Glasnik prava 2 (2019), (str. 37-50)
AUTOR: Zoran Čvorović
E-ADRESA: zcvorovic@jura.kg.ac.rs
DOI: 10.46793/GP.1002.037C
SAŽETAK:
U radu autor analizira član 181 Dušanovog zakonika o isključivom pravu vladara da sudi u onim predmetima koji su se zbog faktičke zapletnosti konkretnog slučaja ili postojanja pravne praznine prenosili iz redovnih sudova na vladarev sud. U prvom delu rada autor predstavlja stavove pojedinih najznačajnijih komentatora Dušanovog zakonika, koji se međusobno razilaze u zavisnosti od toga da li ustanovu iz člana 181 Zakonika kvalifikuju kao relaciju ili apelaciju. Ove teze, kao i sadržaj samog člana 181 Dušanovog zakonika, autor osvetljava iz perspektive primene ustanove relacije, kao i srodnih procesnih ustanova, u prvom redu suplikacije, u vizantijskom pravu i praksi carskog suda u Vizantiji. Pošto posredstvom relacije vladar prisvaja značajan deo sudske vlasti, propis člana 181 Dušanovog zakonika se analizira poređenjem sa drugim članovima Zakonika, koji, s jedne strane, šire, a s druge strane, sužavaju mogućnosti mešanja vladara u redovni tok sudskog postupka. O ulozi koju je vladar imao u pravosuđu prema Dušanovom zakoniku može objektivno da se sudi tek kada se propisi Dušanovog zakonika o relaciji i suplikacije uporede sa sličnim propisima u drugim slovenskim pravima. Stoga se u radu porede odgovarajući propisi Dušanovog zakonika sa propisima o relaciji i suplikaciji moskovskog i litvansko-ruskog prava.
KLJUČNE REČI:
relacija, suplikacija, Dušanov zakonik, rusko pravo, vizantijsko pravo.