O JEDNOJ POSEBNOJ KATEGORIJI SLIVENICA U SRPSKOM JEZIKU

Uzdanica XVII 2 (2020), (str. 123-139)

AUTOR(I): Gorica R. Tomić

E-ADRESA: gorica.tomic@filum.kg.ac.rs

Download Full Pdf 

DOI: 10.18485/uzdanica.2020.17.2.9

SAŽETAK:

U radu se razmatra jedna posebna i relativno nova kategorija slivenica u srpskom jeziku – sintagmatske slivenice (Bugarski 2014). Inicijalnu istraživačku građu činilo je 105 primera koje u okviru poslednjeg, osmog mehanizma slivanja na sintagmatskom nivou navodi R. Bugarski (2019: 123–124). Uzimajući u obzir uočenu, pre svega formalnu heterogenost kategorije sintagmatskih slivenica, njenu nedovoljnu istraženost, ali i činjenicu da ona i dalje predstavlja aktuelnu pojavu u našem jeziku, u prilog čemu govori i jedan broj naših, novozabeleženih primera, ciljevi rada bili su da se ona, kroz detaljniju strukturnu i, u manjem obimu, semantičku analizu prikupljenog materijala, potpunije opiše i objasni, a posledično, što je moguće jasnije, i razgraniči od drugih, sličnih kategorija. U radu se takođe ukazuje na najčešće domene (elektronski i štampani mediji, politički diskurs) i svrhe upotrebe (proizvođenje stilskih, ekspresivnih, humorističnih i(li) satiričnih efekata) sintagmatskih slivenica u našoj jezičkoj sredini.

KLJUČNE REČI:

srpske slivenice, sintagma, reč, struktura, sadržina, svrha i domen upotrebe

LITERATURA:

 
  • Aldžeo (1977): J. Algeo, Blends, a structural and systemic view, American Speech, 52/1, Durham: Duke University Press, 47–64.
  • Bauer, Liber, Plag (2013): L. Bauer, R. Lieber, I. Plag, The Oxford Reference Guide to English Morphology, Oxford: Oxford University Press.
  • Beljanski-Ristić (2018): Lj. Beljanski-Ristić, StagEksperiment – ŠKOZORIŠTE 1977. http://ljubicabeljanski.blogspot.com/
  • Benceš (2019): R. Benczes, Rhyme over Reason: Phonological Motivation in English, New York: Cambridge University Press.
  • Bergstrom (1906): G. A. Bergström, On Blendings of Synonymous or Cognate Expressions in English: A Contribution to the Study of Contamination, Ph.D. dissertation, Lund: Ohlsson.
  • Bugarski (2001): R. Bugarski, Dve reči u jednoj: leksičke skrivalice, Jezik danas, 5/13, Novi Sad: Matica srpska, 1–5.
  • Bugarski (2013): R. Bugarski, Sarmagedon u Mesopotamaniji: leksičke skrivalice, Beograd: Biblioteka XX vek – Knjižara Krug.
  • Bugarski (2014): R. Bugarski, Putopis po sećanju, Beograd: Biblioteka XX vek –Knjižara Krug.
  • Bugarski (2016): R. Bugarski, Slivenice kao pokazatelj promena u jeziku i društvu, Zbornik u čast Ljiljani Subotić: Teme jezikoslovne u srbistici kroz dijahroniju i sinhroniju, Novi Sad: Filozofski fakultet, 511–529.
  • Bugarski (2018): R. Bugarski, Govorite li zajednički?: Kako je nastala i kako je primljena Deklaracija o zajedničkom jeziku, Beograd: Biblioteka XX vek.
  • Bugarski (2019): R. Bugarski, Srpske slivenice: monografija sa rečnikom, Novi Sad: Akademska knjiga.
  • Dražić (2014): J. Dražić, Leksičke i gramatičke kolokacije u srpskom jeziku, Novi Sad: Filozofski fakultet.
  • Kemer (2003): S. Kemmer, Schemas and lexical blends, Motivation in Language: From Case Grammar to Cognitive Linguistics. Studies in Honour of Günter Radden, Amsterdam/Philadelphia: Benjamins, 69–97.
  • Klajn (2002): I. Klajn, Tvorba reči u savremenom srpskom jeziku. Deo 1, Slaganje i prefiksacija, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva – Institut za srpski jezik SANU; Novi Sad: Matica srpska.
  • Lalić-Krstin (2010): G. Lalić-Krstin, Strukturni i sadržinski aspekti novih slivenica u engleskom jeziku: kognitivnolingvistički pristup, neobjavljena magistarska teza, Novi Sad: Filozofski fakultet.
  • Lalić-Krstin (2014): G. Lalić-Krstin, Upotreba slivenica u srpskom političkom diskursu, Jezici i kulture u vremenu i prostoru: tematski zbornik, IV/2, Novi Sad: Filozofski fakultet, 355–366.
  • Matjelo (2013): E. Mattiello, Extra-Grammatical Morphology in English: Abbreviations, Blends, Reduplicatives, and Related Phenomena, Berlin/Boston: De Gruyter Mouton.
  • Matjelo (2017): E. Mattiello, Analogy in Word-formation: A Study of English Neologisms and Occasionalisms, Berlin/Boston: De Gruyter Mouton.
  • Mršević-Radović (1987): D. Mršević-Radović, Frazeološke glagolsko-imeničke sintagme u savremenom srpskohrvatskom jeziku, Beograd: Filološki fakultet.
  • Petrovački, Štasni (2009): LJ. Petrovački, G. Štasni, Imeničke polusloženice u srpskom jeziku, Godišnjak Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, 34/1, Novi Sad: Filozofski fakultet, 89–102.
  • Petrović (1989): V. Petrović, Novinska frazeologija, Novi Sad: Književna zajednica Novoga Sada.
  • Prodanović Stankić (2016): D. Prodanović Stankić, Verbalni humor u engleskom i srpskom jeziku, Novi Sad: Filozofski fakultet. http://digitalna.ff.uns.ac.rs/sadrzaj/2016/978-86-6065-353-8
  • Prćić (2011): T. Prćić, I sintagme i reči: frazne imenice u srpskom jeziku, Zbornik u čast Gordani Vuković: Leksikologija, onomastika, sintaksa, Novi Sad: Filozofski fakultet, 59–70.
  • Prćić (2016): T. Prćić, Semantika i pragmatika reči, treće, elektronsko izdanje, Novi Sad: Filozofski fakultet. http://digitalna.ff.uns.ac.rs/sadrzaj/2016/978-86-6065-356-9
  • Rasulić (2008): K. Rasulić, Srpsko-engleske tvorenice u svetlu teorije pojmovne integracije, Semantička proučavanja srpskog jezika, Beograd: SANU, 269–289.
  • Rener, Lalić-Krstin (2011): V. Renner, G. Lalić-Krstin, Predicting stress assignment in lexical blends: the case of English and Serbian, ELLSIIR Proceedings, Vol. 1,Belgrade: Faculty of Philology, 265–273.
  • Rener, Manje, Arno (2012): V. Renner, F. Maniez, P. J. L. Arnaud, Introduction: A bird’s-eye view of lexical blending, Cross-Disciplinary Perspectives on Lexical Blending, Berlin / New York: De Gruyter Mouton, 1–9.
  • Roneberger-Sibold (2006): E. Ronneberger-Sibold, Lexical Blends: Functionally Tuning the Transparency of Complex Words, Folia Linguistica, XL/1–2, Berlin: Mouton de Gruyter, 155–181.
  • RSJ (2011): Rečnik srpskoga jezika, izmenjeno i popravljeno izdanje, Novi Sad: Matica srpska.
  • Ružić (2012): V. Ružić, Frazeološki modeli u novinskim naslovima, Srpski jezik, književnost, umetnost, Knj. 1, Strukturne karakteristike srpskog jezika, Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, 191–200.
  • Ršumović (1991): LJ. Ršumović, Fazoni i fore, Beograd: Ršum.
  • Halupka-Rešetar, Lalić-Krstin (2009): S. Halupka-Rešetar, G. Lalić-Krstin, New blends in Serbian: typological and headedness-related issues, Godišnjak Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, XXXIV/1, Novi Sad: Filozofski fakultet, 115–124.