DIGITALIZACIJA I AUTOMATIZACIJA PROCESA IZVJEŠTAVANJA O ODRŽIVOSTI: ULOGA VJEŠTAČKE INTELIGENCIJE I BLOCKCHAIN TEHNOLOGIJE U POVEĆANJU POUZDANOSTI I EFIKASNOSTI

 Peti naučni skup „Računovodstvena znanja kao činilac ekonomskog i društvenog napretka“ (2025) [227-240 str.]  

AUTHOR(S) / АУТОР(И): Milica Anđušić, Tatjana Stanovčić

Download Full Pdf  

DOI: 10.46793/RZ25.207A

ABSTRACT / САЖЕТАК:

Održivost igra veliku ulogu u kontinuiranom rastu i razvoju savremenih ekonomskih sistema, pri čemu se ističe izvještavanje o održivosti kao poslovni napredak, koji obezbjeđuje upotrebljivost i kvalitet podataka vezano za ekološku održivost, što rezultira relevantnim informacijama za ulaganja i donošenje finansijskih odluka. Prateći potrebu ažuriranja ekonomskih i ekoloških modela najnovijim trendovima i standardima za poboljšanje ukupne efikasnosti, savremeno izvještavanje prevazilazi tradicionalno računovodstvo i upravljanje. Stoga, održivo izvještavanje koristi snagu pametnih digitalnih tehnologija koje se zasnivaju na podacima, uključujući implementaciju modula podržanih Blockchainom (BC) i vještačkom inteligencijom (AI). Tehnologija decentralizovane knjige, koja ima za cilj obezbjeđivanje podataka, koristi se u svrhe finansijskog izvještavanja kako bi omogućila transparentne, sigurne i nepromjenjive transakcije podataka i njihovo efikasno upravljanje. Koristeći potencijal savremenih tehnologija za prikupljanje ogromne količine podataka, AI moduli pružaju napredne mogućnosti za rukovanje prikupljanjem i analizom podataka, iskorišćavanje, automatizovanje i izdvajanje relevantnih informacija, omogućavajući značajnu podršku donosiocima odluka. Stoga su u ovom radu opisane bitne karakteristike i prednosti primjene navedenih digitalnih tehnologija. Zajedno sa analizom specifičnih industrija, rad ima za cilj pružiti uvod i pregled potencijalnih izazova koji opisuju uticaj inovativnih AI alata i BC-a na održive poslovne prakse.

KEYWORDS / КЉУЧНЕ РЕЧИ:

digitalizacija, automatizacija, održivost, vještačka inteligencija, blockchain

ACKNOWLEDGEMENT / ПРОЈЕКАТ:

REFERENCES / ЛИТЕРАТУРА:

  • Alicke, K., Dilda, V., Görner, S., Mori, L., et al. (2021). Succeeding in the AI supply-chain revolution. McKinsey & Company.
  • Almadadha, R. (2024). Blockchain Technology in Financial Accounting: Enhancing Transparency, Security, and ESG Reporting. Blockchains 2024, 2, 312.
  • Antwi, B., Adelakun, B., & Eziefule, A. (2024). Transforming Financial Reporting with AI: Enhancing Accuracy and Timeliness.  Advanced Economics, 6(6), 205-223.
  • Bauk, S., Mujalović, R., Kapidani, N., & Paladin, Z. (2023). Maritime Blockchain Prospects and Concerns. Journal of Maritime Research, 20(2), 97-105.
  • Blessing, M. (2024). The Role of AI in Real-Time Financial Reporting and Continuous Auditing. Obafemi Awolowo University.
  • Carrera, M., & Santos, V. (2024). How blockchain provides confidence in ESG reporting to accelerate Sustainability Transformation (SX). Fujitsu 2024, 9822-01.
  • Danach, K., Hejase, H., & Faroukh, A. (2024). Assessing the Impact of BC Technology on Financial Reporting and Audit Practices. Asian Business Research, 9(1), 30-50.
  • EU’s Carbon Border Adjustment Mechanism. (2023). Preuzeto sa: https://taxation-customs.ec.europa.eu/carbon-border-adjustment (14.03.2025).
  • Fahdil, H., Hassan, H., & Subhe, A. (2023). BC Technology in Accounting Transforming Financial Reporting and Auditing. Ecohumanism, 3(5), 216 – 233.
  • Fernandez, T. (2024). The importance of sustainability reporting and the role of AI for companies. Preuzeto sa: https://www.tanso.de/ai-for-companies (23.02.2025).
  • Friberg, V. (2024). Position Green’s vision for AI in sustainability reporting. Article, Preuzeto sa: https://www.positiongreen.com/sustainability-reporting/ (28.2.2025).
  • Kuznetsov, A., Sernani, P., Romeo, L., & Mancini, A. (2023). On the Integration of Artificial Intelligence and Blockchain Technology. IEEE Access.
  • Liu, I., & Lee, C. (2020). Artificial Intelligence for reporting. PwC, Hamburg.
  • Majster, M., Samyn, J., & Debray, V. (2023). Digital & Sustainability: The New Convergence. Arthur Little Publishing – Viewpoint.
  • Mišković, M., Damnjanović, S., & Marinović N. (2024). Kratki vodič kroz ESG.
  • Ozdemir, A., & Ludena, M.P. (2024). The Impacts of Digitalization – Identifying emerging challenges and opportunities for sustainability reporting. GRI, Amsterdam.
  • Paladin, Z., Bauk, S., Mujalović, R., Kapidani, N., & Lukšić, Ž. (2024). Blockchain Technology’s Effects on Big Data in Maritime Transportation. 28th IT Conference.
  • Prado, V., de Oliveira Junqueira, D., & Steibel, F. (2024). Sustainability reporting in the digital age: Overcoming challenges for SMEs and EMDEs. ITS Instituto de Tecnologia & Sociedade do Rio.
  • Rasinski, A. (2017). Blockchain-Technologie: Analyse ausgewählter Anwendungsfälle und Bewertung rechtlicher Aspekte. Dissertation/Magisterarbeit, Universität Ulm, Fakultät für Mathematik und Wirtschaftswissenschaften.
  • Schütte, J., Fridgen, G., Prinz, W., Urbach, N., Rose, T., Hoeren, N. Guggenberger, & C. Welzel. (2017). Blockchain – Technologien, Forschungsfragen und Anwendungen. Fraunhofer-Gesellschaft.
  • Shah, P., Forester, D., Berberich, M., & Mueller, H. (2019). BlockchainTechnology: Data Privacy Issues and Potential Mitigation Strategies. Davis Polk, Practical Law.
  • Standardi izvještavanja (2025). Preuzeto sa: https://www.brightest.io/sustainability-reporting-standards (01.03.2025).
  • Takyar, A. (2023). AI for financial reporting: Use cases and applications, architecture, benefits, best practices and future trends. Preuzeto sa. https://www.leewayhertz.com/ai-for-financial-reporting/ (22.02.2025)
  • World Alliance of International Financial Centres. (2024). Crafting the Digital Sustainability Reporting Ecosystem. White Paper.
  • World Economic Forum. (2025). Artificial Intelligence for Efficiency, Sustainability and Inclusivity in TradeTech. Insight report.