UTICAJ VJETROPARKOVA I SOLARNIH ELEKTRANA NA ŽIVOTNU SREDINU

BEZBEDNOST I ZDRAVLJE NA RADU SA ZDRAVSTVENO-MEDICINSKOG I TEHNIČKOBEZBEDNOSNOG ASPEKTA, EKOLOGIJE I ZAŠTITE OD POŽARA (2025) [43-50]

AUTHOR(S) / AUTOR(I): Snežana ĐUROVIĆ, Snežana KRIVOKAPIĆ

Download Full Pdf  

DOI: 10.46793/HSE25.043DJ

ABSTRACT / SAŽETAK:

Razvoj obnovljivih izvora energije, poput vjetroparkova i solarnih elektrana, smatra se ključnim korakom ka održivom razvoju i smanjenju emisije gasova sa efektom staklene bašte. Međutim, implementacija ovih tehnologija nije bez izazova u pogledu njihovog uticaja na životnu sredinu. Ovaj rad analizira pozitivne i negativne aspekte ovih energetskih sistema s ciljem pružanja sveobuhvatnog uvida u njihove ekološke implikacije. Pozitivni uticaji vjetroparkova i solarnih elektrana ogledaju se prvenstveno u njihovom doprinosu smanjenju zavisnosti od fosilnih goriva, čime se direktno utiče na smanjenje emisije ugljen-dioksida i drugih zagađujućih materija. Ove tehnologije takođe doprinose smanjenju efekata globalnog zagrijavanja i pozitivno utiču na javno zdravlje kroz smanjenje zagađenja vazduha. Pored toga, obnovljivi izvori energije mogu igrati ključnu ulogu u očuvanju prirodnih resursa i smanjenju degradacije tla i vode koje su povezane sa eksploatacijom fosilnih goriva. Međutim, negativni uticaji ovih tehnologija takođe se ne smiju zanemariti. Vjetroparkovi mogu uzrokovati narušavanje biodiverziteta, emisiju buke  kao i vizuelno zagađenje životne sredine. Solarne elektrane, s druge strane, zahtijevaju velike površine zemljišta, što može dovesti do gubitka prirodnih staništa i degradacije tla. Solarni paneli mogu sadržati toksične materijale koji nakon što postanu otpad predstavljaju izazov za životnu sredinu. Rad takođe razmatra strategije za minimizaciju negativnih uticaja kroz primjenu savremenih tehnologija, pravilno planiranje lokacija i uključivanje lokalnih zajednica u proces donošenja odluka. Poseban akcenat stavljen je na značaj izrade procjene uticaja na životnu sredinu i implementaciju mjera ublažavanja negativnih efekata. Zaključno, iako vjetroparkovi i solarne elektrane predstavljaju značajan korak ka energetskoj tranziciji i održivom razvoju, njihovi uticaji na životnu sredinu moraju se pažljivo procijeniti i minimizirati. Rad ukazuje na potrebu za daljim istraživanjima i razvojem politika koje će obezbijediti balans između energetskih potreba i očuvanja prirodnih resursa. Samo integrisanim pristupom moguće je osigurati da ove tehnologije ostvare svoj puni potencijal uz minimalan negativan uticaj na životnu sredinu.

KEYWORDS / KLJUČNE REČI:

obnovljivi izvori, vjetroparkovi, solarne elektrane, životna sredina

REFERENCES / LITERATURA:

  1. Institut za razvoj i istraživanja u oblasti zaštite na radu, (2021). Elaborat o procjeni uticaja na životnu sredinu vjetroelektrane Gvozd u opštini Nikšić
  2. EcoEnergy Consalting(2024), Analiza o negativnim uticajima solarnih elektrana na biodiverzitet i mjere smanjenja uticaja, Podgorica
  3. Green Gvozd d.o.o.(2019), Studija procjene uticaja na socijalna pitanja za projekat Vjetroelektrana Gvozd preuzeto08.2021. sa: https://green-gvozd.com/?news=3926
  4. Ostojić,M. i Ćalasan,M.(2013): Električna i magnetna polja nadzemnih vodova – Tehnički i biološki aspekti, preuzeto08.2021. sa: https://www.slideserve.com/niles/elektri-na-i-magnetna-polja-nadzemnih-vodova-tehni-ki-i-biolo-ki-aspekti
  5. Tomašković,L.(2015):Završni rad, Uticaj vjetroelektrana na okoliš, Veleučilište u Karlovcu, Odjel sigurnosti i zaštite, Stručni studij sigurnosti i zaštite
  6. Stanišić,V. Bošković,A.(2018): Održivi razvoju u upravljanju rudarskim otpadom – Primer Republike Srbije, Megatrend Revija, Vol. 17, № 3, 2020: 31-46
  7. (https://solarspectrum.rs/kako-se-prave-solarni-paneli/)
  8. (https://euractiv.mondo.rs/zivotna-sredina/a1707/Koja-su-resenja-za-otpad-vetroturbina.html
  9. (https://ba.dsnsolar.com/info/as-millions-of-solar-panels-age-out-recyclers-93107315.html)