AUTOR(I): Biljana Gavrilović
E-ADRESA:
DOI: 10.46793/UPSSX.019G
SAŽETAK:
U radu se obrađuje pitanje telesnih kazni u srpskom pravu, počev od Nemanjićke Srbije, pa do 70-ih godina XIX veka, kada su telesne kazne izbrisane iz kaznenog sistema Srbije. U Nemanjićkoj Srbiji su postojale tri vrste telesnih kazni, i to sakaćenje, žigosanje i batinanje. Za regulisanje ovih telesnih kazni, piscu Dušanovog zakonika, je kao uzor poslužilo vizantijsko pravo. Usled turske okupacije Nemanjićki pravni sistem je srušen. Stoga, do novog pravnog razvitka na prostoru Srbije dolazi tek početkom XIX veka. Tom prilikom, kazneni sistem ustaničke Srbije se gradi na evropskim osnovama. Tako, u pogledu telesnih kazni, pored nekadašnje kazne batinanja, tj. kazne boja, propisuju se i dve najsurovije evropske kazne – kazna tzv. točka i kazna šibe. Kazne točka i šibe opstale su na prostoru Srbije do 50-ih godina XIX veka, dok se, usled teškog odricanja od telesnih kazni, kazna boja održala sve do 70-ih godina XIX veka. Prema tome, u radu je učinjen pravnoistorijski osvrt na razvitak telesnih kazni i razloge njihovog kasnog ukidanja.
KLJUČNE REČI:
kazna, telesna kazna, pravna rasprava.
LITERATURA:
- Gerasimović, Jevrem, Staro srpsko pravo, Beograd, 1925.
- Dušanov zakonik, priredila: Marković, B., Beograd, 1986.
- Živanović, T., Zakonski izvori krivičnog prava Srbije i istorijski razvoj njegov i njenog krivičnog pravosuđa od 1804. do 1865., Beograd, 1967.
- Jovanović, S. A., Primeri starog srpskog pravosuđa, Branič, br. 22, Beograd, 1898.
- Kaznitelnый zakonikъ za Knяžestvo Srbio, Beograd, 1860.
- Pavlović, M., Srpska pravna istorija, Kragujevac, 2005.
- Pavlović, M., Pravna evropeizacija Srbije 1804-1914, Kragujevac, 2008.
- Pavlović, M., Srpsko pravo od VII do XX veka“, Kragujevac, 2013.
- Protokoli Narodne skupštine koja je držana u Kragujevcu 1873 god., Beograd, 1873.
- Taranovski, T., Istorija srpskog prava u nemanjićkoj državi, Beograd, 2002.
- Čvorović, Z., Pravo i pravoslavlje, Beograd, 2021.