnovanog nasilja prema ženama i nasilja u porodici za period 2021–2025. godine. Beograd, 2021.
  • Reitzel-Jaffe, Deborah, and David Allen Wolfe. “Predictors of Relationship Abuse Among Young Men“. Journal of Interpersonal Violence, no. 16, Washington 2001, 99–115.
  • Richard, Eves. „Women’s Economic Empowerment and Escaping Violent Relationships – In Brief “. Building on 20 years of the State, Society & Governance in Melanesia Program 2017/32. Canberra, 2017.
    https://www.researchgate.net/publication/321153253_Women’s_Economic_Empowerment_and_Escaping_Violent_Relationships, Pristup 27. 2. 2024.
  • Sekulić, Nada, i Mirjana Bobić. Rodna ravnopravnost na lokalnom nivou: izveštaj o rezultatima istraživanja o rodnoj ravnopravnosti na lokalnom nivou u Srbiji. Beograd, 2010.
  • Shen, April Chiung-Tao, Marcus Yu-Lung Chiu, and Jianxiu Gao. “Violence Among Chinese Adolescents: The Role of Gender-Role Beliefs and Justification of Violence”. Journal of Interpersonal Violence, vol. 27, no. 6, Washington 2012, 1066–1089.
  • Hodžić, Amir. Nasilje ne prolazi samo od sebe: Izvještaj o istraživanju rodno uvjetovanog nasilja u adolescentskim vezama u Republici Hrvatskoj. Zagreb, 2007.