GUBLJENJE JEDNOG TAJNOG JEZIKA I NJEGOVA INTEGRACIJA U LOKALNI GOVOR

Uzdanica XVII 1 (2020), (str. 133-143)

AUTOR(I): Anđela N. Redžić

E-ADRESA:

Download Full Pdf 

DOI: 10.18485/uzdanica.2020.17.1.7

SAŽETAK:

U radu se razmatraju neke od osobina i današnje funkcije boškačkog jezika u šarplaninskoj župi Sirinić. Materijal koji čini osnovu rada prikupljen je u razgovorima sa žiteljima ove župe. Od njih su takođe dobijeni i neki vanlingvistički podaci.1 Mora se istaći da se sada samo otvara pitanje raslojavanja jezika i smeštanja obrađenog leksičkog fonda (u koji ulaze i leksički dijalektizmi) u užu vrstu sociolekta. Ispituju se, zatim, funkcije tradicionalno vezivane za tajne jezike, konspirativna i demarkaciona. Kao jedno od najznačajnijih pitanja u vezi sa celokupnim prikupljenim materijalom ističe se njegov opstanak i gubljenje, a njemu se u radu pristupa sa stilističkog stanovišta budući da se ova leksika koristi za stilizaciju govornog izraza, najčešće kao marker emocionalizacije, ekspresivizacije ili familijarnog tona.

KLJUČNE REČI:

tajni jezik, boškački, funkcija, stilizacija iskaza, dijalektizmi, gubljenje leksike

LITERATURA:

  • Andrić (2005): Dragoslav Andrić,Dvosmerni rečnik srpskog žargona i žargona srodnih reči i izraza. Beograd: Zepterbookworld.
  • Bovan (1972): Vladimir Bovan, Tajni jezici radnika Sredske i Sirinića, Glasnik muzeja Kosova (i Metohije),XI (1971‒1972), Priština, 113‒131.
  • Bondaletov (1974): Vasiliй D. Bondaletov,Uslovnыe яzыki russkih remeslennikov i torgovcev. Uslovnыe яzыki kak osobый tip socialьnьh dialektov, Rяzanь.
  • Bugarski (1986): Ranko Bugarski,Jezik i društvo, Beograd: Prosveta.
  • Vodeničarov (1988): Petr Vodeničarov, Ezikovo vzaimodeйstvie v edin taen govor (govora na slepcite-prosяci ot selo Dobъrsko, Razložko),Sъpostavitelno ezikoznanieXIII/2, Sofiя, 23‒26.
  • Vučković (2004): Marija Vučković,Boškački – tajni jezik zidara Sredske i Sirinića, magistarski rad u rukopisu odbranjen 8. 7. 2004. godine, Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu (mentor: dr Biljana Sikimić, članovi komisije: prof. dr Radojica Jovićević, prof. dr Dragana Mršević-Radović, prof. dr Prvoslav Radić).
  • Vučković (2015): Marija Vučković, Nove uloge boškačkog argoa, u: M. Kovačević, V. Polomac (red.), Putevima srpskih idioma: zbornik u čast prof. Radivoju Mladenoviću povodom 65. rođendana, Kragujevac: Filološko-umetnički fakultet, 181‒205.
  • Dragićević (2010): Rajna Dragićević,Leksikologija srpskog jezika, Beograd: Zavod za udžbenike.
  • Đorđević (1900): Tihomir Đorđević, Beleške o tajnim jezicima (u Aleksincu),Karadžić,II/8‒9, Aleksinac, 156‒164.
  • Imer (2013): Ramiz Šaipi Imer,Boškački ‒ tajni govor majstora sa Kosova, preuzeto 13. 10. 2019. sa sajta https://www.dw.com/sr/bo%C5%A1ka%C4%8Dki-tajni–govor -majstora-sa-kosova/a-17089433.
  • Imer (2016): Ramiz Šaipi Imer,Boškački govor (argo) ‒ tajni govor majstora, preuzeto 13. 10. 2019. sa sajta https://www.balkanplus.net/prof-amiz-saipi-imer boskacki -govor-argo-tajni-govor-majstora/.
  • Janković (1994): Slobodan Janković Srečanin,Boškački jezik sa rečnikom, Srecka: Osnovna škola „Srecka” u Sreckoj.
  • Keremidčieva (1995): Slavka Keremidčieva, Govorъt na pavelskite maйstori zidari, Proglas 3, Veliko Trnovo.
  • Mladenović (2006): Radivoje Mladenović, Romanski tragovi u onomastici severnošarplaninskih govora, Problemi slovenske filologije, HIV, Timişoara: Universitatea de Vest, 99‒116.
  • Nikšić, Đorđević (1974): Aleksandar Nikšić, Bogoljub Đorđević, Boškački rečnik sredačkih zidara Apsika je skopače (Lepo je devojče), Stremljenja, 8/10, Priština.
  • Polenakoviќ (1951): Haralampije Polenakoviќ, Prilozi kon makedonskite tajni jazici, Makedonski jazik, II/3−4, 49−57.
  • Radovanović (2003): Milan Radovanović,Sociolongvistika, Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića.
  • RSANU (1973):Rečnik srpskohrvatskog književnog i narodnog jezika, knjiga VIII, Beograd: Institut za srpskohrvatski jezik
  • Sikimić (2010): Biljana Sikimić, Lingvistička realnost Kosova: diglosija i lingvistički imperijalizam, Srpski jezik, književnost, umestnost II,Imperijalni okviri književnosti i kulture(ur. Dragan Bošković), Kragujevac: FILUM, 143−152.
  • Simić (2001): Radoje Simić,Opšta stilistika, Beograd: Jasen.
  • Simić, Jovanović (2002): Radoje Simić, Jelena Jovanović,Osnovi teorije funkcionalnih stilova, Beograd: Jasen.
  • Stojkov (2008): Slavko Stoйkov, Bъlgarskite socialni govori, Izbrani ezikovedski trudove,Sofiя: Universitetsko izdelatelstvo „Sv. Kliment Ohridski”, 155‒169.
  • Tošović (2002): Branko Tošović,Funkcionalni stilovi, Beograd: Beogradska knjiga.
  • Ćirić (2018): Ljubomir Ćirić,Rečnik govora Lužnice, Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti i Institut za srpski jezik SANU.
  • Hovenberg, Markov (1955): H. Hovenberg, B. Markov, Prilog kon tajnite jazici,Makedonski jazik, VI/1, 4−21.
  • Šćepanović, Đukanović (1997): Mihailo Šćepanović, Petar Đukanović, Banjački (tajni jezik osaćkih majstora),Srpski jezik, II/1, 131‒151.