FIGURA PESNIKA U POEZIJI STANISLAVA VINAVERA I VELIMIRA HLEBNJIKOVA NA PRIMERU PESAMA: „USAMLJENI GLUMAC” I „BERAČ PREDELA”

Mladi filolozi I (2025)[89-96]

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Vuk V. Žikić

Download Full Pdf   

DOI: 10.46793/MFXVI-2.089Z

ABSTRACT / SAŽETAK:

Već u samim naslovima naznačenih autopoetičkih pesama ogleda se imanentna poetika poezije ova dva autora. Za Hlebnjikova pesnik je sejač očiju, za Vinavera berač predela. Ovakvi pogledi na pesnika odgovaraju eksplicitnoj poetici pesništva izraženoj u esejistici dvojice autora. Shvatanje pesnika usko je skopčano sa shvatanjem jezika, budući da je glavni junak pesniku – jezik, kao što je jeziku glavni junak – pesnik. U radu se analizira saodnos pesnika prema jeziku i jezika prema pesniku. Pokušava se odgovoriti na pitanje šta je to pesnik, pesnički jezik i poezija za Stanislava Vinavera i Velimira Hlebnjikova na primeru ovih dvaju pesama. Jedno od polazišta tumačenju dala je novozavetna priča o sejaču i semenu, u kojoj pronalazimo tumačenje te(le)ološke poetike jezika.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

jezik, pesništvo, tradicija, poetika, Biblija, pesnik, sejač, Vinaver, Hlebnjikov

ACKNOWLEDGEMENT / PROJEKAT:

REFERENCES / LITERATURA:

  • Vinaver 1913: S. Vinaver, Priče koje su izgubile ravnotežu, Beograd: Izdanje S. B. Cvijanovića.
  • Vinaver 1973: S. Vinaver, Evropska noć i druge pesme, izbor i predgovor Miodrag Pavlović, SKZ, Beograd.
  • Vinaver 1985: S. Vinaver, Gromobran svemira, Beograd: Novi Albatros.
  • Vinaver 2012: S. Vinaver, Jezik naš nasušni Gramatika i nadgramatika (Dela Stanislava Vinavera knjiga 8), Beograd: Službeni glasnik.
  • Vinaver 2021: S. Vinaver, 10 vekova srpske književnosti (knjiga 49), Novi Sad: Matica srpska.
  • Vuković 2015: Đ. Vuković, Poezija Stanislava Vinavera, u: P. Petrović (ured.), Poetička istraživanja, br. 20, Poezija i modernistička misao Stanislava Vinavera, Beograd–Šabac: Institut za književnost i umetnost Biblioteka šabačka, 19–41.
  • Delić 2024: J. Delić, Laza Kostić i srpsko pjesništvo 20. vijeka, u: S. Šeatović, M. Avramović (ured.), Poetička istraživanja, knj. 30, Poezija i poetička načela Laze Kostića, Beograd–Trebinje: Institut za književnost i umetnost Dučićeve večeri poezije, 23–53.
  • Gordić 2015: A. Gordić, Opšti pogledi na jezik, u: G. Tešić (prir.), Zanosi i prkosi Stanislava Vinavera (Kritičari o delu stanislava Vinavera) – Dela Stanislava Vinavera, knjiga 18, Beograd: Službeni glasnik.
  • Žirmunski, Jakobson 1970: Z. Gavrilović, S. Lukić (ured.), Poetika ruskog formalizma, Beograd: Prosveta.
  • Jaspers 1989: K. Jaspers, Filozofija, Sremski Karlovci/Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića.
  • Jaćimović 2015: S. Jaćimović, Predeli ugroženosti u Evropskoj noći Stanislava Vinavera, u: P. Petrović (ured.), Poetička istraživanja, br. 20, Poezija i modernistička misao Stanislava Vinavera, Beograd–Šabac: Institut za književnost i umetnost Biblioteka šabačka, 298–315.
  • Konstantinović 2020: R. Konstantinović, Vinaverova minđuša, Šabac: Fondacija „Stanislav Vinaver”.
  • Kuljbin 2013: N. Kuljbin, Deklaracija reči kao takve, Poetika Časopis za teoriju, istoriju i kritiku poezije, 7Go-9 (proleće/leto/jesen), Beograd: Čigoja štampa.
  • O. Sedakova, Proza. M.: Эn Эf Kью, , 3. 3. 2024.
  • Petrov 2011: A. Petrov, Antologije ruske poezije XVII – XXI vek, Beograd: Zavod.
  • Sveto pismo, Novi zavjet Gospoda našega Isusa Hrista, prevod Komisije Svetog arhijerejskog sinoda Srpske pravoslavne crkve [sa grčkog izvornika], izdanje Sv. arhijerejskog sinoda SPC u saradnji sa Britanskim i inostranim biblijskim društvom u Beogradu, 1984 [ispravljeno izdanje 1990].
  • Svirčev 2015: Ž. Svirčev, Tradicija Evropske noći, u: P. Petrović (ured.), Poetička istraživanja, br. 20, Poezija i modernistička misao Stanislava Vinavera, Beograd–Šabac: Institut za književnost i umetnost Biblioteka šabačka, 336–356.
  • Srejović, Kuzmanović 1987: D. Srejović, A. Kuzmanović, Rečnik grčke i rimske mitologije, Beograd: SKZ.
  • Hlebnjikov 1964: V. Hlebnjikov, Kralj vremena Velimir I, Beograd: Prosveta.
  • Hlebnjikov 2013: V. Hlebnjikov, Slovo kao takvo, Poetika Časopis za teoriju, istoriju i kritiku poezije, 7Go-9 (proleće/leto/jesen), Beograd: Čigoja štampa.
  • Hlebnjikov 2018: V. Hlebnikov, Vremя – mera mira, Sankt-Peterbug: Limbus Press.
  • Šeatović-Dimitrijević 2015: S. Šeatović-Dimitrijević, Zvuk i boje u Evropskoj noći Stanislava Vinavera, u: P. Petrović (ured.), Poetička istraživanja, br. 20, Poezija i modernistička misao Stanislava Vinavera, Beograd–Šabac: Institut za književnost i umetnost Biblioteka šabačka, 279–298;
  • A. Puškin, Russkaя virtualьnaя biblioteka, , 21. 2. 2024.
  • V. Hlebnikov. Tvoreniя. M.: Sovetskiй pisatelь, , 1. 2. 2024.
  • G. Amelin, V. Morderer, Odinokiй licedeй, , 2. 3. 2024.