O NEKIM ASPEKTIMA PSIHOLOGIJE MEDIJSKE I OPŠTE KOMUNIKACIJE

Uzdanica XVII 2 (2020), (str. 97-110)

AUTOR(I): Ivana R. Jovanović

E-ADRESA: 

Download Full Pdf 

DOI: 10.18485/uzdanica.2020.17.2.7

SAŽETAK:

U radu se teorijski razmatra međusobno prožimanje društvene svesti, kulture, psihologije i komunikacije, sa metodološke pozicije u kojoj se pojam kulture i oblici njene verbalizacije sadržajno postavljaju kao širi pojmovi od pojma društvene svesti. Kolektivna svest se ovde ne shvata primarno kao psihološka realnost, već kao socijalna činjenica, ambijent u kome opstaju jezik, religija, nauka, politika, mediji i drugi varijeteti društvenog ispoljavanja čovekovog, a oblast psihološkog određuje se u kolektivnoj svesti kao sistem normi. O psihološkim momentima u medijskoj komunikaciji, autor ističe da sticanje sposobnosti tumačenja i kritikovanja medijskih manipulacija bitno pomaže pojedincima da se osposobe za stvaranje boljeg odnosa prema dominantnim medijima i kulturi uopšte. Uspostavljanjem sprege između kulture medija, ideologije i psihologije – zaključak je autorov – otvara se mogućnost hibridizacije stvarnosti i regresije humanih ideala.

KLJUČNE REČI:

psihologija, komunikacija, sociologija, mediologija, manipulacija

LITERATURA:

  • Bal (2000): M. Bal, Naratologija: teorija priče i pripovedanja, Beograd: Narodna knjiga.
  • Bart (2015): R. Bart, Elementi semiologije, Beograd: Biblioteka XX vek.
  • Belić (1998): A. Belić, Njegoš i nacionalna kultura naša. O velikim stvaraocima, Izabrana dela 6, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 122–146.
  • Benedikt (1934): R. Benedict, Patterns of Culture, Boston: Houghton Mifflin.
  • Bodrijar (2004): Ž. Bodrijar, Pakt o lucidnosti ili inteligencija Zla, Beograd: Arhipelag.
  • Bodrijar (2007): Ž. Bodrijar, Duh terorizma, Beograd: Arhipelag.
  • Borstin (2003a): D. Borstin, Svet otkrića. Pripovest o čovekovoj potrazi za spoznajom sveta i samog sebe, Beograd: Geopoetika.
  • Borstin (2003b): D. Borstin, Svet traganja, Beograd: Geopoetika.
  • Blumfild (1970): L. Bloomfield, Language, London: University Books.
  • Breton (2000): F. Breton, Izmanipulisana reč, Beograd: Clio.
  • Vens (1994): P. Vens, Skriveni ubeđivači, Beograd: Grmeč – Privredni pregled.
  • Vigotski (1975): L. Vigotski, Psihologija umetnosti, Beograd: Nolit, Sazvežđa.
  • Volkov (2002): V. Volkov, Dezinformacija, Beograd: Naš dom.
  • Vorf (1979): B. Li Vorf, Jezik, misao i stvarnost, Beograd: Biblioteka HH vek.
  • Vuksanović (2007): D. Vuksanović, Filozofija medija: ontologija, estetika, kritika, Beograd: Čigoja.
  • Vučković (1995): P. Vučković, Ogledi iz semantike i pragmatike, Beograd: Savremena administracija.
  • Golovin (1997): S. Ю. Golovin, Slovarь praktičeskogo psihologa, Minsk: Harvest.
  • Dirkem (1972): E. Dirkem, O podeli društvenog rada, Beograd: Prosveta.
  • Eko (1973): U. Eko, Kultura, informacija, komunikacija, Beograd.
  • Živković (1963): D. Živković, Teorija književnosti, Beograd: Nolit.
  • Jakobson (1966): R. Jakobson, Lingvistika i poetika, Beograd: Nolit
  • Jovanović (2006): J. Jovanović, Sintaksa i stilistika srpskih narodnih poslovica I–II, Beograd: Filološki fakultet u Beogradu – NDSJ – Jasen.
  • Jovanović Simić, Simić (2015): J. Jovanović Simić, R. Simić, Verbatologija, Beograd: Jasen.
  • Jovanović (2019): I. Jovanović, Lingvistika i stilistika medioloških rodova i vrsta, Beograd: Jasen.
  • Katlin (1998): R. Kathleen, Interpersonalna komunikacija – gdje se misli susreću, Zagreb: Alinea.
  • Keler (2004): D. Keler, Medijska kultura, Beograd: Clio.
  • Levi-Stros (1989): C. Levi-Stross, Strukturalna antropologija, Zagreb: Školska knjiga.
  • Leontjev (1979): A. A. Leontьev, Vыskazivanie kak predmet lingvistiki, psiholingvistiki i teorii kommunikacii, Sintaksis teksta, Moskva, 39–52.
  • Lotman (1999): J. Lotman: Kultura i eksplozija, Varšava: Žilko.
  • Miletić (2011): M. Miletić, Komunikacione strategije – pokušaj teorijske konceptualizacije. Komunikacije, mediji, kultura, Godišnjak Fakulteta za kulturu i medije, br. 3, Beograd: Megatrend univerzitet, 13–31.
  • Miletić, Miletić (2012): M. Miletić, N. Miletić, Komunikološki leksikon, Beograd: Megatrend univerzitet.
  • Milić (1986): V. Milić, Sociologija saznanja, Sarajevo: V. Masleša, Logos.
  • Moris (1975): Č. Moris, Osnove teorije o znacima, Beograd: BIGZ.
  • Mršević-Radović (2008): D. Mršević-Radović, Frazeologija i nacionalna kultura, Beograd: Društvo za srpski jezik i književnost.
  • Pavlović (1978): M. Pavlović, Antologija srpskog pesništva (XVIII–XX vek), Beograd: SKZ.
  • Radojčić (1975): Svetozar Radojčić, Uzori i dela starih srpskih umetnika, Beograd.
  • RKT (1992): Rečnik književnih termina, drugo, dopunjeno izdanje, Dragiša Živković (ur.), Beograd: Nolit.
  • Rubinštejn (1973): S. L. Rubinstein, Grundlagen der allgemeinen Psychologie, Berlin: ’Volk und Wissen’, 8. Aufl.
  • Sapir (1992): E. Sapir, Jezik, Novi Sad: Dnevnik.
  • Sekulić (1966): I. Sekulić, Govor i jezik, kulturna smotra naroda, Novi Sad: Matica srpska.
  • Simić (1992): R. Simić, Uvod u filozofiju stila, Beograd: Univerzitet u Beogradu.
  • Simić (2001): R. Simić, Opšta stilistika, Beograd: Naučno društvo za negovanje i proučavanje srpskog jezika.
  • Simić, Jovanović (2002): R. Simić, J. Jovanović, Osnovi teorije funkcionalnih stilova, Beograd: NDSJ – Jasen.
  • Simić (2010): R. Simić, Stilistika srpskog jezika I, 2. izd., Beograd: NDSJ – Jasen.
  • Slavković (1975): D. Slavković, Osnovi novinarstva i informisanja, Beograd: Radnička štampa.
  • Sosir (1969): F. de Sosir, Opšta lingvistika, Beograd: Nolit.
  • SoTNK (1977): Savjetovanje o terminologijama narodne materijalne i duhovne kulture, ANUBiH, Posebna izdanja XXXI, Sarajevo, 1–140.
  • Spenser (1924): H. Spencer, Philosophy of Style (An Essay), New York and London: D. Appleton and Co.
  • Stjuard (1981): X. Stjuard, Teorija kulturne promene, Beograd: Biblioteka HH vek.
  • Tomić (2003): Z. Tomić, Komunikologija, Beograd: Čigoja.
  • Uding, Štajnbrink (2001): G. Ueding, B. Steinbrink, Grundriss der Rhetorik, Germany: Berlin.
  • Fert (1957): J. R. Firth, Papers in Linguistics 1934–1951, London – New York –Toronto: Oxford University Press.
  • Fisk (2001): Dž. Fisk, Popularna kultura, Beograd: Clio.
  • Ford (1949): C. D. Forde, Habitat, Economy and Society, London: Methuen.
  • Frojd (1988): S. Frojd, Nelagodnost u kulturi, Beograd: Rad.
  • From (2017): E. From, Zdravo društvo, Beograd: Nova knjiga.
  • Habermas (1963): J. Habermas, Tehnika i znanost kao ideologija, Zagreb.
  • Hartman (1924): K. R. Hartman, Philosophy of the Unconscious (1869). – Cit.po: Spenser 1924.
  • Heler (1978): A. Heler, Svakodnevni život, Beograd: Nolit.
  • Hol (1976): E. Hol, Nemi jezik, Beograd: BIGZ.