Arheon br.7, God. 7 (2024) (str. 337-345)
AUTOR(I) / AUTHOR(S): Maja Jokmanović
Download Full Pdf 
DOI: 10.46793/Arheon7.337J
SAŽETAK / ABSTRACT:
Velikokikindski privilegovani dištrikt je bio autonomna teritorijalno-organizaciona jedinica u okviru Habzburškog carstva od 1774. do 1876. godine, sa sedištem u Velikoj Kikindi (današnja Kikinda). Dištrikt je bio mahom naseljen Srbima. Postojanje Dištrikta sa njegovim povlasticama pomoglo je očuvanju nacionalnog identiteta srpskog življa na prostorima ovog dela Banata. Autonomija Velikokikindskog dištrikta je 74 godine starija od Srpske Vojvodine. Austrijska carica Marija Terezija je osnovala Velikokikinski dištrikt 12. novembra 1774. godine. Tim povodom je izdata i posebna povelja kojom je garantovana samouprava sa sedištem u tadašnjoj Velikoj Kikindi. Zahvaljujući tome, područje i stanovnici Dištrikta su uživali privredne i političke povlastice u okviru carstva (političku autonomiju, upravna i sudska autonomna prava na nivou opština, bili su vlasnici zemlje koju su obrađivali i oslobođeni od feudalnih obaveza). Povelja je rađena u formi knjige, pisana je na pergamentu nemačkom goticom. Korice povelje su presvučene u svileni pliš tamnocrvene boje. Trake kojima se vezuje povelja su podvučene pod korice i izrađene su od punije svile u žutoj boji. Na levom delu knjige na dva mesta su izbušene rupe (kroz korice i ceo knjižni blok) i kroz njih prolazi dekorativna pletenica. S obzirom da Povelja pripada građi od izuzetnog značaja Arhivu Vojvodine je stigla molba za izradu kopije povelje iz Istorijskog arhiva Kikinda. Kopija je rađena po uzoru na originalnu povelju za čiju su izradu korišćeni najkvalitetniji materijali koji po izgledu i karakteristikama verodostojno imitiraju originalni izgled Povelje carice Marije Terezije o ustanovljenju Velikokikindskog privilegovanog dištrikta iz 1774. godine.
KLJUČNE REČI / KEYWORDS:
povelja, carica Marija Terezija, Velikokikindski privilegovan distrikt, izrada kopije
LITERATURA / REFERENCES: