MARGINA I CENTAR U RELIGIJI – INKLUZIVNA MUDROST SVETITELJA

Marginalizam u religiji, nauci, filozofiji i umetnosti (2025) (pp. 41-54)

AUTOR(I) / AUTHOR(S): Zorica Kuburić

SAŽETAK / ABSTRACT:

Dihotomije koje obeležavaju svakodnevni život kao da čoveka razapinju svaki put kada ne želi da se prikloni ni jednoj od njih, težeći ka prevazilaženju jednostranosti tvrdnje da je samo jedna od njih apsolutna istina. U toj dinamičkoj strukturi života sloboda je ključni pojam koji omogućava razumevanje drame života u pozicioniranju sebe pred sobom, drugima i Bogom. Napor pojedinca obeležen je strpljivim hodom povezivanja ekstremnih stajališta, podjednako upregnut umom, osećanjima i telom. Teologija integriteta teži za otkrivanjem smisla koji potom omogućava integritet ličnosti koja je pronašla sebe i predala sebe onome koga je u odnosu pronašla. U radu se govori o srednjem putu koji integriše krajnosti u jednu funkcionalnu dinamičnu strukturu koja prihvata celinu kao merilo istine. Nikolaj Velimirović u svojim delima naglašava da je u centru Bog koji snagom svoje ljubavi privlači i povezuje, od prirode do čoveka, i sve raznolikosti i složenosti svih sistema. Justin Popović naglašava da je Bogočovečanstvo jedna kategorija u kojoj se zbivaju sve manifestacije u kojima je Bog na prvom mestu, čovek na drugom, Bog vodi, čovek je vođen, Bog radi, čovek sarađuje. Inkluzivna mudrost svetitelja snagom ljubavi povezuje marginu sa centrom, dno sa vrhom, Istok sa Zapadom, prošlost sa budućnošću.

KLJUČNE REČI / KEYWORDS:

marginalizam, centrizam, sloboda, integritet, Nikolaj Velimirović, Justin Popović

PROJEKAT / ACKNOWLEDGEMENT:

LITERATURA / REFERENCES:

Biblija, Sveto pismo Staroga i Novoga zavjeta. Beograd: Britansko i inostrano biblijsko društvo.
Velimirovic, Nicholai (1917). The Agony of the Church. By the rev. Nicholai Velimirovic, d.d. of St Savva’s college, Belgrade. With foreword by the rev. Alexander Whyte,
d.d. principal of New College, Edinburgh London, Student Christian Movement 32 Russell Square, W.C., Printed in Great Britain by Turnbull & Spears, Edinburgh. https://www.gutenberg.org/cache/epub/20206/pg20206-images.html.
Velimirović, Nikolaj (1940). Budimo od koristi i neprijateljima, Žički blagovesnik, 3, 21-22.
Velimirović, Nikolaj (2006). O Zapadnom hrišćanstvu. Agonija crkve. Beograd: BeoSing.
Velimirović, Nikolaj (1993). Predgovor u: Svetosavlje kao filosofija života, Valjevo: Manastir Ćelije.
Golijanin, Vedran (2024). Kad su ljudi postajali hrišćani: istorijski razvoj hrišćanske misionarske metodologije. Kraljevo: Eparhijski upravni odbor Eparhije žičke.
Grujić, Radoslav (1993). Azbučnik Srpske pravoslavne crkve po Radoslavu Grujiću. Priredio Slobodan Mileusnić. Beograd: BIGZ.
Kuburić, Zorica (2015). Spirala razvoja i/ili sunovrata, u: Kultura br. 148, str. 49-66.
Kuburić, Zorica i Dačić, Snežana (2004). Metodika verske nastave, Novi Sad: CEIR i Beograd: Čigoja.
Kuburić, Zorica (2018). Filozofija teologije i univerzalne vrednosti, analiza sadržaja Biblije i Kurana. Novi Sad: Centar za empirijska istraživanja religije.
Kuburić, Zorica (2024). Autentičnost bogomoljačkog pokreta, Novi Sad: CEIR.
Popović, Justin (1993). Svetosavlje kao filosofija života, Valjevo: Manastir Ćelije.
Popović, Justin (2005). O duhu vremena, Beograd: Politika; Narodna knjiga.
Popović, Justin (2020). On među njima: izabrani tekstovi, Sveti Justin Popović, Beograd: Srpska književna zadruga.
Popović, Justin (1957). Filozofske urvine, Minhen.
Popović, Justin (1974). Pravoslavna crkva i ekumenizam, Solun: Hilandarski putokazi. Sveta Gora: Izdanje manastira Hilandara.
Rebul, Olivije (1996). Vrednosti i obrazovanje. u: Kecmanović, N. (prir.) Sociologija obrazovanja. Beograd: Učiteljski fakultet.