SANJAJU LI LJUDI DIGITALNE OVCE?

Godišnjak Međunarodne filozofske škole Feliks Romulijana, Br.2 [184–194]

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Marko Pavlović

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/FelixR25.184P

ABSTRACT / SAŽETAK:

Inspirisani Dikovim romanom i njegovim pitanjem o „električnim ovcama“ u radu postavljamo slično pitanje, sada u kontekstu čovjekovog identiteta i njegove digitalne prisutnosti. Da li su takvi pokušaji formiranja našeg identiteta iluzorni? Ljudski identitet u digitalnom dobu, opasnost od digitalnog totalitarizma kao nadzornog kapitalizma, te problem vještačke inteligencije, kao trenutnog vrhunca digitalne tehnologije jesu tri temeljna problema koje ćemo tematizovati u radu. Nastojaćemo prikazati prirodu digitalnog totalitarizma, te načine kojim se radikalno razlikuje od svojih prethodnika. Vidjećemo realnu primjenu vještačke inteligencije u sferi prikupljanja bihevioralnih podataka u svrhu uvećanja kapitala, ali i moguće upotrebe iste u kontekstu nadziranja te uništenja privatne sfere pojedinca. Na kraju rada osvjetljavamo potencijalnu prijetnju koja nastaje modifikovanjem ličnosti digitalnom tehnologijom, a kao mogući izlaz iz „sna“ nudi se filozofija, iako se čini da budućnost ostaje krajnje neizvjesna.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

Filip K. Dik, identitet, digitalni totalitarizam, nadzorni kapitalizam, bihevioralni podaci, vještačka inteligencija, filozofija kao lijek.

REFERENCES / LITERATURA:

  1. Dik, Filip K. Sanjaju li androidi električne ovce. Prevod Mladen Jakovljević. Beograd: Kontrast izdavaštvo, 2022.
  2. Zubof, Šošana. Doba nadzornog kapitalizma. Prevod Jelena Petrović. Beograd: CLIO, 2020.
  3. Makluan, Maršal. Gutenbergova galaksija: nastajanje tipografskog čoveka. Prevod Branko Vučićević. Beograd: Nolit, 1973.
  4. Makluan, Maršal. Poznavanje opštila – čovekovih produžetaka. Prevod Slobodan Đorđević. Beograd: Prosveta, 1971.
  5. Makluan, Maršal. Elektronski mediji i kraj kulture pismenosti. Prevod Miloš Trifunović. Loznica: Karpos, 2012.
  6. Bostrom, Nik. Superinteligencija: Putevi, opasnosti i strategije. Prevod Goran Rujević. Novi Sad: Akademska knjiga, 2018.
  7. Klark, Artur Č. 2001: A Space Odyssey. Njujork: The New American Library, 1968.
  8. Gibson, Vilijam. London: Victor ollancz, 1984.
  9. Kamerun, Džejms, režiser. The Terminator. Orion Pictures, 1984. 1h., 47min.
  10. Vačauski, Lana i Lili, režiseri. The Matrix. arner Bros. Pictures, 1999. 2h., 16min.