TROMPLEJSKA BIĆA I TERATOLOŠKI KONCEPT UMETNOSTI

AUTOR(I): Dragana B. Vukićević

E-ADRESA: prof.vukicevic.dragana@gmail.com

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/NasKg2150.141V

SAŽETAK:

U radu se obrazlaže koncept ontološki bivalentnih bića, tromplejskih junaka. Na primerima oživelih kipova i oživelih portreta analiziraju se njihova svojstva: zazorljivost, ambivalentnost, liminalnost. Na osnovu književnih dela u kojima se prepoznaju obrasci ekfrastičkog pisma (Puškinov „Bronzani konjanik” i „Kameni gost”, Balzakovo „Nepoznato remek-delo”, Merimeova  „Ilska  Venera”,  Poov  „Ovalni  portret”,  Gogoljev „Portret”,  Vajldova  Slika  Dorijana  Greja,  „Mramorni  ubica” Vojislava Ilića)  pravi se  katalog  trompleja. Drugi deo  rada je posvećen eksplikaciji teratološkog koncepta umetnosti i tematizacijama umetnika čudovišta i demonične strane stvaralačkog čina.

KLJUČNE REČI:

oživljeni kip, oživljeni portret, teratologija, tromplej, umetnik, stvaranje

LITERATURA:

• Andrić Ivo, Razgovor s Gojom, https://www.pismenica.rs/knjizevnost/ivo-andric- razgovor-sa-gojom/ preg. 17. 6. 2021.
• Balzak 1949: O. de Balzak, Filozofske priče, Beograd: Kultura.
• De Molina 2000: Tirso de Molina, Seviljski zavodnik i Kameni gost, Beograd: Rad.
• Dučić 1982: J. Dučić, Spomenik Vojislavu, U: Književne impresije, Beograd: Slovo ljubve, 313.
• Gogolj 1991.: N. V. Gogolj, Pripovetke, Sabrana dela, Beograd: Jugoslavija publik. Gros1992: K. Gross The Dream of the Moving Statue, Cornell University Press.
• Hotorn 2013: N. Hotorn, Proročanske slike, Mostovi, 155–156, 2013, 97.
• Ilić 1961: V. Ilić, Pesme (priredio i predgovor napisao Milorad Pavić), Sabrana dela 1, Beograd: Prosveta.
• Ije Mari-Elen 1993: Marie-Helen Huet, Monstrous Imagination, Harvard University Press,Cambridge, Massachusetts London, England
• Jakobson 1978: Roman Jakobson, Kip u Puškinovoj simbolici, U : Ogledi iz poetike, Beograd: Prosveta.
• Kilander, Lutas, Strukelj 2014: C. Cariboni Killander, L. Lutas, A. Strukelj, A New Look on Ekphrasis : an Eye-tracking Experiment on a Cinematic Example. Ekphrasis. Images, Cinema, Theatre. Media, 12(2), 10–31.
• Klaver 1998: Claus Cluver, “Quotation, Enargeia, and the Functions of Ekphrasis”. Pictures into Words: Theoretical and Descriptive Approaches to Ekphrasis, Eds. Valerie Robillard and Els Jongeneel. Amsterdam: Vrije Universiteit UP, 1998: 35–52.
• Kompanjon 2001: Antoine Compagnon Demon teorije, Novi Sad: Svetovi.
• Milosavljević Milić 2018: S. Milosavljević Milić, Slika umetnika u romanu Omer paša Latas, u: Andrićev Latas / Andrićs Latas, Graz – Banjaluka – Beograd , 429–438.
• Molijer 1965: Ž. B. Molijer, Tartif, Don Žuan, Beograd, Rad.
• Pamuk 2007: O. Pamuk, Zovem se Crveno, Beograd: Geopoetika, 2007 Po 1984: E. A. Po, Ovalni portret, Arabeske i groteske, Beograd: Rad. Puškin: A. S. Puškin, Kameni gost. Internet izvor: https://issuu.com/udruzenjeumjetnika/docs/aleksandar_sergejevic_puskin_-_kame) preg. (17. 6. 2021)
• Stjuart P. 2003: Peter Stewart, Statues in Roman Society: Representation and Response, Oxford University Press.
• Stanojević 1987, Vladimir Stanojević, Tragedija genija: duševni poremećaji znameni- tih ljudi, Beograd; Zagreb: Medicinska knjiga.
• Tvičel 1987: James Twitchell, The Living Dead: A Study of the Vampire in Romantic Literature, Duke University Press.
• Tolstoj 1945: A. N. Tolstoî, Novele i pripovetke Beograd: Državni izdavački zavod Jugoslavije, 353–384.
• Vajld 2008: O. Vajld, Slika Dorjana Greja, Beograd: Mono i Manjana.
• Vukićević 2018: D. Vukićević, Šta se upisivalo u znak „beba”? Bebe, zbornik FILUM, Kragujevac, 15– 26.
• Vukićević 2020: D. Vukićević, U hermeneutičkom zagrljaju Mramornog ubice, u: Književnost i jezik 67, 2, 261–271.
• Vukićević 2020: D. Vukićević, Nemogući tromplejski čitalac i njegovi rođaci,
• Književna istorija, God. 52 Br. 171 (2020), 219–237.
• Špicer 1962: Leo Spitzer, The ‘Ode on a Grecian Urn’ or Content vs. Metagrammar. Essays on English and American Literature. Ed. Anna Hatcher. Princeton: Princeton UP, 1962: 67–97.