Državno crkveno pravo (2023) (str. 109-126)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Dragana Petrović
E-ADRESA / E-MAIL:
DOI: 10.46793/DCP23.109P
SAŽETAK / ABSTRACT:
Kako se iz naslova vidi, predmet ovog rada nije pitanje eutanazije u svim mogućim aspektima i u celini. Radi se, samo, o nekim segmentima te problematike. Čini nam se, ipak, onim značajnijim, jer u osnovi zadiru do suštine pitanja – čovekovog odnosa prema samom sebi, prema svom životu u svim njegovim oblicima i fazama postojanja – od rođenja do smrti. Ekvivalentno tome, insistira se na postavci da ovaj, veoma komplikovani problem specifičnom sadržinom, tj. osetljivom prirodom, evocira i provocira žustre rasprave o bioetičkoj i pravnoj dopustivosti „dostojanstvene smrti“. To je, dakle, ona ravan u razmatranju „milosrdnog ubistva“ gde se suočavamo sa brojnim protivurečnostima i sporovima, neusaglašenostima i nedorečenostima, nepreciznim i konfuznim komentarima… Propuštajući ga kroz istorijsku prizmu, autor ističe kako su iznete samo „fusnote“ u velikom tekstu raznovrsnih teorijskih pozicija o označenom pitanju (ukoliko hoćemo da ga sagledamo u njegovim naznačenim linijama). U tom kontekstu, Hrišćanska religija, preciznije, sve vrste hrišćanstva (katolici, protestanti, pravoslavci), se izjašnjavaju protiv bilo kakvog oblika eutanazije. I sve velike svetske religije, od islama, preko hinduizma, judaizma, budizma i dr. se protive ovakvoj praksi okončanja života. Naš je polazni stav da, kako danas stvari stoje, dolazi do značajnog pomeranja u tom pogledu. čak i ako budemo u stanju da u ovom radu dosegnemo do nekog rešenja, da dođemo do pravog saznanja, takav napor, kada smo već na njega pristali otvoriće, nadamo se, neke nove vidike, možda osvetliti problem iz druge perspektive, i ponuditi nove mogućnosti rešavanja pomenutih, veoma kompleksnih i teških dilema koje iskrsavaju u vezi sa prekidom života iz milosrđa i samilosti.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
eutanazija, potpomognuto samoubistvo, pravo na život, pravo na smrt.
LITERATURA / REFERENCES:
- Aljinović, N., Pravnaregulacijaeutanazijeimedicinskipotpomognutogsamoubistvaupojedinimevropskimzemljama, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu, god. 59, br. 4/2020.
- Brdarević, M., Stavovi medicinskih sestara/medicinskih tehničara o dobrovoljnoj eutanaziji u odnosu na filozofiju Petera Singera, doktorska disertacija, Fakultet hrvatskih studija Sveučilišta u Zagrebu, 2021.
- Dolenc, M., Tumač Krivičnog zakonika Kraljevine Jugoslavije, Zagreb, 1930.
- Đorđević, M., Đorđević, Đ., Krivično pravo sa osnovama privrednoprestupnog i prekršajnog prava, Beograd, 2009.
- Živanović, T., Osnovi krivičnog prava, Opšti deo, Beograd, 1935.
- Živanović, T., Osnovi krivičnog prava Kraljevine Jugoslavije, Opšti deo, I knjiga, Beograd, 1935.
- Jerotić, V., Eutanazijaireligija, Srpski arhiv za celokupno lekarstvo, vol. 136, br. 5-6/2008.
- Klajn-Tatić, V., Religioznagledištaoaktivnojeutanaziji, Strani pravni život, br, 3/2005.
- Krivični zakonik, Sl. glasnik RS, br. 85/2005, 88/2005 – ispr., 107/2005 – ispr., 72/2009, 111/2009, 121/2012, 104/2013, 108/2014, 94/2016 i 35/2019.
- Lopičić, Đ., Krivična odgovornost ѕa navođenje na samoubistvo i pomaganje u samoubistvu, Pravni život, br. 9/1995.
- Lubardić, B., Hrišćansko razumevanje smrti i problem eutanazije: doprinos Međunarodne Komisije za anglosaksonsko-pravoslavni teološki dijalog (ICAOTD): 2016-2019, Sabornost, br. 13/2019.
- Marinović, S., Pravo na smrt (eutanazija), Podgorica, 1996.
- Mala enciklopedija „Prosveta“, Beograd, 1959.
- Medicinska enciklopedija, Zagreb, 1959.
- Memedović, N., Samoubistvo i pravo na život, Pravni život, br. 9/1997.
- Milenković, M., Eutanazija ili ubijanje iz milosrđa, Skoplje, 1940.
- Mitrović, G., Problem eutanazije kroz istoriju ljudskog društva sa posebnim osvrtom na pravna shvatanja ovog problema, Advokatura, br. 2/1981.
- Niketić, G., Krivični zakonik, objašnjenja – praksa, sporedno zakonodavstvo, Beograd, 1939.
- Petrović, D., Eutanazija, novedimenzije, Beograd, 2010, str. 91; V. Gajić, Eutanazijakrozuistorijuireligiju, Medicinski pregled, vol. LXV, br. 3-4/2012, str. 173-174.
- Petrović, D., Eutanazijaizkrivičnopravneperspektiveisapreporukamazabudućnost: unapređenjanameđunarodnojsceni, Zbornik radova: Budućnost međunarodnog krivičnog prava, 2023.
- Stojanović, Z., KZ RS iz Uvodnih objašnjenja, Beograd, 2005.
- Frejzer, DŽ., Zlatna knjiga (II tom), Beograd, 1972.
- Cetinić, M., Eutanazija i samoubistvo, Zbornik radova: Ubistva i samoubistva u Jugoslaviji, Beograd, 1998.
- Čejović, B., Krivičnopravni problemi transplantacije delova čovečijeg tela, Beograd, 1974.
- Čović, A., Euthanasia: the Right to Die Between God’s Will and the Will of a Man, Strani pravni život, god. LXVII, br. 2/2023.