Uzdanica XXII-II (2025) (str. 81-96)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Jelena B. Ognjenović 
DOI: 10.46793/Uzdanica22.2.081O
SAŽETAK / ABSTRACT:
U radu se, analizom znamenitog romana Venedikta Vasiljeviča Jerofejeva (Moskva‒Petuški), razmatraju neki od glavnih narativnih postupaka ruske postmoderne epohe. Kao polazište za sva dalja tumačenja romana uzima se pitanje pripovedačeve (ne)pouzdanosti, nastale usled lošeg psihofiziološkog stanja, ali i podvojenosti narativnog glasa na figuru autora, figuru aktera i figuru naratora. U istraživanje se uključuje i analiza funkcije karnevalizacijskog postupka u izgradnji narativa, mistifikaciji biblijsko-jevanđeljskog podteksta i kritici komunističke ideologije. Takođe, kao jedan od važnih postmodernističkih postupaka, ali i signala pripovedačke nepouzdanosti, ispituju se citatni nanosi kojima je (implicitno ili eksplicitno) prožeto čitavo delo.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
Venedikt Jerofejev, Moskva‒Petuški, postmodernizam, pripovedač, komunizam.
LITERATURA / REFERENCES:
IZVORI I LITERATURA
- Batler (2007): K. Batler, Postmodernizam: kratki uvod (preveo Dušan Janić), Sarajevo: Šahinpašič.
- Bahtin (1978): M. Mihajlovič Bahtin, Stvaralaštvo Fransoa Rablea i narodna kultura srednjeg veka i renesanse (preveli Ivan Šop i Tihomir Vučković), Beograd: Nolit.
- Bahtin (1986): M. Mihajlovič Bahtin, Jedinstvo hronotopa (preveo Aleksandar Badnjarević), Polja: mesečnik za umetnost i kulturu, 32(330/331), Novi Sad: Kulturni centar Novog Sada, 355‒357.
- Bahtin (2000): M. Mihajlovič Bahtin, Problemi poetike Dostojevskog (prevela Milica Nikolić), Beograd: Zepter book world.
- Bodrijar (1981): J. Baudrillard, For a Critique of the Political Economy of Sign (preveo C. Levy), St. Louis: Telos Press.
- Baćović (2014): M. Baćović, Akta za siva vakta, Beograd: Beosing.
- Bosiljčić (2012): B. Bosiljčić, Venedikt Jerofejev: Pronaći svoje zrno poezije, Gradina: časopis za književnost, umetnost i društvena pitanja, 48(46/47), Niš: Niški kulturni centar, 266‒267.
- But (1976): V. K. But, Retorika proze (preveo Branko Vučićević), Beograd: Nolit.
- Epštejn (2010): M. Naumovič Epštejn, Posle budućnosti: sudbina postmoderne (prevela Radmila Mečanin), Beograd: Draslar partner.
- Jerofejev (2007): J. Vasiljevič Venedikt, Moskva‒Petuški (preveo Aleksandar Badnjarević), Novi Sad: Adresa.
- Mustur (2009): M. Mustur, Dijalog sa Bahtinom: dijalogizam, karnevalizacija i intertekstualnost u romanu Moskva‒Petuški Venedikta Jerofejeva, Književna istorija, 41(139), Cetinje: Obod, 647‒669.
- Mustur (2012): M. Mustur, Poetika samilosti Venedikta Jerofejeva, Beograd: Institut za književnost i umetnost.
- Oraić Tolić (1990): D. Oraić Tolić, Teorija citatnosti, Zagreb: Grafički zavod Hrvatske.
- Pantić (1998): M. Pantić, Šta čitam i šta mi se događa: lični azbučnik pisaca, Vršac: Književna opština Vršac.
- Ramadanski (2012): D. Ramadanski, Kako prevesti hijeroglif: traduktološka beleška, Slavistika, knj. 16, Beograd: Slavističko društvo Srbije, 277‒282.
- Rimon Kenan (2007): Š. Rimon Kenan, Narativna proza (preveo Aleksandar Stević), Beograd: Alfa (Narodna knjiga).
- Hutcheon (2002): L. Hutcheon, The Politics of Postmodernism, London: Routledge.