Smanjenje emisije zagađujućih materija i potrošnje energije u zgradarstvu korišćenjem procene životnog ciklusa / Reduction of Pollutant Emissions and Energy Consumption in Buildings Using Life Cycle Assessment 

Energija, ekonomija, ekologija, 4, XXVII (2025) (1-8 str.)

AUTOR(I) / AUTHOR(S):Sandra Kovačević Mirko Komatina Miloš Banjac

Download Full Pdf   

DOI: https://doi.org/10.46793/EEE25-4.01K

SAŽETAK / ABSTRACT:

Rezime – Za procenu ekološkog uticaja na životnu sredinu i potrošnje energije sektora zgradarstva koristi se metoda procene životnog ciklusa (LCA). Navedena metodologija predstavlja kompleksan proces koji obuhvata sve faze od procesa proizvodnje i transporta sirovina za proizvodnju građevinskih materijala, fazu izgradnje objekata, njihovog korišćenja, do odlaganja i reciklaže materijala nakon isteka životnog veka. S obzirom da je određivanje ekoloških uticaja kompleksan proces, koriste se softverski alati za sprovođenje analize životnog ciklusa, analize ugljeničnog otiska ili određivanje drugih ekoloških pokazatelja, kao što su: GaBi, SaaS, Open LCA i SimaPro. U cilju poređenja različitih građevinskih materijala, u radu je opisan postupak sprovođenja LCA analize za različite građevinske elemente: laka konstrukcija slama-glina, kob, zemljani zid, izolovani zemljani zid, izolovani drveni zid, betonski zid i izolovani betonski zid. Prikazana je i analiza inventara životnog ciklusa (LCI) u svim fazama proizvodnje u cementnoj industriji, ukoliko bi se koristio cement proizveden u Srbiji za dobijanje betonskog zida. Analizom dobijenih rezultata je utvrđeno da je potrošnja energije u toku procesa proizvodnje i transporta značajno veća nego u samom procesu eksploatacije sirovina. Najveći uticaj na emisiju zagađujućih materija kod betonskih zidova ima proces proizvodnje cementa, zbog štetnih i opasnih materija koje se ispuštaju u procesu proizvodnje, kao i od fugitivnih emisija koje se generišu tokom prenosa i obrade sirovina. Procenom uticaja na životni ciklus (LCIA) u fazi izgradnje za svih sedam građevinskih elemenata utvrđeno je da se korišćenjem građevinskih elemenata od prirodnih materijala smanjuje potrošnja energije za 30 – 83 %. Emisije zagađujućih materija smanjuju se za 27 – 99 %, dok se zakiseljavanje vazduha smanjuje za 57 – 98 %.Istraživanje je pokazalo da je opravdan prelazak ka zemljanoj i bio-baziranoj gradnji kao strategiji za smanjenje ekoloških uticaja zgrada na okolinu. Osim što smanjuju emisiju CO2eq. i potrošnju energije, korišćenje ovih materijala smanjuje ukupnu emisiju zagađujućih materija tokom celokupnog životnog veka.

KLJUČNE REČI / KEYWORDS:

procena životnog ciklusa (LCA), inventar životnog ciklusa (LCI), ekološki uticaji, građevinski materijali

PROJEKAT / ACKNOWLEDGEMENT:

Ovde prikazani rezultati su rezultati istraživanja podržanog od strane Ministarstva nauke, tehnološkog razvoja i inovacija RS po Ugovoru 451-03-136/2025-03/ 200105, Mašinski fakultet, Univerzitet u Beogradu,  od 04.02.2025. god., kao i projekta Fonda za nauku Republike Srbije, 4344, Forward-Looking Framework for Accelerating Households’ Green Energy Transition – FF GreEN.

LITERATURA / REFERENCES:

  • Global status report for buildings and construction, 2022. https://globalabc.org/sites/default/files/2022-11/FULL%20REPORT_2022%20Buildings-GSR_1.pdf [pistupljeno 26.12.2024]
  • Mouton, L., Allacker, K., Roch, M. Bio-based building material solutions for environmental benefits over conventional construction products – Life cycle assessment of regenerative design strategies (1/2), Energy and Buildings, Vol. 282, 112767, 2023. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2022.112767
  • Birgisdottir, H., Rasmussen, F.N. Introduction to LCA of Buildings, Aalborg University, Aalborg, Denmark, 2016.
  • Ormazabal, M., Jaca, C., Puga-leal, R. Analysis and Comparison of Life Cycle Assessment and Carbon Footprint Software, in Proc. 8th International Conference on Management Science and Engineering Management, ICMSEM 2014 – Lisboa, Lisbon, Portugal, pp 1521–1530,  25-27 July, 2014. https://doi.org/10.1007/978-3-642-55122-2_131
  • Ben-Alon, L., Loftnees, V., Harries, K.A., Cochran Hameen, E. Life cycle assessment (LCA) of natural vs conventional building assemblies, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 144, 110951, 2021. https://doi.org/10.1016/j.rser.2021.110951
  • Rosyid, A., Boedisantoso, R., Iswara, A.P. Environmental Impact Studied using Life Cycle Assessment on Cement Industry, in Proc. Joint International Conference on Civil, Environmental, and Geo Engineering 2019, JIC-CEGE 2019 – Surabaya, Indonesia, article no. 012024, 1-2 October, 2019. https://doi.org/10.1088/1755-1315/506/1/012024